go to the original language article
Bern (dpa) – Po kilkuletnich napięciach w UE z powodu braku ustępstw ze strony Szwajcarii w kwestii bliższych relacji, obie strony otworzyły nowy rozdział. Szwajcarski minister gospodarki Guy Parmelin oraz komisarz UE ds. badań Ekaterina Zaharieva podpisali w Bernie umowę programową. Dzięki temu szwajcarscy badacze znów mogą uczestniczyć w sześciu programach UE, jak to miało miejsce wcześniej.
Chodzi o program badawczo-rozwojowy UE Horizon Europe, program Euratom dotyczący cywilnego wykorzystania energii jądrowej i badań jądrowych oraz program Digital Europe, który wspiera m.in. obliczenia wysokowydajne, cyberbezpieczeństwo i wykorzystanie technologii cyfrowych.
Relacje były w 2021 roku na najniższym poziomie
UE wstrzymała wiele współprac z Szwajcarią w 2021 roku, po tym jak rząd w Bernie przerwał rozwój już wynegocjowanej z Brukselą umowy ramowej dotyczącej wszystkich umów bilateralnych. Odwilż nastąpiła dopiero pod koniec 2024 roku, po tym jak obie strony zgodziły się na nową podstawę współpracy. Od początku 2025 roku Szwajcarzy mogli tymczasowo znów uczestniczyć, ale dopiero teraz zostało to formalnie potwierdzone, a UE ponownie pokrywa koszty projektów dla szwajcarskich uczestników. Rząd w Bernie wpłaca w tym celu składkę do UE.
Nowa umowa otwiera również drogę dla Szwajcarii do uczestnictwa w trzech kolejnych programach UE od 1 stycznia 2026 roku: ITER, programie UE z termonuklearnym reaktorem doświadczalnym, Erasmus+ wspierającym edukację ogólną i zawodową, młodzież oraz sport, oraz w programie EU4Health, który został uruchomiony po pandemii COVID-19 i ma na celu wzmocnienie przygotowań na kryzysy w takich sytuacjach.
Referendum w sprawie przyszłej współpracy z UE
O nowej podstawie współpracy zdecyduje w Szwajcarii referendum – najwcześniej w 2027 roku, prawdopodobnie dopiero w 2028 roku. Większość partii popiera ten pakiet, ale nie najliczniejsza partia, konserwatywna SVP. (10 listopada)