go to the original language article
STRASBOURG – Parlament Europejski późnym wieczorem w środę wezwał do pokoju i stabilności w Bośni i Hercegowinie po posunięciach lidera Serbów w tym kraju Milorada Dodika, które doprowadziły do wzrostu napięć, a chorwaccy posłowie w debacie ostrzegli przed zagrożeniami polityki unitarystycznej i koncepcji 'świata serbskiego’.
Prokuratura BiH w środę zwróciła się do agencji policyjnych o doprowadzenie na przesłuchanie przywódcy bośniackich Serbów Milorada Dodika, premiera RS Radovana Viškovicia i przewodniczącego zgromadzenia narodowego jednostki Nenada Stevandicia. Dodik zareagował zapowiedzią przyjęcia nowej konstytucji w jednostce i oświadczeniami, że sytuacja polityczna w BiH wkrótce będzie wyglądać jak rozpad Jugosławii.
Posłowie Parlamentu Europejskiego tego samego dnia dyskutowali o „secesjonistycznych groźbach” w BiH.
„Wydaje się, że entuzjazm dla reform wyparował i że BiH ponownie weszła w instytucjonalny i polityczny kryzys”, powiedział na początku komisarz ds. rolnictwa Christophe Hansen, przedstawiciel Komisji Europejskiej w tej debacie. Podkreślił, że kluczowe jest, aby Bośnia i Hercegowina powróciła na ścieżkę reform, by nie stracić możliwości uzyskania miliarda euro inwestycji z planu wzrostu dla Bałkanów Zachodnich.
Posłanka ludowców Željana Zovko (HDZ/EPP) wyraziła żal, że debata odbywa się tak późno, o godz. 22:30, co pokazuje brak zainteresowania BiH.
Stosunkowo krótka, półgodzinna debata na temat BiH była ostatnim punktem porządku obrad sesji plenarnej PE w środę.
Do obecnej eskalacji doprowadziły separatystyczne, ale także unitarystyczne polityki „nieposzanowania podstawowych praw” narodów, a jedynym sposobem stabilizacji jest reforma ordynacji wyborczej, bez której BiH „będzie nadal bombą zegarową w naszym najbliższym sąsiedztwie”, dodała Zovko.
Poseł Zielonych Gordan Bosanac powiedział, że ważne jest wsparcie dla integralnej i suwerennej BiH oraz potępienie każdej próby separatyzmu, ale jeszcze ważniejsze jest to, aby takie zachowanie potępili sami obywatele BiH, ponieważ jest to „korona nieudanych polityk charakteryzowanych przede wszystkim nacjonalizmem, nepotyzmem i korupcją”.
Poseł ludowców Davor Ivo Stier powiedział, że UE, USA i NATO ostatnich dniach pokazały, że nie pozwolą na destabilizację BiH.
„Spodziewamy się, że Serbia również zrezygnuje z koncepcji 'świata serbskiego’ i potępi politykę separatystyczną, która podważa suwerenność i integralność BiH”, powiedział.
„BiH potrzebuje pokoju, bezpieczeństwa i europejskiej perspektywy, a nie podziałów i podważania porządku konstytucyjnego”.
O koncepcji 'świata serbskiego’, którą część polityków w Serbii propaguje jako zjednoczenie wszystkich Serbów w jednym państwie, mówił również poseł ludowców Karlo Ressler.
„Kryzys, który powstał, nie wydarzył się z dnia na dzień. Od lat jest rozwijana unikalna formuła jednego państwa, dwóch jednostek i trzech konstytucyjnych narodów, i to z różnych stron”.
Jego partyjny kolega Tomislav Sokol w swoim wystąpieniu powiedział, że „podczas gdy jedni w BiH patrzą na Moskwę i Belgrad, a inni na Ankarę, Chorwaci konsekwentnie popierają europejskie wartości, takie jak demokracja i równość”.
Sokol powiedział, że często mówi się o niebezpieczeństwie separatyzmu, ale pomniejsza się problem unitarizmu. (13 marca 2025)