Mostar (Fena) – Bośnia i Hercegowina jest pierwszym krajem w Europie pod względem liczby nowych firm w stosunku do liczby ludności, a na ostatnim miejscu pod względem warunków, w jakich odbywa się przedsiębiorczość, podkreślono na konferencji ekspercko-konsultacyjnej na temat „Jak wspierać rozwój małych i średnich przedsiębiorstw”, która odbyła się w Mostarze.
Szef zespołu GEM (Global Economic Monitor) w BiH Vjekoslav Domljan w tej okazji powiedział, że niestety, po 30 latach wciąż trzeba mówić o tych samych sprawach, ponieważ nie ma postępów.
– Co roku w lutym Globalny monitor przedsiębiorczości publikuje swoje wyniki, a według nich możemy powiedzieć, że w liczbie nowych firm (18-64), w całkowitej liczbie ludzi, BiH jest pierwsza, nie tylko w krajach o podobnej wielkości, ale pierwsza w Europie. Mamy najbardziej przedsiębiorcze społeczeństwo. Z drugiej strony, gdy patrzy się na ocenę warunków dotyczących przedsiębiorczości, jesteśmy ostatni na świecie spośród 56 krajów – powiedział profesor Domljan.
BiH ma indeks 3,4 i znajduje się na ostatnim miejscu, podczas gdy najlepszym miejscem na świecie dla biznesu są Zjednoczone Emiraty Arabskie z indeksem 7,1.
– Środowisko jest całkowicie niekorzystne dla przedsiębiorczości, dlatego trzeba wiele zrobić. Młodzi przedsiębiorcy nie przekształcają się w „ustabilizowany biznes”, ponieważ przez trzy i pół roku nie stanęli na własnych nogach i w tym zakresie jesteśmy poniżej średniej swojej grupy porównawczej. Musimy dużo pracować nad wsparciem finansowym dla firm, nad wsparciem doradczym i mentorskimi, a szczególnie dla kobiet przedsiębiorców – wymienił Domljan.
GEM w swoich analizach ma 13 warunków, a BiH ma zadowalający stan tylko w dwóch, podczas gdy tylko trzy kraje spełniają wszystkie 13 warunków. Dla Bośni i Hercegowiny dużym problemem są warunki demograficzne.
– Nic gorszego nie może spotkać kraju niż spadek liczby ludności. Nie jest problemem, że liczba zmarłych przewyższa liczbę urodzonych, to zdarza się w ponad stu krajach na świecie. Naszym „dodatkowym problemem” jest bardzo duża migracja. Problemem jest to, że wyjeżdżają pracownicy i zabierają swoje rodziny, tak że w ciągu ostatnich 10 lat wyjechało pół miliona ludzi. Straciliśmy także klientów, cierpimy zarówno z perspektywy produkcji, jak i konsumpcji – ostrzega Domljan, dodając, że jedynym rozwiązaniem jest zwiększenie produktywności, konkurencyjności i eksportu.
Dyrektor wykonawczy LINK Centrum Przedsiębiorczości Alisa Gekić podkreśliła, że jednak nie wszystko jest takie czarne i że BiH ma pewne pozytywne wskaźniki.
– To, co jest pozytywne, to że wyniki światowego raportu o stanie przedsiębiorczości pokazują, że widać pewien postęp. Nadal istnieje potrzeba poprawy warunków prowadzenia działalności. Jeśli chodzi o regulacje prawne, konieczne jest dalsze prace nad harmonizacją przepisów prawnych w BiH, harmonizacją między i w ramach jednostek oraz harmonizacją zgodnie z praktyką UE – podsumowała Gekić. (29.04.)