go to the original language article
Sarajewo, (Fena) – Dziś obchodzimy 30. rocznicę podpisania Porozumienia pokojowego z Daytonu, które stanowi kluczowy punkt zwrotny w historii Bośni i Hercegowiny. Ta rocznica przypomina o końcu wojny, ale także o wyzwaniach, które wciąż są obecne w społeczeństwie i polityce kraju.
Porozumienie zakończyło wojnę w Bośni i Hercegowinie, która trwała od 1992 do końca 1995 roku (oficjalnie 14 grudnia 1995 roku, poprzez podpisanie porozumienia w Paryżu), a sygnatariuszami byli Alija Izetbegović, Slobodan Milošević i Franjo Tuđman.
Podpisano je z pośrednictwem amerykańskiego dyplomaty Richarda Holbrookea i generała Wesleya Clarka, a oficjalnie podpisano 14 grudnia tego roku w Pałacu Elizejskim.
Porozumienie z Daytonu zdefiniowało Bośnię i Hercegowinę jako państwo trzech narodów konstytucyjnych i dwóch jednostek. Federacja Bośni i Hercegowiny oraz Republika Serbska stały się podstawowymi jednostkami administracyjnymi kraju.
Porozumienie zawierało 12 aneksów regulujących polityczne, wojskowe i prawne aspekty pokoju, a jego największą wartością uważa się przerwanie działań wojennych i ustanowienie pokoju.
Jednakże, Porozumienie z Daytonu pozostawiło złożony i często niefunkcjonalny system polityczny, który przez trzy dekady był przedmiotem licznych krytyk i dyskusji.
Wielu uważa, że jego jedyną wartością jest to, że zatrzymało wojnę, ale nie stworzyło trwałego państwa, ponieważ Bośnia i Hercegowina pozostała z wewnętrznymi podziałami i napięciami etnicznymi.
Mimo to, Porozumienie z Daytonu otworzyło drogę do integracji w międzynarodowe instytucje, a Unia Europejska i NATO stały się ważnymi partnerami w stabilizacji kraju.
Trzydziesta rocznica porozumienia jest obchodzona konferencjami naukowymi i publicznymi dyskusjami w Sarajewie, na których akademicy i politycy analizują osiągnięcia i niedociągnięcia porozumienia.
Szczególnie rozważane jest pytanie o funkcjonalność państwa i jego drogę do Unii Europejskiej.
Ta rocznica jest okazją do przypomnienia o ofiarach wojny i znaczeniu pokoju, podczas gdy Porozumienie z Daytonu pozostaje symbolem zakończenia wojny, ale także przypomnieniem o potrzebie reform. (21.11.)