go to the original language article
Bruksela (APA) – Agencja Praw Podstawowych UE (FRA) ostrzega w opublikowanym w czwartek dokumencie, że planowane przez UE w państwach trzecich ośrodki powrotne („return hubs”) muszą szanować prawa podstawowe migrantów. Wzywa do zawarcia prawnie wiążących porozumień w celu ochrony ich praw oraz do ustanowienia niezależnych systemów nadzoru. Komisarz UE ds. migracji Magnus Brunner chce przedstawić w połowie marca propozycję nowych przepisów UE dotyczących powrotów.
„Podczas gdy UE i państwa członkowskie starają się znaleźć rozwiązania w zakresie zarządzania migracją, nie powinny zapominać o swoich zobowiązaniach do ochrony życia i praw człowieka. Planowane ośrodki powrotne nie mogą stać się strefami bezprawia. Byłyby zgodne z prawem UE tylko wtedy, gdyby zawierały solidne i skuteczne gwarancje praw podstawowych” – powiedziała dyrektor FRA Sirpa Rautio w oświadczeniu.
Komisja UE chce uczynić proces powrotu bardziej efektywnym i szybszym
Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen już we wrześniu w swoim liście misyjnym powierzyła Brunnerowi priorytetowe zadanie opracowania „nowego, wspólnotowego podejścia do powrotu nieuregulowanych migrantów” w ramach realizacji paktu azylowego. Propozycja zaktualizowanych przepisów spodziewana jest na 11 marca. Celem Komisji jest uczynienie procesu powrotu bardziej efektywnym i szybszym oraz „zapewnienie jasnych zobowiązań do współpracy dla powracających osób”.
Włochy są pierwszym państwem Unii Europejskiej, które chce umieścić uchodźców w Albanii w obozach poza UE. Tam ich wnioski mają być rozpatrywane w trybie przyspieszonym przez włoskich urzędników: kto ma prawo do azylu, może podróżować dalej do Włoch; kto jest odrzucony, musi wrócić. Dotychczasowi jednak włoski rząd nie zdołał wdrożyć „modelu albańskiego”, ponieważ sąd apelacyjny w Rzymie skierował sprawę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Oczekuje się, że orzeczenie w sprawie w podstawowym podejściu władz włoskich zapadnie jeszcze w lutym. Niezależnie od tego kilka krajów UE już wyraziło gotowość do europejskich ośrodków powrotnych; również były kanclerz Karl Nehammer (ÖVP) poparł to na ostatnim szczycie UE.
Wymogiem jest „zgodne z prawem i wykonalne postanowienie”
W dokumencie będącym stanowiskiem FRA wskazuje się kilka warunków, aby ośrodki powrotne przestrzegały praw podstawowych i były zgodne z prawem UE. Należy zatem przestrzegać już istniejących przepisów UE dotyczących powrotów. Prawo UE zakazuje między innymi arbitralnego zatrzymywania lub przekazywania osób, które byłyby narażone na poważne zagrożenia. FRA podkreśla, że dzieci nigdy nie powinny być umieszczane w ośrodkach powrotnych.
„Zgodne z prawem i wykonalne postanowienie” odmawiające wjazdu lub nakazujące osobie opuszczenie UE jest warunkiem ich umieszczenia w „return hub”. Aby spełnić międzynarodowe i unijne przepisy, należy przestrzegać minimalnych standardów dotyczących warunków i traktowania osób niebędących obywatelami UE. Aby zmniejszyć ryzyko naruszeń praw podstawowych, nowe przepisy powinny również zawierać postanowienia dotyczące skutecznych i niezależnych mechanizmów monitorowania.
Grupa zainicjowana przez Austrię już w maju ubiegłego roku w liście do Komisji Europejskiej wezwała do wdrożenia nowych rozwiązań, takich jak ośrodki powrotne lub procedury azylowe w państwach trzecich – poinformowało ostatnio Ministerstwo Spraw Wewnętrznych w APA. Polska ogłosiła, że badanie „nowych innowacyjnych rozwiązań” będzie jednym z priorytetów jej prezydencji w Radzie, która rozpoczęła się 1 stycznia. Ponadto w programie polskiego przewodnictwa w UE ma również znaleźć się praca nad skuteczniejszymi deportacjami. (07.02.2025)