go to the original language article
Trybunał Obrachunkowy UE wezwał Komisję Europejską do podjęcia działań w celu odzyskania środków już wydanych na osiągnięte kamienie milowe i cele, jeśli projekty nie zostaną ukończone, po tym jak w poniedziałek ostrzegł, że państwa członkowskie otrzymały „znaczną kwotę” funduszy z planu odbudowy i odporności na finansowanie projektów, które mogą pozostać niekompletne z powodu opóźnień w wnioskach.
Raport audytorów opublikowany w poniedziałek wskazuje, że opóźnienia w wypłacie środków i realizacji projektów zagroziły osiągnięciu celów mających na celu pomóc krajom UE w odbudowie po pandemii Covid-19, co stwarza ryzyko, że stolice nie będą w stanie wykorzystać wszystkich funduszy lub ukończyć planowanych działań przed wygaśnięciem mechanizmu w sierpniu 2026 roku.
Odpowiedzialna za raport audytor, Ivana Maletić, wyjaśniła, że może się zdarzyć, iż państwa członkowskie otrzymają „znaczną kwotę” środków na projektowanie projektów, które mogą nie zostać ukończone w przewidzianym terminie, w wyniku czego, „choć im się nie uda, zostaną one i tak nagrodzone”.
„Musimy nalegać na ukończenie działań, które finansujemy, a jeśli tak się nie stanie, potrzebujemy narzędzi do odzyskania środków, czego nie uwzględnia regulamin”, stwierdziła audytor, która wezwała Komisję Europejską do stworzenia planu mającego na celu „złagodzenie ryzyka gromadzenia się opóźnień i tego, że niektóre nieukończone działania otrzymają znaczną kwotę środków”.
Audytorzy podkreślają, że kamienie milowe i cele w drugiej połowie okresu realizacji funduszu antykryzysowego są zazwyczaj ściślej powiązane z ukończeniem działań i osiągnięciem celów, więc brak ukończenia tych kamieni milowych lub celów może zagrozić ich zakończeniu.
W przypadku Hiszpanii Trybunał Obrachunkowy podaje jako przykład działanie związane z renowacją budynków, które w 2023 roku obejmowało przyznanie projektu, ale nie przewiduje jego zakończenia przed 2026 rokiem, w ciągu ostatnich ośmiu miesięcy okresu realizacji, kiedy to Hiszpania planuje ukończyć kamienie milowe i cele związane z 30% swoich inwestycji, liczba ta wzrasta do 62% w przypadku Włoch i do 70% w przypadku Polski.
Ponadto, kilka państw członkowskich będzie musiało ukończyć ponad 50% swoich działań w 2026 roku, podczas gdy większość z nich otrzyma mniej niż 20% całkowitego finansowania na ich realizację. „Motywacja do ukończenia projektów pod koniec okresu jest bardzo niska, ponieważ finansowanie spada w ostatnich miesiącach do 20% lub nawet mniej na ukończenie dużej części planu”, przyznaje Maletić, świadoma ryzyka, że niektóre kraje mogą zdecydować, że nie potrzebują tego ostatniego etapu.
Z drugiej strony raport podkreśla potrzebę zapewnienia definicji „ostatecznego odbiorcy” po ustaleniu, że prawie połowa środków wypłaconych 15 państwom członkowskim, które dostarczyły odpowiednie informacje, jeszcze nie dotarła do beneficjentów.