go to the original language article
Bruksela – Komisar UE ds. praworządności Michael McGrath w środę na konferencji prasowej w Brukseli zwrócił uwagę na nadrzędność prawa europejskiego nad ustawami poszczególnych państw członkowskich. Zareagował w ten sposób na propozycje zmian konstytucyjnych, z którymi w poniedziałek wyszedł słowacki premier Robert Fico (Smer-SD). Według propozycji Fica prawnie wiążące akty Unii Europejskiej, które są sprzeczne z Konstytucją Republiki Słowackiej, nie powinny mieć przed nią pierwszeństwa, informuje TASR.
„Pierwszeństwo prawa UE jest ściśle ustalone w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE i nie jest możliwa dyskusja na ten temat. To ważny kontekst dla wszelkich zmian konstytucyjnych w jakimkolwiek państwie członkowskim,” powiedział McGrath, dodając, że państwa członkowskie mogą zmieniać konstytucję według własnego uznania, jednak muszą respektować i uznawać pierwszeństwo prawa europejskiego.
Irlandzki komisarz UE następnie podkreślił, że słowacki premier nie przedstawił jeszcze żadnej konkretnej propozycji i konieczne jest poczekać na bliższe szczegóły.
Fico w poniedziałek przedstawił propozycję zmiany Konstytucji Republiki Słowackiej. Ma to obejmować np. uznanie tylko męskiej i żeńskiej płci czy zmiany płci tylko z poważnych powodów. Dzieci mogliby adoptować tylko małżonkowie, ewentualnie pozostali przy życiu rodzice lub opiekunowie. Według propozycji, państwowe programy wychowawczo-edukacyjne muszą respektować konstytucję i w kwestiach kulturowo-etycznych oraz wartościowych przed nią nie będą miały pierwszeństwa prawne zobowiązania UE czy międzynarodowe pakty. Premier zadeklarował, że propozycja nie jest niezmienna i jest otwarty na negocjacje w sprawie ewentualnych zmian.
Pierwszeństwo prawa europejskiego nad prawem państwa członkowskiego potwierdził Trybunał Sprawiedliwości UE w kilku wyrokach, chociaż taki zasadniczy nie jest ujęty w traktatach o UE. Według sądu prawo europejskie musi mieć pierwszeństwo, inaczej mogłoby dojść do utrudnienia realizacji polityk UE.
W 2021 roku Polska weszła w konflikt z Komisją Europejską. Jej sąd konstytucyjny w swoim werdykcie podważył nadrzędność prawa UE nad prawem polskim, z którą Polska zgodziła się przy swoim wejściu do Unii Europejskiej w 2004 roku. (29 stycznia)
„Pierwszeństwo prawa UE jest ściśle ustalone w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE i nie jest możliwa dyskusja na ten temat. To ważny kontekst dla wszelkich zmian konstytucyjnych w jakimkolwiek państwie członkowskim.” Michael McGrath.