BRUKSELA – Poziom postrzeganej niezależności wymiaru sprawiedliwości w Chorwacji nadal jest bardzo niski, istnieje pewien postęp w walce z korupcją i znaczący postęp w kwestii wynagrodzeń sędziów i prokuratorów, ale brak postępu w zakresie przejrzystości podziału reklam państwowych w mediach, to podsumowanie ocen z corocznego raportu KE o praworządności.
Komisja wskazała, że postrzegany poziom niezależności wymiaru sprawiedliwości w Chorwacji nadal jest bardzo niski zarówno w ogólnej populacji, jak i wśród przedsiębiorstw.
Poziom postrzeganej niezależności wymiaru sprawiedliwości jest bardzo niski, poniżej 30% w Chorwacji, Polsce i Bułgarii. Z drugiej strony, jest niezwykle wysoki, powyżej 75% w Danii, Finlandii, Austrii, Szwecji, Luksemburgu i Irlandii.
Tylko 23% obywateli Chorwacji uważa, że poziom niezależności sądów i sędziów jest „dość dobry lub bardzo dobry” w 2024 roku, podczas gdy wśród przedsiębiorstw odsetek ten jest nieco wyższy – 28%. W porównaniu z poprzednim rokiem poziom postrzeganej niezależności nieznacznie wzrósł z 22% na 23%, natomiast wśród firm odnotowano wzrost o 18%.
Jako główne powody postrzeganego braku niezależności sądów i sędziów, szeroka publiczność i firmy wskazują na ingerencję lub presję ze strony rządu i polityków, a także ingerencję lub presję z powodów ekonomicznych lub innych specyficznych interesów.
Komisja Europejska w środę opublikowała coroczny raport o praworządności, stosunkowo nowym instrumencie, który ma rolę prewencyjną i ma pomóc we wczesnym wykrywaniu i zapobieganiu problemom pojawiającym się w tej dziedzinie.
Raport obejmuje cztery kluczowe obszary: systemy sądownicze, ramy walki z korupcją, wolność i pluralizm mediów oraz kwestie instytucjonalne związane z systemem wzajemnej kontroli i równowagi między władzą ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą.
Komisja wskazuje, że Agencja ds. Mediów Elektronicznych cieszy się niezależnością finansową, ale istnieją wezwania do jej dalszego wzmocnienia, oraz że agencja ta nadal odgrywa główną rolę w zarządzaniu funduszami na promocję pluralizmu mediów.
W raporcie stwierdzono, że informacje o własności mediów są publicznie dostępne, ale pozostają pewne wyzwania dotyczące przejrzystości rzeczywistej własności.
Komisja jest bardzo krytyczna wobec przejrzystości przyznawania reklam państwowych w mediach.
W następstwie przyjętego raportu o praworządności Komisja skierowała do Chorwacji kilka zaleceń.
Pierwsze to zrewidowanie Kodeksu Postępowania Karnego i Ustawy o Biurze ds. Zwalczania Korupcji i Przestępczości Zorganizowanej zgodnie ze Strategią Zwalczania Korupcji, aby dodatkowo zwiększyć efektywność dochodzeń i ścigania przestępstw korupcyjnych.
Drugie to zwiększenie wysiłków na rzecz wzmocnienia ram prawnych i mechanizmów nadzoru, aby zapewnić sprawiedliwy i przejrzysty podział reklam państwowych w mediach na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym, w tym procedurę przetargu publicznego.
Następnie wzywa się do kontynuowania wysiłków w celu rozwiązania problemu pozwów SLAPP przeciwko dziennikarzom, w tym do przeglądu przepisów dotyczących zniesławienia i zachęcania do szerszego stosowania zasad proceduralnych, które pozwalają na odrzucenie bezzasadnych pozwów, z uwzględnieniem europejskich standardów ochrony dziennikarzy.
Ostatnie zalecenie to poprawa postępowania w sprawie zaleceń Rzecznika Praw Obywatelskich i zapewnienie bardziej systematycznego odpowiadania na wnioski rzecznika o informacje. (24 lipca 2024)