Unia Europejska musi pilnie przygotować się na możliwość wybuchu wojny na dużą skalę z Rosją, według dokumentu strategicznego opublikowanego przez Komisję Europejską w środę.
Tzw. Biała Księga sugeruje, że jeśli Rosja osiągnie swoje cele na Ukrainie, może rozszerzyć swoje terytorialne ambicje dalej, wskazując rok 2030 jako możliwy czas.
Europa musi być gotowa na wojnę, jeśli chce jej uniknąć, jak głosi tekst.
Nowa strategia jest częściowo odpowiedzią na deklaracje prezydenta USA Donalda Trumpa, które wskazują, że Stany Zjednoczone mogą nie być już bezwarunkowo dostępne jako gwarant pokoju w Europie.
„Architektury bezpieczeństwa, na której polegaliśmy, nie można już uznawać za oczywistą,” powiedziała przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen , podkreślając potrzebę zwiększenia wydatków na obronność oraz inwestycji w europejskie zdolności przemysłowe w zakresie obronności.
Komisja zwróciła uwagę na siedem obszarów, w których luki w istniejących zdolnościach wojskowych muszą zostać jak najszybciej zlikwidowane. Obejmują one obronę powietrzną i przeciwrakietową, systemy dronów i wojnę elektroniczną.
Komisja widzi, że państwa UE powinny ściśle współpracować przy zakupach i wspólnie zamawiać co najmniej 40% potrzebnych towarów, aby przezwyciężyć zależności i efektywnie nabywać duże ilości materiałów eksploatacyjnych, takich jak amunicja, rakiety i drony.
Według dokumentu, połączenie popytu zmniejsza również koszty, wysyła wyraźne sygnały popytowe do przemysłu zbrojeniowego i umożliwia płynne współdziałanie narodowych sił zbrojnych.
Komisja ogłosiła już, że około 800 miliardów euro ma zostać zmobilizowane na projekty zbrojeniowe – w tym nowy fundusz w wysokości 150 miliardów euro, który zostanie połączony z czasowym wyłączeniem niektórych inwestycji obronnych z rygorystycznych limitów zadłużenia i deficytu bloku.
Komisja planuje również złagodzenie regulacji i wymagań dla przemysłu zbrojeniowego, mając na celu zapewnienie jeszcze silniejszego wsparcia wojskowego dla Ukrainy, która jest atakowana przez Rosję.
UE utrzymuje niejasne sformułowania dotyczące zależności od USA
Projekt ostrzega o zależności od USA, ale sformułowanie jest bardziej niejasne, niż przewidywał szef polityki zagranicznej UE Kaja Kallas i komisarz ds. obrony Andrius Kubilius.
Jawne fragmenty dotyczące USA, które były częścią starszego projektu dokumentu, zostały usunięte po interwencji gabinetu von der Leyen.
Zawierały one ostrzeżenia, że USA mogą ograniczyć lub zakazać użycia kluczowych komponentów do operacyjności wojskowej, co prawdopodobnie było wpływ wynikający z ostatnich doświadczeń na Ukrainie, gdzie administracja Trumpa zdalnie ograniczyła użycie amerykańskich systemów broni po katastrofalnym spotkaniu w Białym Domu pomiędzy Trumpem a prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim.
Istnieją obawy, że USA mogą zrobić to samo dla partnerów NATO w przypadku nieporozumień lub konfliktów i że mogą wycofać się militarnie z Europy, jeśli amerykańskie firmy zbrojeniowe otrzymają mniej zamówień z UE w przyszłości.
Usunięcie tych fragmentów zostało skrytykowane w Parlamencie Europejskim.
Członkini niemieckiej Partii Zielonych Hannah Neumann stwierdziła, że biała księga na temat europejskiej obrony ma sens tylko wtedy, gdy uznaje rzeczywistość, w tym uczciwą ponowną ocenę relacji transatlantyckich. (19. Marca)