go to the original language article
Bratislava – W związku ze skomplikowanym rozwojem finansów publicznych w wielu krajach Unii Europejskiej (UE) oraz po dobrych doświadczeniach z funkcjonowaniem niezależnych instytucji fiskalnych, rządy państw członkowskich zdecydowały się wzmocnić ich pozycję poprzez nowelizację dyrektywy, którą poszczególne kraje powinny przyjąć do krajowego ustawodawstwa do końca tego roku. UE żąda wzmocnienia instytucji fiskalnych zwłaszcza w zakresie niezależności, dostępu do danych oraz zwiększenia ich głosu przy zarządzaniu finansami publicznymi, powiedział w środę przewodniczący Rady ds. Odpowiedzialności Budżetowej (RRZ) Ján Tóth, informuje TASR.
RRZ pełni na Słowacji od 2012 roku rolę niezależnej instytucji fiskalnej. Ponieważ jest ustanowiona ustawą konstytucyjną, najwłaściwszym i legislacyjnie poprawnym sposobem byłoby według Tótha właśnie nowelizacja ustawy konstytucyjnej o odpowiedzialności budżetowej.
„Taka nowelizacja mogłaby rozwiązać potrzebę modernizacji hamulca długu zawartego w ustawie konstytucyjnej, która została przedstawiona już w 2020 roku, ale wielokrotnie utknęła w Radzie Narodowej SR,” zauważył szef RRZ. Dodał, że Słowacja dotyczy kilku wymagań europejskiego ustawodawstwa.
„Dyrektywa nakazuje, aby powoływanie członków niezależnej instytucji fiskalnej odbywało się transparentnym procesem na podstawie ich kompetencji w dziedzinie finansów publicznych, makroekonomii lub zarządzania budżetem. Dla Słowacji oznaczałoby to dodanie do ustawodawstwa warunku publicznego przesłuchania kandydatów na członka rady i rozszerzenie doświadczenia o zarządzanie budżetem,” wyjaśnił Tóth.
Niezależność instytucji fiskalnej powinna być dodatkowo wsparta wyraźną deklaracją w ustawodawstwie o zakazie dla członka rady przyjmowania poleceń od rządu lub innego publicznego czy prywatnego podmiotu. Zagwarantowane powinno być również stabilne i adekwatne finansowanie jej zadań wynikających z dyrektywy oraz z krajowego ustawodawstwa.
„Instytucje fiskalne powinny mieć zapewniony terminowy dostęp do informacji potrzebnych do wypełnienia swoich zadań tak, aby inne organy nie mogły ograniczać ich roli poprzez nieudostępnianie informacji bądź opóźnianie ich przekazania. Dyrektywa nakazuje wzmocnić pozycję instytucji fiskalnych w tworzeniu lub ocenie prognoz makroekonomicznych wykorzystywanych w budżecie,” stwierdził Tóth.
Rada UE domaga się także wprowadzenia zasady „przestrzegaj lub wyjaśnij”. W takim przypadku, jeśli rządy nie zgadzają się ze stanowiskiem rady fiskalnej wynikającym z ustalonych zadań, powinny w ciągu dwóch miesięcy wyjaśnić swoje stanowisko.
„Podstawowym zadaniem niezależnych instytucji fiskalnych jest wspieranie dyscypliny fiskalnej, długoterminowej zrównoważoności i wiarygodności finansów publicznych. Przede wszystkim poprzez niezależną od rządu ocenę polityki fiskalnej rządu i tworzenie własnych prognoz fiskalnych i makroekonomicznych, które w zależności od danego kraju mogą bezpośrednio wchodzić w proces budżetowy,” wyjaśnił Tóth. (19 marca)