Sarajevo (Fena) – Bośnia i Hercegowina zmaga się z znacznymi wyzwaniami środowiskowymi, w tym z zanieczyszczeniem powietrza, nielegalnymi wysypiskami i problemami z zarządzaniem zasobami, co wpływa na życie ludzi i prowadzi do protestów.
– Rozwiązanie tych problemów jest kluczowe dla zrównoważonej przyszłości. OBWE uważa kwestie środowiskowe za kluczowe dla bezpieczeństwa – powiedział w rozmowie z agencją Fena szef Misji OBWE w BiH, ambasador Brian Aggeler.
Według niego, jeśli te kwestie pozostaną nierozwiązane, mogą powodować napięcia i niestabilność, podczas gdy współpraca w dziedzinie środowiska może budować zaufanie.
– Współpracujemy z władzami, społeczeństwem obywatelskim i środowiskiem akademickim w zakresie zwiększania świadomości i promowania działań, od zarządzania odpadami po zmniejszanie ryzyka katastrof. Nasz mandat, zgodnie z postanowieniami porozumienia z Dayton, koncentruje się na dobrej administracji i prawach człowieka, które są kluczowymi zasadami, które również promujemy w pracy nad ochroną środowiska. Wspieramy wdrażanie Konwencji z Aarhus, która daje obywatelom podstawowe prawa do ochrony środowiska – powiedział ambasador Aggeler.
Oprócz tego współpracują z wymiarami sprawiedliwości w zakresie wzmacniania egzekwowania przepisów środowiskowych i zwalczania przestępstw i korupcji w dziedzinie ochrony środowiska. Na końcu, ale nie mniej ważne, monitorują również protesty środowiskowe z perspektywy wolności zgromadzeń i wolności zrzeszania się.
Eksploatacja jednego zasobu – minerałów – przyciąga wiele uwagi publicznej w BiH i w regionie, zarówno pozytywnej, jak i negatywnej, z jednej strony rządy i inwestorzy podkreślają możliwości ekonomiczne, a z drugiej strony przeciwnicy i aktywiści wyrażają obawy dotyczące środowiska. Aggeler mówi, że OBWE od dawna dostrzega ścisły związek między ochroną środowiska, „racjonalnym wykorzystaniem” zasobów naturalnych, dobrobytem społecznym i rozwojem gospodarczym, łącząc te dziedziny w swoim dokumentie założycielskim: Końcowym Akcie podpisanym w Helsinkach w 1975 roku.
– Prawie pięćdziesiąt lat później nadal potwierdzamy nierozerwalność bezpieczeństwa i zrównoważonego rozwoju, wspierając BiH w osiąganiu Celów Zrównoważonego Rozwoju. Kwestia minerałów przyciąga coraz większą uwagę w BiH i w regionie z powodu obecności złóż litu, niklu, kobaltu i innych materiałów niezbędnych do przejścia na czystsze formy energii i bardziej zrównoważoną gospodarkę środowiskową. My, w Misji OBWE w BiH, dostrzegamy znaczenie kluczowych minerałów niezbędnych do odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie na czyste technologie energetyczne, a tym samym do działań w zakresie zmian klimatycznych. Rozumiemy również znaczenie inwestycji zagranicznych dla tworzenia miejsc pracy i możliwości, a także dla rewitalizacji miast i wsi zagrożonych marginalizacją – dodał ambasador.
Ambasador mówi, że górnictwo i inne formy eksploatacji zasobów muszą spełniać najściślejsze standardy ochrony środowiska, aby zapobiec zanieczyszczeniu wody i degradacji gleby, minimalizować zaburzenia ekosystemów, utratę bioróżnorodności i zanieczyszczenie powietrza oraz zmniejszać inne zagrożenia, które mogą negatywnie wpływać na zdrowie i standard życia obywateli.
Na pytanie, czy obecne ramy prawne zapewniają odpowiednią ochronę środowiska w BiH, Aggeler mówi, że BiH poczyniła duże postępy w dziedzinie ochrony środowiska, uwzględniając w swoich przepisach postanowienia licznych międzynarodowych umów dotyczących ochrony środowiska.
Niedawno wprowadzone zmiany do Ustawy o badaniach geologicznych Republiki Serbskiej spotkały się z krytyką ze względu na fakt, że jednostki samorządu terytorialnego nie uczestniczą w procesie wydawania zgody na badania geologiczne. Aggeler podkreśla, że Misja OBWE monitoruje procesy legislacyjne i współpracuje z właściwymi organami na wszystkich szczeblach władzy, aby budować przejrzyste i odpowiedzialne instytucje, gotowe reagować na potrzeby obywateli.
Na zakończenie skierował przesłanie do instytucji w BiH, mówiąc, że OBWE wspiera BiH w budowie demokratycznego społeczeństwa z silnym rządami prawa, które pozwala na zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych i przestrzega standardów ochrony środowiska. (8.8.)