Siła Europy i solidarność zostają dziś wystawione na próbę w Brukseli – PM

Premier, Luís Montenegro, powiedział dziś, że „siła Europy i europejska solidarność są wystawione na próbę” na szczycie europejskim w Brukseli, na którym przywódcy Unii Europejskiej (UE) zdecydują o wsparciu finansowym dla Ukrainy do 2027 roku.
„Powiedziałbym, że to jedna z najbardziej decydujących Rad [Europejskich], jakie odbyły się w ostatnich latach. Uważam, że to rzeczywiście ten przypadek, kiedy można powiedzieć, że siła Europy i europejska solidarność są dziś na próbie i z naszego punktu widzenia Europa nie może, nie powinna zawieść, a nasze przekonanie jest takie, że spotkanie będzie twarde, będzie intensywne, ale możliwe jest osiągnięcie porozumienia” – stwierdził Luís Montenegro po przybyciu na szczyt europejski w Brukseli.
„Jesteśmy wystawieni na próbę, trzeba to przyznać” – podkreślił szef rządu, określając jako „bezpodstawne” oskarżenia prezydenta Stanów Zjednoczonych, Donald Trump, który nazwał europejskich przywódców słabymi.
Przywódcy UE, dziś zgromadzeni w Brukseli, będą dyskutować o wsparciu finansowym dla Ukrainy w latach 2026 i 2027, decydując, czy zatwierdzić pożyczkę reparacyjną opartą na zamrożonych aktywach rosyjskich, odrzuconą przez Belgię.
Dla Portugalii, zgodnie ze słowami Luís Montenegro, „idealne rozwiązanie polega na wykorzystaniu zamrożonych aktywów rosyjskich”, choć kraj jest „otwarty na inne rozwiązania lub nawet na połączenie więcej niż jednego rozwiązania”, nawiązując do innej proponowanej inicjatywy, związanej ze wspólnym długiem.
Szef rządu podsumował, że „nie jest to jedna z tych Rad Europejskich, na których wszystko jest zagwarantowane i załatwione z góry”, lecz szczyt „który zaczyna się teraz, ale nie wiadomo, kiedy się skończy”.
Na jednym z najważniejszych posiedzeń Rady Europejskiej, ze względu na pilną potrzebę zapewnienia środków na rzecz Ukrainy na kolejne dwa lata, szefowie rządów i głów państw 27 krajów UE będą próbowali osiągnąć porozumienie polityczne w sprawie jednej z opcji leżących na stole: pożyczki reparacyjnej opartej na zamrożonych w przestrzeni wspólnotowej aktywach Rosji (opcja, która wymaga większego poparcia, większości kwalifikowanej i mniejszego wysiłku budżetowego, mimo sprzeciwu Belgii) lub emisji wspólnego długu (która nie jest popierana przez wszystkich i wymaga jednomyślności).
Obecnie trwają w UE rozmowy mające na celu odblokowanie opcji europejskiego finansowania dla kraju zaatakowanego przez Rosję w lutym 2022 roku.
Środek, który zyskuje największe poparcie w UE, dotyczy pożyczki reparacyjnej dla Ukrainy, ale napotyka sprzeciw Belgii, kraju, który za pośrednictwem Euroclear, instytucji depozytowej papierów wartościowych z siedzibą w Brukseli, przechowuje większość zamrożonych rosyjskich aktywów i posiada 185 miliardów euro z 210 miliardów euro łącznej kwoty zamrożonych aktywów w Europie.
Rząd belgijski domaga się gwarancji i jasnych zobowiązań ze strony innych państw członkowskich, aby zabezpieczyć się prawnie, ponieważ nie chce ponosić ryzyka utraty środków, jeśli Rosja nie zapłaci reparacji.
Pożyczka reparacyjna oznaczałaby, że władza wykonawcza UE zaciągnęłaby pożyczki w instytucjach finansowych Wspólnoty, które posiadają zamrożone salda aktywów Banku Centralnego Rosji, a więc byłby to kredyt oparty na rosyjskich aktywach zamrożonych w UE z powodu europejskich sankcji nałożonych na Moskwę za inwazję na Ukrainę.
Na Portugalię przypadłyby gwarancje budżetowe w wysokości 3,3 miliarda euro.
Druga propozycja to emisja wspólnego długu w celu mobilizacji środków dla Ukrainy, wykorzystująca margines budżetowy jako gwarancję, aby Bruksela mogła wyjść na rynki, ale wymaga zgody 27 państw członkowskich (a nie tylko większości kwalifikowanej, jak poprzednia).
Międzynarodowy Fundusz Walutowy szacuje, że potrzeby Ukrainy na kolejne dwa lata wynoszą około 137 miliardów euro, a UE chce odpowiedzieć na nie, pokrywając blisko dwie trzecie tej kwoty.