go to the original language article
Europa musi pilnie i szybko się ponownie wyposażyć, aby do roku 2030 mieć „wiarygodny mechanizm odstraszania” – powiedziała przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen.
W wystąpieniu w Kopenhadze przewodnicząca Komisji nakreśliła cztery główne priorytety długo oczekiwanej Białej Księgi na temat europejskiej obrony, którą Komisja ma przedstawić, zwracając uwagę na konieczność ponownego dozbrojenia Europy do 2030 roku – plan, który Komisja nazwała „Gotowością 2030” (Readiness 2030). „Do 2030 roku Europa musi mieć silną postawę obrony europejskiej. „Gotowość 2030” oznacza ponowne dozbrajanie i rozwijanie naszych możliwości, aby mieć wiarygodne odstraszanie” – powiedziała von der Leyen.
Pierwszy priorytet – i najważniejszy – to zwiększenie wydatków na obronę. „Wydatki obronne państw członkowskich wzrosły o ponad 31% od 2021 roku. To dobrze – ale nie wystarczy, ponieważ jest to znacznie mniej niż odpowiednie wydatki w USA, Rosji i Chinach” – powiedziała von der Leyen. Komisja przedstawiła dwa tygodnie temu plan mobilizacji inwestycji o wartości 800 mld euro na obronę europejską. Obejmuje to nowy instrument – nazwany „SAFE” – który może szybko zapewnić państwom członkowskim pożyczki w wysokości 150 mld euro na inwestycje w obronność. Jednocześnie Komisja proponuje uruchomienie tzw. „Krajowej Klauzuli Ucieczki”, aby dać państwom członkowskim większą elastyczność w wydawaniu większych środków na obronność bez naruszania zasad fiskalnych, które ograniczają deficyt do 3% PKB. Ma to potencjał do mobilizacji dodatkowych wydatków na obronność do 1,5% PKB, czyli około 650 miliardów euro w ciągu najbliższych czterech lat. Jednocześnie Komisja pracuje nad pozyskaniem prywatnego finansowania – zarówno z EBI, jak i z rynków kapitałowych.
Drugim priorytetem jest „kupowanie więcej europejskich produktów”. Według von der Leyen, „musimy zamknąć nasze luki w możliwościach w sposób europejski” do 2030 roku, co oznacza „współpracę na dużą skalę w całej Europie” w zakresie wypełniania luk w kluczowych obszarach, takich jak mobilność wojskowa, inwestycje w lotnictwo i obronę przeciwrakietową, systemy artyleryjskie, amunicja i rakiety, drony, wykorzystanie wojskowej sztucznej inteligencji czy komputerów kwantowych. „Koszt i złożoność projektów na dużą skalę zdecydowanie przewyższają możliwości każdego z państw członkowskich” – powiedziała przewodnicząca Komisji, dlatego podkreśliła konieczność wzmocnienia wspólnych zamówień.
Trzecim, „bardziej strategicznym” priorytetem dla europejskiej obrony jest Ukraina. Jak powiedziała przewodnicząca Komisji, „musimy uczynić Ukrainę wystarczająco silną – jak „stalowy jeż” – aby była mało atrakcyjna dla potencjalnego napastnika”. UE zainwestowała już około 50 mld euro w wsparcie militarne i przeszkoliła ponad 73 tys. ukraińskich żołnierzy, a wsparcie dla perspektywy akcesji Ukrainy do UE pozostaje silne. Von der Leyen ogłosiła również, że powołana zostanie wspólna grupa zadaniowa z Ukrainą, która będzie koordynować wsparcie wojskowe UE i państw członkowskich.
Czwarty priorytet dotyczy wzmocnienia obronnej bazy przemysłowej Europy. Obecnie większość inwestycji obronnych trafia poza Europę i ten trend musi zostać odwrócony, zaczynając od inwestycji w Europie – powiedziała von der Leyen. Jednocześnie przyznała, że europejska baza przemysłu obronnego nadal ma strukturalne słabości: wciąż nie jest w stanie produkować systemów i sprzętu obronnego w ilościach i tempie potrzebnych państwom członkowskim, a pozostaje nadmiernie rozdrobniona, z dominującymi krajowymi graczami zasilającymi krajowe rynki. Według Komisji firmy potrzebują stałego strumienia wieloletnich zamówień, aby ukierunkować swoje inwestycje. W tym celu „utworzymy Europejski Mechanizm Sprzedaży Wojskowej” – powiedziała von der Leyen.
Na koniec przewodnicząca Komisji powiedziała, że „jesteśmy w pełni zobowiązani do współpracy z NATO i Stanami Zjednoczonymi. Nasze bezpieczeństwo jest niepodzielne. Dlatego pracujemy nad otwieraniem nowych dróg dla bezpieczeństwa z Wielką Brytanią i innymi partnerami w Europie, w naszej okolicy lub w ramach G7. Od Kanady przez Norwegię. I sięgając aż do Indii i innych części Azji”. (18.03.2025)