go to the original language article
Luksemburg (dpa) – Zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) europejska agencja ochrony granic Frontex ponosi odpowiedzialność za naruszenia praw podstawowych podczas deportacji. Zgodnie z prawem UE Frontex jest zobowiązany do ochrony praw podstawowych osób ubiegających się o azyl podczas tzw. operacji powrotowych, orzekli sędziowie w Luksemburgu. Obejmuje to również sprawdzenie, czy wobec wszystkich osób objętych takimi działaniami wydano decyzje powrotowe.
Teraz Sąd Unii Europejskiej – instancja niższa od TSUE – musi ponownie rozpatrzyć skargę o odszkodowanie złożoną przez rodzinę syryjskich Kurdów. Rodzice z czworgiem dzieci zostali zaledwie kilka dni po przybyciu na jedną z greckich wysp odesłani w ramach koordynowanej przez Frontex operacji powrotowej do Turcji – mimo że oświadczyli, iż chcą złożyć wniosek o azyl. Później rodzina uciekła z obawy przed deportacją do Syrii do Iraku.
Pozew o odszkodowanie został oddalony w pierwszej instancji
Osoby poszkodowane uznały operację powrotową za bezprawne zawrócenie i zażądały od Frontex odszkodowania w wysokości niespełna 140 000 euro. Sąd Unii Europejskiej oddalił pozew rodziny w 2023 roku. Uzasadnił to tym, że nie istniał bezpośredni związek między ewentualnym niewłaściwym postępowaniem Frontex a zgłoszoną szkodą.
TSUE jest zdania, że sąd niewłaściwie ocenił rolę agencji w operacji powrotowej: błędnie przyjął, że Frontex udziela państwom członkowskim jedynie wsparcia technicznego i operacyjnego, bez konieczności sprawdzania, czy istnieje decyzja powrotowa. Ponadto Trybunał podkreślił, że ewentualne naruszenia praw podstawowych nie mogą być przypisywane wyłącznie państwu członkowskiemu – w tym przypadku Grecji. W grę wchodzi również odpowiedzialność Frontex.
Sąd UE musi ponadto ponownie rozpatrzyć drugi pozew o odszkodowanie przeciwko Frontex. TSUE odesłał w kolejnym orzeczeniu sprawę Syryjczyka, który twierdzi, że padł ofiarą pushbacku. Domaga się on od agencji ochrony granic 500 000 euro. Jego pozew został wcześniej oddalony z uzasadnieniem, że nie udowodnił szkody. Trybunał orzekł, że sąd pierwszej instancji w tej sprawie powinien był jednak podjąć działania, aby uzyskać od Frontex wszystkie istotne i dostępne jej informacje. (18 grudnia)