ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ – Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το βράδυ της Τετάρτης κάλεσε για ειρήνη και σταθερότητα στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη μετά τις κινήσεις του ηγέτη των Σέρβων στη χώρα Μίλοραντ Ντόντικ που οδήγησαν σε αύξηση της έντασης, ενώ οι Κροάτες βουλευτές στη συζήτηση προειδοποίησαν για τους κινδύνους των ενωτικών πολιτικών και της έννοιας του «σερβικού κόσμου».
Η Εισαγγελία της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης την Τετάρτη ζήτησε από τις αστυνομικές υπηρεσίες να οδηγήσουν σε ανάκριση τον ηγέτη των Βόσνιων Σέρβων Μίλοραντ Ντόντικ, τον πρόεδρο της κυβέρνησης της Σερβικής Δημοκρατίας Ράντοβαν Βίσκοβιτς και τον πρόεδρο της Εθνοσυνέλευσης του οντότητας Νέναντ Στεβάντιτς. Ο Ντόντικ απάντησε με την ανακοίνωση υιοθέτησης νέου συντάγματος στη δημοκρατία και με δηλώσεις όπως ότι η πολιτική κατάσταση στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη σύντομα θα μοιάζει με τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας.
Οι ευρωβουλευτές την ίδια ημέρα συζήτησαν για τις «απειλές απόσχισης» στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη.
«Φαίνεται ότι ο ενθουσιασμός για μεταρρυθμίσεις εξαφανίστηκε και ότι η Βοσνία και Ερζεγοβίνη ξαναμπήκε σε θεσμική και πολιτική κρίση», δήλωσε στην αρχή ο επίτροπος για τη γεωργία, Κρις Χάνσεν, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη συζήτηση αυτή. Τόνισε ότι είναι κρίσιμο η Βοσνία και Ερζεγοβίνη να επιστρέψει στο δρόμο των μεταρρυθμίσεων, ώστε να μην χάσει την ευκαιρία να λάβει επενδύσεις ενός δισεκατομμυρίου ευρώ από το σχέδιο ανάπτυξης για τα Δυτικά Βαλκάνια.
Η βουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Ζέλιανα Ζόβκο (HDZ/EPP) εξέφρασε λύπη που η συζήτηση διεξάγεται τόσο αργά, στις 22.30 το βράδυ, δείχνοντας ότι δεν υπάρχει ενδιαφέρον για τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη.
Η σχετικά σύντομη μισάωρη συζήτηση για τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη ήταν το τελευταίο θέμα της ημερήσιας διάταξης της ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την Τετάρτη.
Οι τρέχουσες κλιμακώσεις προήλθαν από αποσχιστικές αλλά και ενωτικές πολιτικές «μη σεβασμού των βασικών δικαιωμάτων» των λαών, και ο μόνος τρόπος σταθεροποίησης είναι η μεταρρύθμιση του εκλογικού νόμου, χωρίς την οποία η Βοσνία και Ερζεγοβίνη θα «συνεχίσει να είναι χρονική βόμβα στη γειτονιά μας», πρόσθεσε η Ζόβκο.
Ο βουλευτής των Πρασίνων Γκόρνταν Μπόσανιτς δήλωσε ότι είναι σημαντικό να δοθεί στήριξη σε μια ενιαία και κυρίαρχη Βοσνία και Ερζεγοβίνη και να καταδικαστεί κάθε προσπάθεια απόσχισης, αλλά ότι είναι ακόμη πιο σημαντικό αυτή η συμπεριφορά να καταδικάζεται και από τους ίδιους τους πολίτες της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης διότι είναι το «στέμμα των αποτυχιών των πολιτικών που χαρακτηρίζονται πρωτίστως από εθνικισμό, νεποτισμό και διαφθορά».
Ο βουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Ντάβορ Ίβο Στιρ δήλωσε ότι η ΕΕ, οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ τις τελευταίες ημέρες έδειξαν ότι δεν θα επιτρέψουν αποσταθεροποίηση στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη.
«Αναμένουμε και από τη Σερβία να εγκαταλείψει το σχέδιο του ‘σερβικού κόσμου’ και να καταδικάσει την αποσχιστική πολιτική που υπονομεύει την κυριαρχία και την ενότητα της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης», είπε.
«Η Βοσνία και Ερζεγοβίνη χρειάζεται ειρήνη, ασφάλεια και ευρωπαϊκή προοπτική, όχι διαιρέσεις και υπονόμευση της συνταγματικής τάξης».
Για το σχέδιο του ‘σερβικού κόσμου’, με το οποίο μερικοί πολιτικοί στη Σερβία υποστηρίζουν την ένωση όλων των Σέρβων σε ένα κράτος, μίλησε και ο γερμανός βουλευτής Κάρλο Ρέσλερ.
«Η κρίση που έχει προκύψει δεν συνέβη εν μία νυκτί. Εδώ και χρόνια αποδομείται η μοναδική φόρμουλα ενός κράτους, δύο οντοτήτων και τριών συνιστώντων εθνοτήτων, και αυτό από διαφορετικές πλευρές».
Ο κομματικός του φίλος Τομισλάβ Σοκολ στην ομιλία του δήλωσε ότι «ενώ κάποιοι στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη κοιτούν προς τη Μόσχα και το Βελιγράδι, ενώ άλλοι προς την Άγκυρα, οι Κροάτες υποστηρίζουν επίμονα τις ευρωπαϊκές αξίες όπως η δημοκρατία και η ισότητα».
Ο Σοκολ δήλωσε ότι συχνά γίνεται λόγος για τον κίνδυνο της απόσχισης, αλλά υποτιμάται το πρόβλημα του ενωτισμού. (13 Μαρτίου 2025)