Have the article read by OpenAI (Beta). Please note that AI translations may take some time to process.Straatsburg – Vanaf 2027 moet er betaald worden voor de CO2-uitstoot die veroorzaakt wordt door het verkeer en het verwarmen van gebouwen. Daarmee heeft het Europees Parlement dinsdag ingestemd bij de goedkeuring van een nieuw pakket klimaatmaatregelen. Om de klap te verzachten, wordt een sociaal klimaatfonds in de steigers gezet.
De Europarlementsleden schaarden zich achter een eerder akkoord met de lidstaten over de hervorming van de markt van uitstootrechten. Op die markt moeten zowat 11.000 bedrijven uit de zware industrie en de elektriciteitssector over rechten beschikken om broeikasgassen uit te stoten. Elk jaar worden minder rechten beschikbaar. De bedrijven moeten dus kiezen: minder uitstoten of meer betalen. Zo hebben deze industrietakken hun uitstoot tussen 2005 en 2021 met 35 procent ingeperkt.
In het kader van de verhoogde klimaatambities van de Europese Unie wordt het systeem uitgebreid naar andere sectoren, onder meer de maritieme sector, en verder aangescherpt. Vanaf volgend jaar worden meer rechten versneld uit de markt gehaald en vanaf 2026 worden ook de gratis rechten uitgefaseerd, wat de uitstoot in deze sectoren met 62 procent moet verminderen ten opzichte van 2005, een procentpunt meer dan de Europese Commissie had voorgesteld.
De verkoop van uitstootrechten brengt ook geld in het laatje. Zo vloeide in 2021 25 miljard euro rechtstreeks naar de lidstaten, waarvan 530 miljoen euro naar België. In plaats van de helft moeten de lidstaten voortaan 100 procent van die inkomsten besteden aan klimaatmaatregelen. Daarnaast komt extra geld vrij voor investeringen in energie-infrastructuur in armere lidstaten en voor de meest innovatieve industrie. Uit dat innovatiefonds is het Kairos at C-project in Antwerpen momenteel de grootste ontvanger.
Meest innovatief, maar politiek geladen, is de oprichting van een parallelle markt voor de uitstoot door het transport en de verwarming van gebouwen. Zo dreigt de kostprijs van de uitstoot immers doorgerekend te worden aan de pomp en op de verwarmingsfactuur van gezinnen. De parlementsleden en lidstaten maakten wel afspraken om de druk te verlichten: het systeem treedt niet in 2026, maar pas in 2027 in voege, en bij hoge energieprijzen kan de invoering met nog een jaar uitgesteld worden tot 2028. Er is ook een plafond van 45 euro per ton CO2 vastgelegd. Bij een hogere prijs treden corrigerende maatregelen in werking. Ter vergelijking: de prijs voor bedrijven overschreed dit jaar de grens van 100 euro per ton.
De traditionele politieke families en een groot deel van de groenen vormden de meerderheid. “Het was wel belangrijk voor mij dat de ambities geleidelijk aan verscherpt worden, zodat bedrijven én burgers de nodige ademruimte krijgen om mee die doelstellingen te realiseren”, zei Tom Vandenkendelaere (CD&V).
“Het was wel belangrijk voor mij dat de ambities geleidelijk aan verscherpt worden, zodat bedrijven én burgers de nodige ademruimte krijgen om mee die doelstellingen te realiseren.”
Europees Parlementslid Tom Vandenkendelaere (CD&V)
N-VA stemde net als Vlaams Belang en PVDA tegen. Volgens Johan Van Overtveldt (N-VA) is een vermindering met 62 procent “niet realistisch” en zijn de heffingen op de uitstoot van auto’s en gebouwen “onaanvaardbaar, uitgerekend op het moment dat er al veel onzekerheid is over de bevoorrading en de prijzen van energie”.
Heffingen op de uitstoot van auto’s en gebouwen zijn “onaanvaardbaar, uitgerekend op het moment dat er al veel onzekerheid is over de bevoorrading en de prijzen van energie”.
Johan Van Overtveldt (N-VA)
Sara Matthieu (Groen) onthield zich. Ze spreekt van een “belangrijke stap” in het klimaatbeleid, maar volgens haar schiet het hele pakket op sociaal gebied tekort, om gezinnen te beschermen tegen hogere prijzen. Matthieu schaarde zich net als PVDA wel achter de oprichting van het sociaal klimaatfonds van 86 miljard euro dat de pil voor de meest kwetsbaren moet vergulden. Dat geld, waarvan ongeveer 1,6 miljard euro voor België is bestemd, kan deels besteed worden aan rechtstreekse inkomenssteun, bijvoorbeeld via energiecheques, en deels aan duurzame investeringen zoals betere isolatie.
Tenslotte gaven de Europarlementsleden groen licht aan de invoering van een koolstofgrenstaks. Op producten van ondernemingen uit derde landen waar minder strenge klimaatregelen gelden, zal aan de grens een taks worden geheven die moet vermijden dat Europese bedrijven op de eigen markt weggeconcurreerd worden. “Zo brengen we de CO2-kost van die producten mee in rekening. Dat is goed voor het klimaat, zorgt voor een gelijk speelveld op onze markt en beschermt de concurrentiepositie van onze eigen bedrijven”, legt Kathleen Van Brempt (Vooruit) uit.
De lidstaten bekrachtigen de akkoorden over de uitstootrechten, het sociale klimaatfonds en de grenstaks volgende week. Naar verwachting zal België zich wegens interne verdeeldheid onthouden.
18/04/2023
EU wil aandeel in wereldwijde productie chips verdubbelen
Straatsburg – Onderhandelaars van het Europees Parlement en de lidstaten hebben dinsdag in Straatsburg een akkoord bereikt over een grootschalig plan om meer chips in Europa te produceren en minder afhankelijk te worden van Azië.
“Europa neemt zijn lot in handen”, zo begroette Eurocommissaris voor Interne Markt Thierry Breton de doorbraak. Met de chipwet wil de Europese Unie haar aandeel in de wereldwijde productie tegen 2030 opschroeven van de huidige 10 naar 20 procent. Aangezien de vraag tegen het einde van het decennium naar verwachting zal verdubbelen, komt dat eigenlijk neer op een verviervoudiging van de productiecapaciteit.
“Europa neemt zijn lot in handen.”
Europees commissaris Thierry Breton
Daarvoor wil de EU in totaal 43 miljard euro aan publieke en private middelen mobiliseren. In de laatste rechte lijn van de onderhandelingen moesten de lidstaten en het parlement het nog eens raken over de bijdrage uit de Europese begroting. Uiteindelijk werd afgeklopt op een bedrag van 3,3 miljard euro, waarmee vooral de Europarlementsleden hun slag thuis haalden.
Chips zijn een onmisbare bouwsteen van de hedendaagse digitale economie, maar de coronapandemie heeft haarscherp geïllustreerd hoe kwetsbaar de mondiale toeleveringsketens zijn en hoe afhankelijk onder meer de autobouwers waren van de aanvoer uit Azië, en met name uit chipbolwerk Taiwan, en dat in een tijdperk van toenemende spanningen met China.
De Europese troeven liggen vooral op het onderzoeksdomein – denk bijvoorbeeld aan het Leuvense onderzoeksinstituut Imec – en die wil de chipwet verder uitspelen. Er wordt geld voorzien voor onderzoek naar de meest geavanceerde technologieën en voor pilootproductielijnen die de overgang van het labo naar de productieband en de markt moeten bespoedigen.
Daarnaast hopen de Europese beleidsmakers dat de chipwet de katalysator kan worden voor grootschalige investeringen in bijkomende productiecapaciteit. Versoepelde staatssteunregels moeten de lidstaten meer armslag bieden om grote spelers te overtuigen om grote fabrieken te bouwen in Europa.
De onderhandelingen tussen het parlement en de lidstaten zijn in een ijltempo afgerond. Beide partijen moeten de deal wel nog officieel bekrachtigen. Intussen zit de rest van de wereld echter ook niet stil. Zo zette de Amerikaanse president Joe Biden in augustus vorig jaar zijn handtekening onder een wet die meer dan 52 miljard dollar voorziet voor onderzoek en ontwikkeling en de bouw van nieuwe chipfabrieken.
18/04/2023
Von der Leyen komt Oost-Europese boeren tegemoet
Brussel – De Europese Commissie maakt 100 miljoen euro extra vrij om de Oost-Europese landbouwers te helpen die het zwaarst getroffen worden door de ingezakte prijzen van graan en andere landbouwproducten, als gevolg van de import uit Oekraïne. Dat heeft Commissievoorzitter Ursula von der Leyen woensdag bekendgemaakt.
Over de gedaalde prijzen heerst al langer ongenoegen. De voorbije dagen dreven Polen, Hongarije en Slovakije de zaak op de spits door aan te kondigen dat de import en doorvoer van Oekraïens graan tijdelijk verboden wordt. De Commissie reageerde meteen dat zulke unilaterale initiatieven onaanvaardbaar zijn. Enerzijds omdat zo’n verbod de hele eengemaakte markt raakt, anderzijds omdat het handelsbeleid een exclusief Europese bevoegdheid is. Desondanks sloot zich woensdagochtend met Bulgarije een vierde lidstaat bij Warschau, Boedapest en Bratislava aan.
In een brief aan de regeringen van de vijf landen die eind maart aan de alarmbel trokken – Polen, Hongarije, Slovakije, Bulgarije en ook Roemenië – zegt von der Leyen nu dat haar Commissie een tweede steunpakket van 100 miljoen euro zal vrijmaken om de meest getroffen landbouwers te helpen. Een paar weken geleden werd al een eerste crisislijn van 56,3 miljoen euro voor landbouwers in Polen, Roemenië en Bulgarije vrijgemaakt. Hoe het geld verdeeld zal worden, moet nog worden uitgemaakt.
Daarenboven wil de Commissie “preventieve maatregelen” nemen voor de import van tarwe, maïs, zonnebloempitten en koolzaad. Die moeten de onbedoelde neveneffecten wegwerken van de opschorting van alle invoerrechten die de EU in de context van de oorlog met Rusland aan Oekraïne heeft gegund. Ook komt er een onderzoek naar andere “gevoelige producten”. Europees commissaris voor Handel Valdis Dombrovskis zal de voorgestelde interventies nu bespreken met de betrokken lidstaten.
Bij de Commissie luidt het dat de preventieve maatregelen in de plaats zullen komen van de importverboden die de vier Centraal- en Oost-Europese lidstaten hebben aangekondigd. De exacte scope zal afhangen van de discussies met de betrokken landen. Hoe dan ook is voor het nemen van zulke uitzonderingsmaatregelen geen groen licht van de Raad – het overlegorgaan van alle lidstaten – nodig.
Een Commissiewoordvoerster benadrukte woensdagmiddag dat het belangrijk is dat Oekraïne zijn landbouw- en andere producten kan blijven exporteren. Voor het door oorlog getroffen land gaat het om niet minder dan een levenslijn, zei woordvoerster Dana Spinant. Zo bracht de export van graan voor Oekraïne de voorbije maanden meer geld op dan de Europese Unie aan rechtstreekse financiële steun biedt. Daarenboven heeft Europa zich geëngageerd om het Oekraïense graan naar de wereldmarkten te blijven exporten, zonder zijn eigen landbouwers uit het oog te verliezen, luidde het.
19/04/2023
Deze compilatie is een redactionele selectie gebaseerd op de Europese berichtgeving van Belga. Deze wordt gepubliceerd op maandag en donderdag.