Have the article read by OpenAI (Beta). Please note that AI translations may take some time to process.Luxemburg – De Europese milieuministers zijn het dinsdag in Luxemburg eens geraakt over de natuurherstelwet en de standpunten die ze willen verdedigen in de onderhandelingen met het Europees Parlement. Dat heeft de Zweedse minister en EU-voorzitter Romina Pourmokhtari geconcludeerd aan het einde van het debat.
De instemming met het onderhandelingsmandaat van het Zweedse voorzitterschap was niet unaniem, maar aan het einde van het debat bleek de tekst op de steun te kunnen rekenen van meer dan 55 procent van de lidstaten, die bovendien meer dan 65 procent van de Europese bevolking vertegenwoordigen. “Ik maak uit alle reacties op dat we een gekwalificeerde meerderheid hebben”, zei Pourmokhtari.
Er is dus niet gestemd over het onderhandelingsmandaat. Tijdens de discussie hebben Italië, Polen, Finland en… Zweden zelf wel aangegeven dat ze zouden tegenstemmen, Nederland en Oostenrijk zouden voor een onthouding gekozen hebben. Het verdeelde België, waar de deelstaten en het federale niveau geen gemeenschappelijk standpunt konden innemen, hoefde dus geen kleur te bekennen.
“We hebben niet op een knopje moeten duwen”, beaamde Vlaams minister Zuhal Demir (N-VA), die België vertegenwoordigde. “Het standpunt van de Vlaamse regering was dat we nog een aantal verduidelijkingen moesten vragen: bijvoorbeeld dat we onze natuurherstelplannen zelf maken, dat we de doelen zelf beslissen en dat we de gevolgen zelf beslissen en dat heb ik vandaag ook op tafel gebracht.”
“Het standpunt van de Vlaamse regering was dat we nog een aantal verduidelijkingen moesten vragen. (…) Dat heb ik vandaag ook op tafel gebracht.”
Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir
Voor Demir is wel duidelijk dat de tekst van het Zweedse voorzitterschap de goede richting uitgaat, in vergelijking met de eerste voorstellen van de Europese Commissie, “die te ver gingen”. “Wij zijn voor natuurherstel, we doen dat in Vlaanderen ook volle bak, maar er moet ook rekening worden gehouden met de bevolkingsdichtheid en onze kleine oppervlakte. We moeten ook nog projecten kunnen realiseren, en vergunningen geven.”
Vicevoorzitter van de Commissie Frans Timmermans garandeerde tijdens het debat ook dat hij rekening zal blijven houden met de bezorgdheden die blijven bestaan en “maximale flexibiliteit” wil bieden. “Voor mij is het ook heel belangrijk om de rol te erkennen van mede-overheden binnen een constitutionele context”, zo richtte hij zich rechtstreeks tot Demir.
Federaal vicepremier Petra De Sutter (Groen) toont zich alvast tevreden dat een meerderheid van de lidstaten het dossier over de streep kon trekken. “Binnen België was het niet evident om iedereen op dezelfde lijn te krijgen, maar het is ons gelukt”, reageerde De Sutter. “Dit is een uitstekende zaak want de natuurherstelwet is één van de laatste kansen voor de natuur”, aldus de vicepremier.
Volgens De Sutter bevat de tekst nog steeds voldoende ambitie om natuurgebieden in slechte staat te laten herstellen. “De eerste hittegolf van het jaar moesten we al verteren. Wat we nodig hebben is sterke natuur, want groene gebieden functioneren als airco in hete en droge periodes. Dat is een doel van de natuurherstelwet”, stipt ze aan.
“De eerste hittegolf van het jaar moesten we al verteren. Wat we nodig hebben is sterke natuur, want groene gebieden functioneren als airco in hete en droge periodes. Dat is een doel van de natuurherstelwet.”
Belgische vicepremier Petra De Sutter
De Commissie had de natuurherstelwet twaalf maanden geleden op tafel gelegd om verzwakte ecosystemen en habitats te herstellen en van de natuur een bondgenoot te maken in de strijd tegen klimaatverandering. Aan de lidstaten wordt gevraagd om tegen 2030 voor minstens 20 procent van de land- en zeegebieden herstelmaatregelen te nemen, en tegen 2050 voor alle ecosystemen die herstel behoeven. De tekst bevat ook specifieke doelstellingen: voor landbouwgronden en bossen tot mariene en stedelijke ecosystemen.
De natuurherstelwet moet de Europese Unie helpen om haar wettelijke verplichtingen inzake de beperking van de uitstoot van broeikasgassen te halen en om tegen het midden van de eeuw helemaal klimaatneutraal te worden. Een jaar voor de verkiezingen ontstond rond de tekst echter een grote controverse.
“We hebben hard gewerkt om het juiste evenwicht te vinden en we hebben aandachtig geluisterd naar alle lidstaten die uiteenlopende bezorgdheden en opmerkingen over de voorstellen hadden”, zei Pourmokhtari, die meent dat de tekst nu een evenwicht bevat tussen het behoud van ambitieuze doelstellingen voor natuurherstel en flexibiliteit voor de lidstaten bij de implementatie.
Daarmee is de kous echter niet af. De lidstaten moeten immers nog over een finaal compromis onderhandelen met het Europees Parlement, maar ook daar doet het dossier veel stof opwaaien. Een diep verdeeld halfrond is er tot dusver niet in geslaagd een standpunt voor onderhandelingen vast te leggen. Volgende week onderneemt de milieucommissie alvast een nieuwe poging.
20/06/2023
EU wil uitgaande investeringen van Europese bedrijven screenen op veiligheidsrisico’s
Brussel – De Europese Commissie heeft dinsdag haar langverwachte economische veiligheidsstrategie gepresenteerd. Daarmee wil ze de economische belangen van de EU verdedigen en versterken in de context van geopolitieke spanningen en razendsnelle technologische evoluties. Tegen het einde van het jaar komen voorzitter Ursula von der Leyen en haar Commissie met een concreet voorstel om uitgaande investeringen van Europese bedrijven te screenen op risico’s voor Europa’s eigen veiligheid.
Aan de strategie wordt al maanden gewerkt. Afgelopen maart pleitte Von der Leyen in een opgemerkte toespraak nog voor een “sterk” Europees beleid ten aanzien van China. Niet om de banden door te knippen, maar om de economische en militaire risico’s zo veel mogelijk trachten te vermijden. “De-risking, not de-coupling”, omschreef ze het.
De toen aangekondigde economische veiligheidsstrategie ligt nu op tafel. China en andere concurrenten of partnerlanden worden in het document niet expliciet genoemd, maar in de aanhef maakt de Commissie duidelijk dat Europa meer zijn eigen koers moet varen. “Onze veiligheid is meer dan ooit verweven met het vermogen om onszelf weerbaar te maken en de risico’s te beperken die het gevolg zijn van economische banden die we in het verleden als vanzelfsprekend beschouwden”, luidt het. De coronapandemie en de Russische oorlog in Oekraïne hebben pijnlijk blootgelegd hoe afhankelijk Europa van andere landen is voor zijn energie- en andere bevoorrading.
Voorlopig bestaat de strategie uit een 14 pagina’s tellende nota die ter discussie aan de lidstaten en het Europees Parlement wordt voorgelegd, en die op de Europese top van 29 en 30 juni voor het eerst zal worden besproken door de staatshoofden en regeringsleiders. De Commissie wil het Europese concurrentievermogen versterken, kritieke infrastructuur beschermen tegen fysieke en cyberaanvallen, de economische veiligheid van Europa vrijwaren zonder in protectionisme te vervallen en nog intensiever gaan samenwerken met andere landen om de toeleveringsketens te diversifiëren, vooral wat betreft kritieke grondstoffen voor de productie van bijvoorbeeld batterijen.
Die strategie moet in een aantal concrete maatregelen vertaald worden. Zo wil de Commissie dat er een lijst van technologieën wordt opgesteld die cruciaal zijn voor de economische veiligheid van de EU, zoals geavanceerde chips, artificiële intelligentie (AI) en kwantumcomputersystemen. De belangrijkste doelstelling daar is verhinderen dat Europese technologie die voor dual-usedoeleinden (civiel en militair, red.) kan worden ingezet in verkeerde handen terechtkomt.
Daarom wil de Commissie samen met de lidstaten nagaan welke risico’s uitgaande investeringen van Europese bedrijven – in derde landen dus – met zich meebrengen. “In sommige gevallen riskeert het uitlekken van technologische informatie de militaire en/of veiligheidscapaciteiten te versterken van wie die zou kunnen gebruiken om vrede en veiligheid te ondermijnen”, luidt het. Andersom bepleit de Commissie ook een update van de screening van buitenlandse directe investeringen in de Europese economie.
“In sommige gevallen riskeert het uitlekken van technologische informatie de militaire en/of veiligheidscapaciteiten te versterken van wie die zou kunnen gebruiken om vrede en veiligheid te ondermijnen.”
Uit de economische veiligheidsstrategie van de Europese Commissie
Met die hele discussie begeeft de Commissie zich op het terrein van de lidstaten, die erg argwanend staan tegenover Europese regels die in hun investeringsbeleid dreigen in te grijpen. Het is een publiek geheim dat met name Duitsland en Frankrijk hun nauwe economische banden met China willen behouden, maar ook Nederland is kritisch. Investeringsscreening is een “erg zwaar instrument”, wordt minister van Handel Liesje Schreinemacher dinsdag in de Financial Times geciteerd. Haar quote is des te opvallender omdat het net de Nederlandse regering was die onder Amerikaanse druk chipmachinefabrikant ASML uit Veldhoven beperkingen oplegde voor zijn uitvoer naar China. De economische veiligheidsstrategie is weliswaar ook bedoeld om te ontkomen aan de subtiele en soms minder subtiele economische druk van bevriende landen.
Om al die redenen dreigt het volgende donderdag, op de top in Brussel, geen gemakkelijk gesprek te worden. Tegen het einde van het jaar wil de Commissie de voorgestelde screening van uitgaande investeringen in een concreet voorstel gieten.
20/06/2023
EU-lidstaten akkoord over nieuwe sancties tegen Rusland
Brussel – De lidstaten van de Europese Unie hebben een akkoord bereikt over een elfde pakket sancties tegen Rusland. Dat heeft het Zweedse EU-voorzitterschap meegedeeld. Het nieuwe pakket bevat vooral maatregelen die moeten verhinderen dat de Europese sancties omzeild worden.
De Europese Commissie had de nieuwe batterij sancties begin mei op tafel gelegd. Met de maatregelen wou de Commissie onder meer verhinderen dat goederen die niet meer uitgevoerd mogen worden naar Rusland via derde landen alsnog hun weg vinden naar het land van president Vladimir Poetin.
Het pakket “zal de oorlogsmachine van Poetin een nieuwe klap toebrengen met aangescherpte exportbeperkingen, gericht op entiteiten die het Kremlin steunen”, zo begroette voorzitter Ursula von der Leyen van de Commissie het akkoord. “Ons instrument tegen omzeiling zal verhinderen dat Rusland gesanctioneerde goederen te pakken krijgt.”
De Commissie had in haar oorspronkelijke voorstel acht Chinese bedrijven geïdentificeerd die ervan beticht werden dat ze gevoelige goederen doorsluisden naar Rusland. Na gesprekken met Peking zijn vijf bedrijven van de lijst gehaald. De drie andere, gevestigd in Hong Kong, zijn Russisch en blijven geviseerd, zo legde een diplomatieke bron uit.
Eveneens in het vizier: een Iraanse onderneming, twee bedrijven uit de Verenigde Arabische Emiraten, twee bedrijven gevestigd in Oezbekistan en één uit Armenië en één uit Syrië.
Sinds de Russische invasie van Oekraïne heeft de EU in tien sanctiepakketten de export verboden van tal van goederen die het industrieel-militaire complex van Rusland kunnen versterken. Met het elfde pakket wil de EU buitenlandse bedrijven en derde landen ervan weerhouden om die goederen, zoals halfgeleiders en geïntegreerde circuits, door te voeren naar Rusland.
De voorstellen waren in eerste instantie aarzelend ontvangen in een aantal hoofdsteden. Onder meer Duitsland was ervoor beducht om derde landen aan de schandpaal te nagelen en zich zo bloot te stellen aan vergeldingsmaatregelen of gevolgen voor de handelsrelaties. Uiteindelijk is een procedure weerhouden die voorzichtiger is en de nadruk legt op diplomatie en samenwerking.
Het pakket verbiedt ook de toegang tot Europese havens voor schepen die verdacht worden van het omzeilen van het importverbod op Russische olie en petroleumproducten. Daarnaast voegt de EU met het nieuwe pakket ook extra namen van individuen en organisaties toe aan haar sanctielijst.
De sancties zijn woensdag op diplomatiek niveau afgeklopt en moeten nog formeel goedgekeurd worden. Nadien worden de identiteit van de geviseerde personen en entiteiten bekendgemaakt in het Publicatieblad en worden de maatregelen van kracht.
21/06/2023
Journalistenverenigingen ongerust over Europese mediawet
Brussel – De lidstaten van de Europese Unie zijn het woensdag eens geraakt over een verordening die het pluralisme van de media en de vrijheid en onafhankelijkheid van de pers moet beschermen. De bepalingen over “nationale veiligheid”, die de deur zou openen voor het bespioneren van journalisten, stuit op fors verzet bij journalistenverenigingen.
“Mediavrijheid is fundamenteel voor een democratische samenleving, maar ze wordt met toenemende bedreigingen geconfronteerd, zowel van binnenuit als van buiten de Europese Unie”, zo verklaarde de Zweedse minister van Cultuur Parisa Liljestrand namens het voorzitterschap. Het akkoord is woensdag op diplomatiek niveau beklonken. Enkel Polen en Hongarije stemden tegen. Over de tekst moeten de lidstaten wel nog onderhandelingen aanknopen met het Europees Parlement, dat nog geen standpunt heeft ingenomen.
De zogenaamde European Media Freedom Act bevat waarborgen voor de bescherming van het bronnengeheim en tegen de inzet van spyware tegen journalisten, maar in vergelijking met het oorspronkelijke voorstel van de Europese Commissie voorziet het compromis van de lidstaten meer uitzonderingsmogelijkheden. Er wordt ook beklemtoond dat er geen afbreuk mag worden gedaan aan “de verantwoordelijkheid van de lidstaten voor het vrijwaren van de nationale veiligheid”. De uitzonderingen kwamen er op vraag van Frankrijk, gesteund door andere lidstaten.
“De mogelijkheid om journalisten te bespioneren in naam van de nationale veiligheid zet de deur open voor alle soorten misbruik.”
Julie Majerczak (Reporters zonder Grenzen)
Journalistenverenigingen zijn daarover niet te spreken. “De mogelijkheid om journalisten te bespioneren in naam van de nationale veiligheid zet de deur open voor alle soorten misbruik”, zo klaagde directrice Julie Majerczak van het Brusselse Bureau van Reporters zonder Grenzen. Ook de Europese Federatie van Journalisten (EFJ) is ontstemd. “De toevoeging van een uitzondering gebaseerd op nationale veiligheid (…) brengt journalisten nog meer in gevaar en heeft een ontradend effect op klokkenluiders en andere bronnen”, zei directrice Renate Schroeder.
21/06/2023
Deze compilatie is een redactionele selectie gebaseerd op de Europese berichtgeving van Belga. Deze wordt gepubliceerd op maandag en donderdag.