“`html
EU-wijd/Brussel/Strasburg – De ondertekenende staten van de Berner Conventie hebben de beschermingsstatus van de wolf verlaagd van “streng beschermd” naar “beschermd”. Dat deelde de persafdeling van de Raad van Europa in Straatsburg dinsdag mee. Het voorstel om de beschermingsstatus te verlagen, was afkomstig van de EU, die nu in een volgende stap de bescherming van de wolf in de Flora-Fauna-Habitatrichtlijn (FFH-richtlijn) mag verlagen. Minister van Landbouw Totschnig (ÖVP) verwelkomde de door hem geëiste verlaging.
Welke landen hoe gestemd hebben, werd niet bekendgemaakt. De Europese Commissie, die in Straatsburg namens de 27 EU-lidstaten spreekt, lijkt in ieder geval voor het voorstel te hebben gestemd. Evenals Zwitserland, die zich al in 2022 sterk maakte voor een verlaging – toen mislukte het echter onder andere door een nee van de EU.
Aangezien de EU en haar lidstaten partij zijn bij de internationale overeenkomst van Bern inzake het behoud van de wilde Europese flora en fauna en hun natuurlijke habitats, kon zonder een wijziging van de beschermingsstatus in de overeenkomst de status op EU-niveau niet worden gewijzigd. De wijziging treedt drie maanden na de stemming van vandaag in werking. Tot die tijd zouden in theorie nog een derde van de ondertekenende staten een veto kunnen uitspreken – wat echter onwaarschijnlijk is, aangezien voor de beslissing van vandaag een tweederde meerderheid nodig was.
Volgens het ministerie van landbouw stemden 38 van de in totaal 50 Berner verdragsstaten voor het voorstel. Vervolgens wordt de Europese Commissie verzocht om de bijlagen van de FFH-richtlijn te wijzigen. Een verlaagde beschermingsstatus zou de EU-staten meer flexibiliteit geven om de jacht op wolven toe te staan, zonder de bescherming volledig op te heffen – de staat van de wolvenpopulatie mag niet in gevaar komen, aldus een persbericht van de Raad van Europa.
Toename van de wolvenpopulatie leidt tot conflicten
De Europese Commissie had in december 2023 voorgesteld om de beschermingsstatus van de wolf van “streng beschermd” naar “beschermd” te verlagen. De terugkeer van de wolf in EU-regio’s, waar hij lange tijd niet was aangetroffen, heeft evenals de toename van zijn populaties in nieuwe gebieden tot moeilijkheden en conflicten geleid, zo verklaart de Commissie haar beslissing. Na de instemming van de EU-staten in september diende de EU een wijzigingsvoorstel voor de Berner Conventie in. EU-Commissievoorzitter Ursula von der Leyen toonde zich vandaag verheugd: “We hebben een uitgebalanceerde aanpak nodig tussen de bescherming van wilde dieren en de bescherming van onze bestaansmiddelen.”
“Vandaag hebben we een belangrijke mijlpaal voor een gemakkelijker beheer van het grote roofdier wolf geëffend. Feit is dat de wolf in Europa niet meer met uitsterven wordt bedreigd en zich nu jaarlijks met tot 30 procent vermeerdert. Het probleem met de wolf gaat ver boven het doden van dieren uit, want de wolf verliest steeds meer de angst voor de mens. We mogen als politiek verantwoordelijken niet toestaan dat er wolvenaanvallen plaatsvinden. Juist daarom vecht ik al jaren voor een verlaging van de beschermingsstatus”, verwelkomde minister van Landbouw Norbert Totschnig (ÖVP) de beslissing in een persbericht.
De Tirolse gouverneur Anton Mattle (ÖVP) voelde zich door de aanvaarding van de ook door Tirol geëiste wijziging bevestigd. “De wolf wordt niet meer met uitsterven bedreigd”, benadrukte Mattle op vraag van APA, de verlaging van de beschermingsstatus is “logische consequentie” daarvan. Als de Europese Commissie nu nog de FFH-richtlijn wijzigt, wordt de verlaging definitief “zwart op wit” vastgelegd.
“Omdat onze alpen- en weidebeheer veel meer bedreigd is dan de tienduizenden wolven die door Europa zwerven, is de beslissing van de Berner Conventie vandaag een belangrijke stap in de richting van de toekomst en vitaliteit van het platteland”, benadrukt de voorzitter van de Oostenrijkse Landbouwkamer, Josef Moosbrugger. “De beslissing is een succes voor de instandhouding van soorten in Oostenrijk en toont duidelijk aan dat de wolvenpopulatie in veel Europese landen op een hoog niveau is en voortdurend sterk toeneemt”, benadrukt de voorzitter van Jacht Oostenrijk Maximilian Mayr Melnhof volgens een persbericht.
“De verlaging van de beschermingsstatus is een belangrijke vooruitgang om het evenwicht tussen natuurbehoud en de behoeften van onze alpenboerderijen en toerisme te bewaren”, zegt de plaatsvervangend gouverneur van Salzburg Marlene Svazek (FPÖ). Ook FPÖ-EU-parlementslid Roman Haider verwelkomt de verlaging van de beschermingsstatus van de wolf uitdrukkelijk: “Daardoor wordt een positief samenleven van mens, vee en wilde dieren in onze natuur mogelijk gemaakt.”
Dierenbeschermers bekritiseren de beslissing
“Deze beslissing is een tegenslag voor de instandhouding van soorten en een voorbeeld van democratisch falen”, bekritiseert daarentegen Madeleine Petrovic, voorzitter van Dierenbescherming Oostenrijk. “Het laat zien hoe vaak wetenschappelijke bevindingen en de wil van de meerderheid ten gunste van individuele lobbybelangen worden genegeerd.” Zowel de enquête over het eerste wolvenrapport als de enquête van de EU-Commissie over de verlaging van de beschermingsstatus leidde tot het resultaat: De meerderheid (77 procent in het wolvenrapport en 71 procent in de EU-studie) pleitte voor het behoud van de bestaande strenge beschermingsstatus van de wolf.
“De heersende politiek weigert hun huiswerk te maken en begint in plaats daarvan een populistische aanval op de instandhouding van soorten. Wat werkelijk nodig is, zou een goed gepland offensief voor kuddebescherming zijn”, zegt WWF-expert Christian Pichler. De aanpak heeft geen wetenschappelijke basis en kan in zijn geheel contraproductief werken. Als inheemse wilde dieren en roofdieren zijn wolven een natuurlijke bijdrage aan de biodiversiteit. Ze voorkomen de verspreiding van ziekten en versterken idealiter ook de belangrijke beschermingsbossen, omdat ze te grote wildpopulaties kunnen verminderen.
Thomas Waitz, landbouwwoordvoerder van de Groenen in het Europees Parlement, zegt: “De verlaging is niet gebaseerd op wetenschappelijke kennis, maar puur populisme. De wolf dient de conservatieven als zondebok en moet afleiden van hun falen op het platteland in heel Europa. Er is te vrezen dat niet alleen de wolf door de wijziging van de richtlijn van natuurbehoud bedreigd zal worden, maar ook andere bedreigde dieren zoals bevers, otters, zeeschildpadden, zeehonden of lynxen hun beschermingsstatus verliezen.” (03.12.2024)
“`