go to the original language article
“`html
Na de Russische aanval op Oekraïne zijn de betrekkingen tussen Rusland en Griekenland, dat traditioneel vriendelijk tegenover Rusland staat, ingestort, maar pro-Russische houdingen zijn nog steeds aanwezig onder de Griekse extreemrechts en linkse groepen – zei de Griekse expert prof. Panagiota Manoli.
Sinds het einde van de Koude Oorlog probeert Athene te balanceren tussen de Europese Unie en de NAVO en het “speciale partnerschap” met Rusland. Na de Russische invasie van Oekraïne in 2022 heeft Griekenland zijn reactie aangepast aan die van zijn EU- en NAVO-bondgenoten. De Grieks-Russische betrekkingen, inclusief handel, zijn ingestort, en Rusland heeft Griekenland toegevoegd aan de lijst van zogenoemde vijandige staten – herinnerde Manoli van de Universiteit van de Peloponnesus en expert bij denktank ELIAMEP.
Het jaar 2022 werd echter een keerpunt voor de pro-Russische houdingen in het traditioneel vriendelijk tegenover Rusland staande Griekenland – beoordeelde ze.
Manoli merkte op dat de spanningen in de diplomatieke betrekkingen tussen de twee landen echter al eerder waren toegenomen, in 2018, toen Griekenland twee Russische diplomaten uitwees, hen beschuldigend van activiteiten tegen de nationale veiligheid.
Uit opiniepeilingen blijkt dat de meeste Grieken de Russische invasie van Oekraïne veroordelen en pleiten voor steun aan Kiev, maar in sommige kwesties verschillen de Grieken van de samenlevingen in andere EU-landen.
Kort na de invasie toonde een Politico-enquête aan dat 60% van de Grieken de Russische agressie onaanvaardbaar vond. Grieken behoren ook tot de samenlevingen die de sancties tegen Rusland het minst steunen: in de Eurobarometer-enquête van mei 2022 steunde slechts 53% van de Grieken deze maatregelen (het EU-gemiddelde was 80%). Na twee jaar oorlog is de steun voor de sancties in Griekenland gedaald tot 38% (tot 58% in de EU).
De expert benadrukte ook dat de Griekse samenleving met bijna dezelfde achterdocht naar zowel Rusland als de VS kijkt, terwijl de pro-Europese sentimenten onder de Grieken zijn toegenomen na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne.
Uit opiniepeilingen blijkt dat pro-Russische houdingen nog steeds aanwezig zijn in het land. Volgens Manoli was Griekenland zelfs na de annexatie van de Krim “het meest Russovriendelijke land in Europa”.
Zoals ze uitlegde, kunnen pro-Russische houdingen vooral worden waargenomen onder aanhangers van extreemrechts, die verwijzen naar het gezamenlijke orthodoxe geloof en culturele banden van beide landen. Onder linkse mensen is pro-Russisch sentiment te wijten aan nostalgie voor de Sovjet-Unie.
Voornamelijk wijst de Griekse extreemrechtse op de voordelen voor de Griekse economie van nauwere samenwerking met Rusland. “Economische argumenten bereiken een samenleving die een 10-jarige, moeilijke financiële crisis heeft doorgemaakt” – benadrukte Manoli.
Athene ondersteunt Kiev diplomatiek, humanitair en militair; de landen hebben een overeenkomst over samenwerking op het gebied van veiligheid gesloten.
Manoli wees er echter op dat de Griekse publieke opinie steeds minder geneigd is om militaire hulp aan Oekraïne te verlenen. Uit de Eurobarometer-enquête van maart 2024 blijkt dat 61% van de EU-burgers pleit voor het voortzetten en versterken van de steun aan Kiev, terwijl in Griekenland dit percentage 46% bedraagt. Dat is de vierde laagste score.
De expert benadrukte ook dat Rusland tevergeefs probeert de Kerk in Griekenland te bespelen. Moskou richt zich vooral op het noorden van Griekenland en de kloosters op de heilige berg Athos, en probeert daar zijn invloed te vergroten door financiering van sommige kloosters. Zoals ze toevoegde, zijn er al lange tijd spanningen tussen de Kerk in Griekenland en de Russische Kerk.
PAP vroeg de expert ook naar het lot van de Griekse minderheid in Oekraïne. Voor de invasie werd het aantal mensen van Griekse afkomst in de regio rondom de stad Mariupol geschat op 100.000. Onder de huidige omstandigheden is het onmogelijk in te schatten hoeveel van deze groep zich onder Russische bezetting bevindt of buiten de grenzen van Oekraïne.
Tot eind 2023 heeft Griekenland meer dan 23.000 Oekraïense vluchtelingen opgenomen, maar dit aantal omvat niet alleen Oekraïense Grieken. Met verwijzing naar de belangen van de Griekse gemeenschap in Mariupol wil de regering in Athene een internationaal tribunaal instellen om de agressie tegen Oekraïne te onderzoeken. (28.12.2024)
“`