go to the original language article
Brussel (APA) – Het EU-agentschap voor de grondrechten (FRA) waarschuwt in een donderdag gepubliceerd document dat de door de EU in derde landen geplande centra voor terugkeer (“terugkeerhubs”) de grondrechten van migranten moeten respecteren. Ze eist juridisch bindende overeenkomsten ter bescherming van hun rechten en de oprichting van onafhankelijke toezichtsystemen. EU-migratiecommissaris Magnus Brunner wil medio maart een voorstel voor nieuwe EU-regelgeving voor terugkeer presenteren.
“Terwijl de EU en de lidstaten naar oplossingen zoeken om de migratie te beheren, mogen ze hun verplichtingen om het leven en de rechten van mensen te beschermen niet vergeten. De geplande terugkeercentra mogen geen wetteloze zones worden. Ze zouden alleen in overeenstemming met het EU-recht zijn als ze robuuste en efficiënte waarborgen voor grondrechten bevatten”, verklaarde FRA-directeur Sirpa Rautio in een verklaring.
Europese Commissie wil terugkeerproces efficiënter en sneller maken
Voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen had Brunner al in zijn missiefinancerenbrief in september de prioritaire taak gegeven om een “nieuwe, gemeenschappelijke aanpak voor de terugkeer van irreguliere migranten te ontwikkelen” ter uitvoering van het asielbeleid. Het voorstel voor een herziene regeling wordt verwacht op 11 maart. Het doel van de Commissie is om het terugkeerproces efficiënter en sneller te maken en “duidelijke verplichtingen tot samenwerking voor teruggevoerde personen” te geven.
Italië is de eerste staat van de Europese Unie die vluchtelingen in Albanië wil onderbrengen in kampen buiten de EU. Daar moeten hun aanvragen door Italiaanse ambtenaren in een spoedprocedure worden beoordeeld: wie recht heeft op asiel, mag verder naar Italië; wie wordt afgewezen, moet terug. Echter is de Italiaanse regering tot nu toe niet geslaagd in het implementeren van het “Albanië-model”, omdat het beroepshof in Rome de zaak heeft verwezen naar het Europees Hof van Justitie (HvJ-EU). De principiële uitspraak van het HvJ-EU over de aanpak van de Italiaanse autoriteiten wordt nog in februari verwacht. Desondanks hebben verschillende EU-landen zich al open getoond voor Europese terugkeercentra; ook de voormalige bondskanselier Karl Nehammer (ÖVP) had zich bij de laatste EU-top hiervoor uitgesproken.
Voorwaarde is “rechtmatig en uitvoerbaar besluit”
In het standpuntdocument van de FRA worden verschillende voorwaarden genoemd zodat de terugkeercentra de grondrechten respecteren en in overeenstemming zijn met het EU-recht. Zo moeten de reeds bestaande EU-voorschriften voor terugkeer worden nageleefd. Het EU-recht verbiedt bijvoorbeeld de willekeurige detentie of uitzetting van mensen die ernstige bedreigingen zouden ondervinden. Kinderen mogen nooit naar terugkeercentra worden gebracht, benadrukt de FRA.
Een “rechtmatig en uitvoerbaar besluit” dat de toegang weigert of de persoon opdraagt de EU te verlaten, is de voorwaarde voor hun huisvesting in de “terugkeerhub”. Om te voldoen aan het internationale en EU-recht moeten minimumstandaarden voor de omstandigheden en behandeling van niet-EU-onderdanen worden gehandhaafd. Om de risico’s van schendingen van grondrechten te verminderen, moet de nieuwe regeling ook bepalingen bevatten over effectieve en onafhankelijke toezichtmechanismen.
Een door Oostenrijk geïnitieerde groep heeft al in mei van het vorige jaar in een brief aan de Europese Commissie de implementatie van nieuwe benaderingen zoals terugkeercentra of asielprocedures in derde landen geëist, deelde het ministerie van Binnenlandse Zaken onlangs mee aan APA. Polen heeft de beoordeling van “nieuwe innovatieve oplossingen” tot een van de prioriteiten van het voorzitterschap gemaakt sinds 1 januari. Daarnaast moet ook het werk aan effectieve uitzettingen op het programma van het Poolse EU-voorzitterschap staan. (07.02.2025)