Have the article read by OpenAI (Beta). Please note that AI translations may take some time to process.Luxemburg – Na onderhandelingen die jarenlang hebben aangesleept, hebben de lidstaten van de Europese Unie donderdagavond een akkoord gesloten over een nieuw asiel- en migratiebeheersysteem. Er komt een verplicht, maar flexibel solidariteitsmechanisme om asielzoekers beter over de EU te spreiden, en een nieuwe procedure aan de buitengrenzen om afgewezen asielzoekers sneller te kunnen terugsturen.
Een akkoord hing al de hele dag in de lucht, maar dreigde het Zweedse voorzitterschap nog te ontsnappen omdat Italië meer manoeuvreerruimte vroeg om migranten naar veilige derde landen terug te kunnen sturen. Bij de stemming over het uiteindelijke compromisvoorstel, waar de laatste uren nog fel over gedebatteerd werd, gaf de Italiaanse minister uiteindelijk toch zijn goedkeuring. Rome heeft de garantie dat het voldoende middelen krijgt om zijn taken in het vernieuwde asiel- en migratiesysteem uit te voeren, en mag ook bilaterale afspraken met derde landen maken.
Hongarije en Polen stemden donderdagavond als enigen tegen, Malta, Bulgarije, Slovakije, Litouwen en Tsjechië onthielden zich. Het akkoord is dus niet unaniem goedgekeurd, maar wel werd de benodigde gekwalificeerde meerderheid gevonden om de twee verordeningen goedgekeurd te krijgen. Het idee achter het akkoord is dat asielaanzoekers aan de buitengrenzen van de EU gescreend zullen worden en dat de betrokken lidstaten daar voldoende capaciteit voor moeten voorzien – al dan niet in gesloten centra. Er wordt een ondergrens gesteld voor het aantal aanvragen dat jaarlijks moet worden verwerkt en het minimumaantal plaatsen dat daarvoor moet worden voorzien. Het principe dat niet-begeleide minderjarige vluchtelingen nooit in zo’n grensprocedure zullen worden geplaatst, terwijl families met kinderen daarentegen net niet vrijgesteld worden, is verworven.
Wie geen recht heeft op asiel moet sneller kunnen worden teruggestuurd, wie daar wel recht op heeft, zou in de vernieuwde, gestroomlijnde Europese asielprocedure terechtkomen. Nog steeds zou het eerste land van binnenkomst het vaakst verantwoordelijk zijn, maar er is een solidariteitsmechanisme uitgewerkt om de ‘frontlijnstaten’ – momenteel Cyprus, Griekenland, Italië, Malta en Spanje – te ontlasten. De andere EU-landen zullen een bepaald aantal asielzoekers moeten overnemen, of in de plaats een bedrag per geweigerde relocatie moeten neerleggen – vandaar het principe van de verplichte, maar wel flexibele solidariteit.
Donderdag werd vooral nog over de cijfers, bedragen en targets onderhandeld. Er is overeengekomen dat jaarlijks 120.000 asielzoekers moeten worden gescreend aan de buitengrenzen en dat daarvoor minstens 30.000 plaatsen voorzien moeten worden. Ook moeten elk jaar 30.000 asielzoekers over Europa gespreid worden op basis van het solidariteitsprincipe, maar net als bij de asielcapaciteit gaat het om een doelstelling die elk jaar geactualiseerd zal worden, in functie van de reële migratiestromen. Landen die geld op tafel willen leggen in plaats van migranten over te nemen, zullen daar 20.000 euro per persoon voor moeten betalen.
De lidstaten spraken ook een verdeelsleutel af voor het aantal migranten dat ze overnemen. Voor België gaat het om 3,19 procent. In het geval van 30.000 relocaties (maar dat cijfer wordt dus elk jaar herzien), zou het om omgerekend 957 personen gaan.
Volgens de Zweedse minister van Migratie Maria Malmer Stenergard, die de vergadering voorzat, zijn de twee verordeningen de hoekstenen van het nieuwe migratie- en asielpact, en cruciaal voor het “evenwicht tussen verantwoordelijkheid en solidariteit”. Belgisch staatssecretaris Nicole de Moor spreekt van “een hele grote horde” die genomen is. Over de twee wetteksten moeten de lidstaten wel nog akkoorden sluiten met het Europees Parlement. Wellicht zullen die onderhandelingen pas kunnen landen tijdens het Belgische EU-voorzitterschap, in de eerste helft van 2024.
08/06/2023
Von der Leyen zet deur open voor minder strenge natuurherstelwet
Brussel – In een brief aan de 27 EU-lidstaten zet Europees Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen de deur open voor bijsturingen aan de Europese natuurherstelwet. Door de wet op een aantal cruciale punten te versoepelen, lijkt de Commissie tegemoet te willen komen aan de kritiek en bezorgdheden van een aantal lidstaten en ook regio’s zoals Vlaanderen. Ook premier Alexander De Croo lijkt zijn slag thuis te halen.
De discussie over de Europese natuurherstelwet – de wet waarmee de EU natuurgebieden beter wil beschermen en de achteruitgang van de biodiversiteit wil tegengaan – is de voorbije weken stevig opgelaaid. Net als een aantal Europese landen was de Vlaamse regering bezorgd over de mogelijke impact van de wet. De regering-Jambon vreesde vooral een negatieve economische impact van de maatregelen in een dichtbevolkte en sterk geïndustrialiseerde regio als Vlaanderen. En onlangs zette premier Alexander De Croo de discussie nog eens op scherp door – tegen de zin van de socialisten en groenen in zijn regering – te pleiten voor het indrukken van de ‘pauzeknop’.
Eerder was er al sprake van een nieuw voorstel vanuit het Zweedse voorzitterschap van de EU waarin rekening werd gehouden met een aantal belangrijke bezwaren en bezorgdheden. Nu schetst Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen in een brief aan de EU-lidstaten een pad met mogelijke bijsturingen die volgens haar kunnen besproken worden.
Zo kan er rekening gehouden worden met de bezorgdheid van een aantal lidstaten dat de bepalingen over de niet-verslechtering van natuurgebieden een impact kunnen hebben op huisvesting en economische activiteiten, zeker in dichtbevolkte gebieden.
Daarom zouden de bepalingen over de niet-verslechtering van habitattypes volgens Von der Leyen kunnen “geherformuleerd” worden. Concreet zou er van de lidstaten een “inspanningsverbintenis” gevraagd worden, maar geen specifieke “resultaatsverbintenis”. De Commissie zou bij de nationale herstelplannen ook rekening kunnen houden met “regionale en lokale bijzonderheden”.
Daarnaast suggereert de tekst een aantal andere versoepelingen of mogelijke “flexibiliteit”, bijvoorbeeld als het gaat om het realiseren van vergroening in stedelijke gebieden of het verrijken van landbouwgebieden met “hoogdiverse landschapskenmerken”. Wat dat laatste betreft wordt de ambitie van 10 procent afgezwakt. Lidstaten zou alleen worden gevraagd om het aantal hoogdiverse landschapselementen te verhogen “tot een bevredigend niveau”. Dat niveau zou dan lager dan 10 procent kunnen zijn.
Vorige week raakte bekend dat premier De Croo rechtstreeks heeft overlegd met Commissievoorzitter Von der Leyen om de impact van de natuurherstelwet voor België te verzachten.
09/06/2023
Nieuw orgaan moet ethische normen uitwerken voor alle Europese instellingen
Brussel – De Europese Commissie heeft donderdag voorgesteld een nieuw orgaan in het leven te roepen dat gemeenschappelijke ethische normen vastlegt voor alle Europese instellingen. “Democratie kan enkel gedijen wanneer mensen de instellingen vertrouwen”, zegt vicevoorzitter Vera Jourova, die hoopt dat het orgaan nog voor de Europese verkiezingen van 2024 het daglicht zal zien.
Bij haar aantreden in 2019 had Commissievoorzitter Ursula von der Leyen al een lans gebroken voor een interinstitutioneel ethisch orgaan, maar het idee viel bij de meeste instellingen op een koude steen. Elke instelling heeft haar eigen regels en gedragscodes, en een commissaris heeft nu eenmaal niet dezelfde rol als een volksvertegenwoordiger, rechter of auditeur.
Het dossier kreeg echter de wind in de zeilen met Qatargate, de vermoedelijke corruptiezaak die eind vorig jaar losbarstte in het Europees Parlement. “Wanneer er zich een schandaal voordoet, maken mensen in Europa niet het onderscheid tussen instellingen. Om geloofwaardig te blijven, moeten we ons allemaal onderwerpen aan gemeenschappelijke ethische normen”, zo betoogde Jourova donderdag bij de presentatie van haar voorstel.
“Om geloofwaardig te blijven, moeten we ons allemaal onderwerpen aan gemeenschappelijke ethische normen.”
Europees commissaris Vera Jourova
Om de gaten in de uiteenlopende en soms ondoorzichtige normen te dichten, moet het nieuwe orgaan ethische standaarden uitwerken over cadeaus en reizen, contacten met lobbyisten, de aangifte van belangen, ontluizingsperiodes na een mandaat en tal van andere zaken. De normen worden dan wettelijk bindend voor alle instellingen, die ze moeten afdwingen en sancties opleggen bij overtredingen.
Wat het orgaan niet zal doen, is het terrein betreden van het Europese antifraudebureau Olaf, de Europese openbare aanklager of politiediensten en parketten. Het zal ook geen individuele onderzoeken voeren, wat al ontgoochelde reacties ontlokte in het Europees Parlement. “Niet onafhankelijk, geen onderzoeksbevoegdheden en niet in staat om overtredingen van ethische regels te sanctioneren”, hekelde het Duitse groene Europarlementslid Daniel Freund.
“Niet onafhankelijk, geen onderzoeksbevoegdheden en niet in staat om overtredingen van ethische regels te sanctioneren.”
Het Duitse groene Europarlementslid Daniel Freund hekelt nieuw ethisch orgaan
Het orgaan zou in eerste instantie betrekking hebben op de Commissie, het Europees Parlement, de Europese Raad, de Raad, het Hof van Justitie, de Europese Centrale Bank, het Economisch en Sociaal Comité, het Comité van de Regio’s en de Europese Rekenkamer. Zij zullen ook elk een vertegenwoordiger hebben in het orgaan, naast vijf onafhankelijke experts. Andere instellingen, zoals de Europese Investeringsbank, kunnen na de inwerkingtreding aansluiten.
Volgens Jourova wordt 3 juli een belangrijke dag. Dan komen de leiders van de instellingen bijeen om het voorstel tegen het licht te houden. Gehoopt wordt dat ze zo snel mogelijk hun aansluiting zullen bekrachtigen en een interinstitutioneel akkoord bereiken. Eenmaal het orgaan, gesteund door een bescheiden secretariaat, is samengesteld, zouden er binnen zes maanden ethische normen uitgewerkt moeten worden.
08/06/2023
Deze compilatie is een redactionele selectie gebaseerd op de Europese berichtgeving van Belga. Deze wordt gepubliceerd op maandag en donderdag.