Brussel/EU breed – Gezondheidstesten voor oudere bestuurders zijn ook met de hervorming van de EU-rijbewijsregels niet verplicht. In tegenstelling tot het voorstel van de Europese Commissie, voorziet een overeenkomst tussen het Europees Parlement en de lidstaten van dinsdagochtend hier niet in. Rijbewijzen zullen in de toekomst 15 in plaats van 10 jaar geldig zijn. Voor bestuurders boven de 65 kan de geldigheidsduur worden verkort. Strengere regels gelden ook voor jonge bestuurders.
De lidstaten worden verplicht om de rijvaardigheid van de bestuurders zowel bij de afgifte als bij de verlenging van het rijbewijs te controleren. Bij de verlenging mogen landen een medisch onderzoek eisen; het is echter niet verplicht. Beide onderhandelingspartners spraken zich al een jaar geleden uit tegen deze verplichte keuring. Een dergelijke beslissing blijft daarom de afzonderlijke EU-landen.
Harmonisatie- en moderniseringsbehoefte
“Het was tijd dat deze rijbewijsrichtlijn werd bijgewerkt. De oude was al meer dan 20 jaar oud en er was veel opgelopen,” aldus de rapporteur van het Europees Parlement Jutta Paulus (Groenen) tijdens een onlinepersgesprek op dinsdag. Er was behoefte aan harmonisatie en modernisering. Dit is gelukt: “We hebben het een en ander vereenvoudigd.” Het rijbewijs kan bijvoorbeeld in de toekomst digitaal worden uitgegeven; dit is “vooral voor de jongere generatie, die alles op hun smartphone heeft, gunstig.” Rijbewijsbezitters kunnen echter nog steeds een fysiek document aanvragen.
De regel dat de medische instanties de rijgeschiktheid van de bestuurders moeten melden aan de rijbewijsauthoriteiten (doorgifte van medische gegevens), is volgens de overeenkomst geschrapt. De EU-staten mogen het echter nationaal invoeren. De controle van het gezichtsvermogen wordt bij de afgifte van het rijbewijs verplicht, maar blijft facultatief bij de verlenging. Met de hervorming schrijft de EU voor het eerst EU-wijd een proefperiode van twee jaar voor. Strengere sancties dreigen in deze proefperiode bij alcohol- of drugsinvloed: voor het eerst moet in alle EU-landen een bloedalcoholgehalte van 0,0 promille gelden.
Om het tekort aan beroepschauffeurs tegen te gaan, wordt de minimumleeftijd voor het behalen van een vrachtwagenrijbewijs verlaagd van 21 naar 18 jaar en voor het busrijbewijs van 24 naar 21 jaar, mits de aanvrager in het bezit is van een certificaat van beroepsbekwaamheid. EU-landen mogen 17-jarige alleen toestaan een vrachtwagen of bus op hun grondgebied te besturen in gezelschap van een ervaren chauffeur. Het Europees Parlement en de Raad van de EU-staten moeten de wetswijziging nu definitief goedkeuren. Daarna treedt deze na een termijn na publicatie in het EU-publicatieblad in werking.
Reacties uit Oostenrijk overwegend positief
“We konden na moeilijke en lange onderhandelingen afdwingen dat er geen onnodige nieuwe voorschriften en pesterijen komen voor het behalen en behouden van het rijbewijs. Uiteindelijk is het gelukt te voorkomen dat andere fracties verplichte gezondheidschecks voor alle rijbewijsbezitters doordrukken, die ook tot het intrekken van het rijbewijs hadden kunnen leiden,” aldus Sophia Kircher, verkeerswoordvoerder van de ÖVP in het Europees Parlement en vicevoorzitter van de vervoerscommissie.
Ook Seniorenbondspresident Ingrid Korosec is volgens een persbericht verheugd over deze beslissing: “De strijd heeft geloond. Dit is een groot succes tegen de benadeling van senioren. Het is een belangrijk signaal tegen leeftijdsdiscriminatie. Rijvaardigheid is een kwestie van de individuele gezondheidstoestand, niet van de leeftijd.”
Als “mijlpaal” bestempelt ÖAMTC-juriste Ursula Zelenka de verhoging van de gewichtsgrenzen voor rijbewijzen van categorie B: “Het is voor de vrijwillige sector, zoals bv. reddingsdiensten, een grote verlichting dat het nu onder bepaalde voorwaarden ook zonder vrachtwagenvergunning mogelijk is voertuigen met maximaal vijf ton en zware aanhangers te besturen.” Bij alle positieve resultaten ziet de ÖAMTC-deskundige ook een minpunt: “Helaas is er geen uniforme rijbewijscategorie voor landbouwvoertuigen gecreëerd.” (28.03.25)