Brussel – De staatshoofden en regeringsleiders van de 27 EU-landen roepen de Commissie op om muren en hekkens die de buitengrenzen kunnen versterken met Europees geld te financieren. Een controversiële paragraaf in hun ontwerpconclusies werd op de top, die donderdagnacht omstreeks 2.15 uur afgelopen was, alleen nog maar aangescherpt.
Verschillende landen – Hongarije, Bulgarije, Griekenland, maar ook Oostenrijk – braken een lans voor infrastructuur als muren of hekken, en argumenteerden dat de Commissie daarvoor EU-financiering moet toestaan. Zij slaagden erin het debat tijdens de top naar zich toe te trekken. De Europese Raad, staat in de conclusies, “roept de Commissie op om maatregelen van lidstaten te financieren die rechtstreeks bijdragen tot de controle van de EU-buitengrenzen, zoals pilootprojecten op het vlak van grensbeheer, net als tot de verbetering van de grenscontrole in belangrijke landen langs transitroutes naar de Europese Unie”. Die Europese financiering moet “onmiddellijk” worden vrijgemaakt.
Het mag duidelijk zijn dat de pleitbezorgers de infrastructuur en de pilootprojecten die in de conclusies worden beschreven als verwijzingen naar hekkens en muren kunnen interpreteren, al worden die niet expliciet genoemd. In de ontwerpconclusies was deze oproep meer omfloerst geformuleerd. De Hongaarse premier Viktor Orban zette aan de vergadertafel mee de toon toen hij zei dat hij op de grens met Servië al een twee meter hoog hek heeft gebouwd, maar daar met Europees geld een hek van vijf meter hoog van wil maken.
Gevraagd of dit nu betekent dat de Commissie Europese financiering zal toestaan, antwoordde voorzitter Ursula von der Leyen dat een hekken alleen niet werkt. “Daarrond is nog veel andere infrastructuur nodig, zoals uitkijktorens, voertuigen, geschoold personeel, wegen… Onze focus ligt op goed functionerende grenzen, zodat de procedures in heel Europa dezelfde zijn.”
“Onze focus ligt op goed functionerende grenzen, zodat de procedures in heel Europa dezelfde zijn.”
Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen
De exacte formulering van de tekst over grensbescherming deed de discussie nog wat aanslepen, maar Belgisch premier Alexander De Croo kwam tijdens deze discussie niet tussen, omdat de regering intern verdeeld is. Voor aanvang van de top zei hij wel dat de verdediging van de buitengrenzen over meer gaat dan infrastructuur als hekkens en muren. “Dat gaat ook over ontradingscampagnes, dat gaat ook over ervoor zorgen dat de grens voldoende beveiligd wordt. Het gaat over een stuk meer dan enkel een discussie over hekkens”, klonk het.
In hun conclusies benadrukken de leiders wel dat ze bij de bescherming van hun buitengrenzen te allen tijde het internationaal recht en de fundamentele rechten zullen respecteren.
Daags na de top zei De Croo dat de “aanpak waarover is beslist op de Europese top geen harde aanpak, maar wel een correcte aanpak” is. Dat de buitengrenzen bewaakt moeten worden met hekkens of muren wilde de premier niet gezegd hebben. “Die buitengrens is best een lange grens en het hangt af van locatie. Op sommige locaties zal dat gaan over technologie als bewakingscamera’s en drones, op andere plaatsen over infrastructuur om mensen te controleren. Het is niet de bedoeling om een Fort Europa te creëren.”
“Dit is geen harde aanpak, maar een correcte aanpak.”
Belgisch premier Alexander De Croo
Op vraag van onder meer België en Nederland werd in de slottekst een verwijzing ingeschreven naar het nieuwe Europees pact voor asiel en migratie, dat tegen de lente van volgend jaar helemaal rond moet zijn. Ook de Dublinprocedure haalde de tekst, die bepaalt wanneer welk land verantwoordelijk is voor een asielaanvraag. Doorgaans gaat het om de EU-lidstaat waar de persoon in kwestie Europa is binnengekomen. Zolang het pact niet in werking is getreden, moet ‘Dublin’ nageleefd worden, betoogt België. Dat moet de zogenaamde secundaire migratiestromen tegengaan.
10/02/2023
VK betaalt EU 2,6 miljard euro om geschil over douanerechten bij te leggen
Londen – Het Verenigd Koninkrijk heeft sinds juni in totaal 2,6 miljard euro overgemaakt aan de Europese Unie om een einde te maken aan een juridisch geschil over de douanetaksen op Chinees textiel. Dat heeft de regering in Londen donderdag aangekondigd.
“Hoewel het Verenigd Koninkrijk sindsdien de Europese Unie heeft verlaten (…), wil de regering voor eens en altijd deze oude zaak oplossen en is ze vastbesloten om haar internationale verplichtingen te vervullen”, zo stelt onderminister voor Begroting John Glen in een schriftelijke verklaring aan het parlement.
“De regering wil voor eens en altijd deze oude zaak oplossen en haar internationale verplichtingen vervullen.”
John Glen, Britse onderminister voor Begroting
De Europese Commissie had in 2018 een inbreukprocedure ingeleid tegen het VK omdat het ondanks verscheidene aanbevelingen geen maatregelen had genomen tegen ondergewaardeerde import van textiel en schoenen uit China.
Daardoor inde de Britse overheid onvoldoende douanerechten. Dat zijn zogenaamde traditionele eigen middelen die de lidstaten direct moeten overmaken aan de Europese begroting. De Commissie eiste van de Britten 2,7 miljard euro.
Het Europese Hof van Justitie had in maart vorig jaar bevestigd dat het VK was tekortgeschoten in zijn verplichtingen als lidstaat, maar vroeg wel aan de Commissie om het verschuldigde bedrag te herberekenen.
Dat bedrag werd uiteindelijk afgeklopt op 1,4 miljard euro, maar vermeerderd met 1,2 miljard aan interesten. “Het zijn aanzienlijke bedragen (…) maar ze trekken een streep onder deze aanslepende zaak”, stelde Glen.
Het VK verliet de EU op 31 januari 2020. Bij de boedelscheiding is echter bepaald dat het land onderworpen blijft aan de Europese rechtspraak voor schendingen van Europese regels ten tijde van zijn lidmaatschap.
09/02/2023
Zelenski beëindigt bezoek aan EU-leiders
Brussel – Na ruim zes uur gesprekken in allerhande formats heeft de Oekraïense president Volodimir Zelenski donderdagavond omstreeks 18.30 uur de top van de Europese staatshoofden en regeringsleiders in Brussel verlaten.
Na een openingszitting en een persconferentie hield Zelenski in de loop van de middag gesprekken met kleinere groepjes van leiders. Zo sprak hij ruim een uur met premier Alexander De Croo in het gezelschap van de Litouwse president Gitanas Nauseda, de Portugese premier Antonio Costa, de Luxemburgse premier Xavier Bettel, de Ierse premier Leo Varadkar en de Maltese premier Robert Abela.
Zelenski presenteerde de leiders een overzicht van de wapens en ander militair materiaal waar zijn leger dringend nood aan heeft in de strijd met Rusland. De president schetste ook de volgende stappen die zijn land wil zetten in het toetredingsproces tot de Europese Unie. Kiev hoopt nog dit jaar met concrete onderhandelingen te starten.
Ook de steun voor Oekraïne in internationale fora kwam aan bod. Bijna een jaar na de lancering van de Russische invasie blijkt het soms moeilijker te worden om landen uit andere continenten achter de Oekraïense strijd te blijven scharen. De Croo bood aan om via het Belgische diplomatieke netwerk in Afrika een handje te helpen.
Tenslotte verstrekte de Belgische premier Zelenski ook uitleg over de gesprekken die de regering met de Europese Commissie en de G7 voert over een traceringssysteem voor Russische diamanten. De toelichting ontlokte volgens Belgische bronnen een positieve reactie bij de Oekraïense president.
Eerder op de dag sprak Zelenski ook het Europees Parlement toe. Na zijn vertrek op de top werd hij nog ontvangen door de Belgische koning Filip.
09/02/2023
België steunt Commissie in zaak rond Hongaarse ‘antihomowet’ voor EU-Hof
Brussel – België stapt mee in de procedure die de Europese Commissie voor het EU-Hof van Justitie aangespannen heeft tegen Hongarije over zijn zogenaamde ‘antihomowet’. Dat maakt minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib maandag bekend.
De controversiële wet, die officieel bedoeld is om minderjarigen te beschermen, verbiedt de voorstelling of promotie van “afwijkende identiteit van het geslacht bij geboorte, geslachtsverandering of homoseksualiteit”. Snel werd de wet bekend als een ‘antihomowet’. De Commissie opende in 2021 een inbreukprocedure tegen Hongarije omdat de wet volgens haar personen discrimineert op basis van hun seksuele geaardheid en genderidentiteit. Met name de fundamentele rechten van LGBTQI+-personen worden met de voeten getreden, vindt ze.
Omdat Hongarije geen gehoor gaf aan de kritiek, trok de Commissie vorig jaar naar het Europees Hof van Justitie in Luxemburg, dat nu moet onderzoeken of de wet verenigbaar is met het Europees recht. België schaart zich nu aan de zijde van de Commissie in die procedure, zegt minister Lahbib.
“De strijd tegen discriminatie op grond van seksuele geaardheid, genderidentiteit en -expressie is voor ons land altijd een prioriteit geweest”, verklaart Lahbib. Ze herinnert eraan dat België in 2021 aan de kar trok voor een gezamenlijke verklaring van 18 Europese lidstaten waarin die hun bezorgdheid uitspraken over de Hongaarse wet, “die onder het mom van kinderbescherming LGBTQI+-personen discrimineert en het recht op vrije meningsuiting schendt”.
“De strijd tegen discriminatie op grond van seksuele geaardheid, genderidentiteit en -expressie is voor ons land altijd een prioriteit geweest.”
Belgisch buitenlandminister Hadja Lahbib
Dat België nu tussenkomt voor het EU-Hof is volgens Lahbib dan ook een logische opvolging van deze verklaring. “We stellen vast dat de rechten van de LGBTQI+-gemeenschap op veel plaatsen toenemend onder druk staan, ook binnen Europa. (…) Het is een zorgwekkende trend, die gekeerd moet worden. Daarom zal België – nadat het de zaak internationaal op de agenda zette – nu ook voor het Europees Hof van Justitie tussenkomen om de rechten van LGBTQI+-personen te verdedigen. Ons land heeft de vaste ambitie om zowel nationaal als internationaal een voortrekkersrol te blijven spelen.”
13/02/2023
Deze compilatie is een redactionele selectie gebaseerd op de Europese berichtgeving van Belga. Deze wordt gepubliceerd op maandag en donderdag.