Brussel – De ministers van Energie van de Europese Unie hebben vrijdag op een beraad in Brussel een politiek akkoord bereikt over een beperking van het stroomverbruik en het afromen van overwinsten van energiebedrijven. “We hebben een deeltje van de puzzel gelegd, maar zeker niet het laatste”, zo verwees de Tsjechische raadsvoorzitter Jozef Sikela naar de aanslepende discussie over maatregelen om de gasprijzen naar beneden te brengen.
De Europese energieministers raakten het erover eens dat alle lidstaten van 1 december tot 31 maart verplicht vijf procent moeten besparen op het elektriciteitsverbruik tijdens piekuren. Daarbovenop zouden België en de 26 andere lidstaten in die periode op vrijwillige basis moeten mikken op een algemene verlaging van de maandelijkse consumptie met tien procent.
Eensgezindheid is er ook over een juridisch kader om de overwinsten boven 180 euro per megawattuur af te romen bij bedrijven die stroom produceren tegen lage kosten, zoals kerncentrales en producenten van hernieuwbare energie. De maatregel geldt tot 30 juni 2023. De Belgische minister Tinne Van der Straeten (Groen) gaf voor aanvang van het beraad al aan dat ze hier snel mee aan de slag wil in ons land.
Daarnaast vragen de ministers een “solidariteitsbijdrage” van gas-, olie- en kolenbedrijven. Die zou berekend worden op de belastbare winst die 20 procent hoger ligt dan de gemiddelde belastbare winsten sinds 2018. Bij de presentatie van haar voorstellen midden september verwachtte de Europese Commissie dat beide maatregelen samen tot 140 miljard euro kunnen opleveren. Dat geld kunnen de lidstaten aanwenden om gezinnen en bedrijven te ondersteunen.
“We hebben een deeltje van de puzzel gelegd, maar zeker niet het laatste”, zo verklaarde Sikela op de afsluitende persconferentie. “We moeten het werk voortzetten, want we verkeren in een energieoorlog met Rusland, een oorlog die ook onze industrie zwaar treft.” De Tsjechische voorzitter toonde zich bereid om komende maand desgevallend opnieuw een bijeenkomst te organiseren.
“We hebben een deeltje van de puzzel gelegd, maar zeker niet het laatste. We moeten het werk voortzetten.”
Tsjechisch minister Jozef Sikela, die de vergadering van de energieministers voorzat.
Twistpunt blijft hoe de EU kan ingrijpen op de gasprijzen. “We zijn het allemaal eens dat de markt niet functioneert en dat een interventie nodig is”, zo verklaarde eurocommissaris Kadri Simson. De vraag is hoe. België, Italië, Frankrijk, Spanje, Polen en tien andere lidstaten braken in een brief in de aanloop naar de vergadering opnieuw een lans voor een plafonnering van de groothandelsprijzen, maar de Commissie, Duitsland en enkele andere landen blijven sceptisch over deze piste.
“Dit is een legitieme optie, maar het vereist een radicale interventie op de markt”, zei Simson. Een plafond zou volgens haar de facto neerkomen op een opschorting van de Europese gasmarkten, en de maatregel zou ook voor bevoorradingsproblemen kunnen zorgen indien leveranciers Europa links laten liggen. Het veronderstelt volgens Simson in ieder geval een aantal noodzakelijke voorwaarden, zoals een verdere inperking van het gasverbruik. Momenteel hebben de lidstaten zich vrijwillig geëngageerd om deze winter 15 procent minder te verbruiken.
“Een plafonnering van de groothandelsprijzen is een legitieme optie, maar vereist een radicale interventie op de markt.”
Europees commissaris voor Energie Kadri Simson
Enkel een prijsplafond op Russisch gas, zoals Simson voorstelde, zien de meeste lidstaten dan weer niet zitten. Meer ondersteuning was er, aldus de eurocommissaris, voor het idee om gezamenlijk onderhandelingen over lagere prijzen aan te knopen met leveranciers die via pijpleidingen leveren. Dat ligt volgens haar moeilijker op de markt voor vloeibaar gas, waar de internationale concurrentie meer speelt en “we deze winter elke molecule nodig hebben die we kunnen pakken”. Voorts leek Simson gewonnen voor een TTF-index die “beter de realiteit weerspiegelt” en staat ze open voor de invoering van een prijsplafond op gas dat voor stroomproductie wordt gebruikt.
Van de Commissie wordt verwacht dat ze voorstellen op papier zet tegen begin volgende week, in de aanloop naar de top van de staatshoofden en regeringsleiders op 6 en 7 oktober in Praag. Het dagelijkse bestuur van de EU, die het wetgevende initiatiefrecht heeft, zal daarbij kunnen rekenen op de input van een pilootgroep van lidstaten, waarvan naast pleitbezorgers van een prijsplafond als België, Polen en Italië ook het sceptische Duitsland deel zal uitmaken. De wisselwerking moet toelaten de discussie te “trechteren”, zoals minister Van der Straeten het omschreef.
Van der Straeten beklemtoonde alvast opnieuw dat er geen bevoorradingsprobleem bestaat en dat een slimme plafonnering van de prijzen dat ook niet hoeft te veroorzaken. “We hebben steeds gepleit voor een dynamisch prijsmodel dat ervoor zorgt dat de prijs zodanig beweegt dat Europa attractief blijft op de lng-markt”, zei de minister. Als er al problemen voor de gasbevoorrading komen, dan zouden die volgens haar eerder uit infrastructuurproblemen kunnen voortkomen.
“We hebben steeds gepleit voor een dynamisch prijsmodel dat ervoor zorgt dat de prijs zodanig beweegt dat Europa attractief blijft op de lng-markt.”
Belgisch minister van Energie Tinne Van der Straeten
De ministers bespraken vrijdag ook de recente lekken die zijn ontdekt in de gaspijpleidingen Nord Stream 1 en 2. Vermoed wordt dat sabotage aan de oorsprong ligt. Het zet de Europese Commissie ertoe aan om samen met de lidstaten stresstests op kritieke infrastructuur uit te voeren.
30/09/2022
Poederbrief bij Europese Commissie was ongevaarlijk, zegt brandweer
Brussel – Het poeder dat vrijdagmiddag was aangetroffen in een envelop in het Berlaymontgebouw, waar de Europese Commissie huist, was ongevaarlijk. Dat meldt de Brusselse brandweer. Slechts één persoon was met het poeder in aanraking gekomen. “Die persoon hoeft dus niet langer bang af te wachten”, zegt brandweerwoordvoerder Walter Derieuw.
Volgens de Brusselse brandweer lag de envelop in een lokaal op de dertiende verdieping van het Berlaymontgebouw. Dat is de verdieping waar voorzitter Ursula von der Leyen werkt. Het lokaal werd in quarantaine geplaatst en minstens een deel van het gebouw werd ontruimd. De brandweer kwam ter plaatse om de envelop te beveiligen, en de Civiele Bescherming werd ter plaatse geroepen om de envelop in een beveiligde container op te halen en mee te nemen voor onderzoek.
Kort voor 13 uur werd de evacuatie van het grootste gedeelte van het gebouw opgeheven en bleef enkel de dertiende verdieping nog ontoegankelijk. Rond 13.40 uur verliet de brandweer dan ook de omgeving.
Een persoon die in contact was gekomen met de envelop werd eveneens in quarantaine geplaatst, maar die vertoonde geen enkel symptoom. De persoon werd ter plaatse ontsmet en veranderde van kledij, waarna ze thuis de resultaten van de analyse mocht afwachten.
30/09/2022
EU-leiders verwerpen “illegale annexatie” Oekraïense gebieden door Rusland
Brussel – De staatshoofden en regeringsleiders van de Europese Unie hebben vrijdag in een gemeenschappelijke mededeling de “illegale annexatie” van de Oekraïense regio’s Donetsk, Loehansk, Cherson en Zaporizja door Rusland “ondubbelzinnig veroordeeld” en “resoluut verworpen”.
“We zullen deze illegale annexatie nooit erkennen. Deze beslissingen zijn van generlei waarde. De Krim, Cherson, Zaporizja, Donetsk en Loehansk behoren tot Oekraïne. We roepen alle staten en internationale organisaties op om deze illegale annexatie ondubbelzinning te verwerpen”, zo stellen de Europese leiders in een gemeenschappelijke verklaring nadat president Vladimir Poetin de documenten over de inlijving van de gebieden had ondertekend.
“We roepen alle staten en internationale organisaties op om deze illegale annexatie ondubbelzinning te verwerpen.”
De 27 Europese staatshoofden en regeringsleiders in een gemeenschappelijke verklaring.
De Europese leiders beklemtonen dat ze de territoriale integriteit en soevereiniteit van Oekraïne blijven ondersteunen. “Oekraïne oefent zijn legitieme recht uit om zich te verdedigen tegen de Russische agressie en volledige controle over zijn grondgebied te heroveren en heeft het recht om bezette gebieden binnen zijn internationaal erkende grenzen te bevrijden”, bevestigen de leiders, die bevestigen dat ze bijkomende sancties tegen Rusland zullen treffen.
In een aparte tweet hamerde ook de Belgische premier Alexander De Croo erop dat de annexatie onwettelijk is. “Donetsk, Loehansk, Cherson en Zaporizja zijn Oekraïne. Geen oorlog of aanfluiting van een referendum zal dat veranderen”, zo tweette hij.
30/09/2022
Liz Truss zal deelnemen aan vergadering van Europese Politieke Gemeenschap
Londen – De Britse premier Liz Truss heeft besloten om deel te nemen aan de eerste vergadering van de Europese Politieke Gemeenschap op 6 oktober in Praag. Dat melden verschillende Britse media donderdagavond.
Het hoofd van de conservatieve regering is van plan aanwezig te zijn omdat energie en migratie, die op de agenda van de bijeenkomst staan, tot haar prioriteiten behoren en samenwerking met andere Europese leiders vereisen, aldus het Britse persbureau PA. Volgens de nieuwssite Politico wil Truss niet alleen aanwezig zijn op de vergadering, maar heeft ze ook aangeboden om de volgende top te organiseren in Londen.
Truss was nog minister van Buitenlandse Zaken toen de Franse president Emmanuel Macron het platform in mei lanceerde. Ze was toen zeer sceptisch over het initiatief. “Mijn voorkeur gaat uit naar het voortbouwen op de structuren die al bestaan en succesvol werken, zoals de G7 of de NAVO is”, verklaarde ze toen.
Truss heeft zich vaak hard opgesteld tegen de Europese Unie en was de architect van de wetgeving om de overeenkomst na de brexit met Noord-Ierland opzij te schuiven, wat tot spanning leidde met Brussel.
Er zouden 44 landen uitgenodigd zijn voor de eerste vergadering van de Europese Politieke Gemeenschap.
De eerste bijeenkomst, die zal worden bijgewoond door Charles Michel, de voorzitter van de Europese Raad, en de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, vindt plaats op 6 oktober in Praag, aan de vooravond van een top van de EU-27 op 7 oktober.
30/09/2022
Deze compilatie is een redactionele selectie gebaseerd op de Europese berichtgeving van Belga. Deze wordt gepubliceerd op maandag en donderdag.