Brussel – Met de AI-wet wil de Europese Unie de veiligheid en de grondrechten van zijn burgers respecteren, en tegelijk het innovatieve karakter en het concurrentievermogen van de Europese AI-sector vrijwaren en zelfs stimuleren. Door als eerste met zo’n wetgeving te komen, wil het een internationale standaard zetten.
Het basisprincipe is dat AI-systemen ingedeeld worden op basis van hun risicoprofiel. De meeste AI-toepassingen zullen in de categorie ‘minimaal risico’ vallen en zullen daarom niet aan specifieke verplichtingen moeten voldoen. Het gaat dan bijvoorbeeld om spamfilters of ‘recommender systems’ die gebruikers op basis van een bepaald algoritme suggesties doen (denk aan op maat gemaakte afspeellijsten of productoverzichten in online winkels).
Anders is het met de AI met ‘hoog risico’. Omdat artificiële intelligentie onlosmakelijk met grote datasets verbonden is, zullen deze systemen niet zomaar eender welke data kunnen verzamelen en zullen ze hun inherent risico zo goed en zo kwaad mogelijk moeten verlagen. Elke activiteit moet gedocumenteerd worden, gebruikers moeten weten waar ze aan toe zijn en er moet te allen tijde menselijk toezicht zijn. Biometrische identificatie en toepassingen die emoties automatisch herkennen, worden per definitie als hoog risico ingeschaald.
Tijdens de onderhandelingen tussen de lidstaten en het Europees Parlement was er heel wat te doen over de AI-toepassingen waar een ‘onaanvaardbaar risico’ aan verbonden is en die dus verboden moeten worden. Zo drong het Parlement aan op een totaalverbod op biometrische identificatie. De lidstaten konden desondanks een aantal uitzonderingen in de wacht slepen. Zo zal gezichtsherkenning in realtime enkel mogen worden toegepast in de zoektocht naar slachtoffers van bijvoorbeeld ontvoerders of mensenhandelaars of om een duidelijke dreiging als een terroristische aanval te voorkomen. Ook verdachten in zulke zaken zullen via biometrische identificatie mogen worden opgespoord, maar ook hier zal een voorafgaand akkoord van een onderzoeksrechter nodig zijn.
Toepassingen waar geen uitzonderingen voor werden afgesproken en die dus altijd verboden zullen zijn, zijn ‘social scoring’ zoals dat in China bestaat, het willekeurig schrapen van afbeeldingen van gezichten om databanken aan te leggen en het categoriseren van mensen op basis van hun politieke, religieuze of filosofische overtuiging, hun seksuele geaardheid of ras. Emotieherkenning op de werkvloer of in het onderwijs wordt eveneens verboden.
Transparantievereisten vormen een ander bijzonder aandachtspunt van de nieuwe wetgeving. Wie een beroep doet op een AI-systeem zoals een chatbot, zal altijd duidelijk gemaakt moeten worden dat hij of zij met een machine communiceert. Deepfakes en andere AI-content moeten altijd als dusdanig gelabeld worden.
De voorbije maanden nam vooral geavanceerde, generatieve AI, die zelf teksten, beelden en andere content kan creëren, zoals ChatGPT, DALL-E en Bard, een hoge vlucht. Voor deze ‘foundation models’ zullen bijkomende transparantieverplichtingen gelden. Deze toepassingen zullen aan de Europese regelgeving op het vlak van auteursrecht moeten voldoen en zullen gepaard moeten gaan met gedetailleerde samenvattingen van de content die gebruikt werd om de modellen te trainen. Voor generatieve AI die systemische risico’s kan bevatten, komen er nog meer verplichtingen.
Om de innovatie in de Europese AI-sector te stimuleren, zullen kleine AI-spelers hun toepassingen in afgeschermde omgevingen kunnen ontwikkelen, zodat ze niet vermorzeld worden door grote internationale spelers. “De AI-wet is een lanceerplatform voor Europese start-ups en onderzoekers, zodat ze de leiding kunnen nemen over de race naar betrouwbare AI”, besluit Eurocommissaris voor Interne Markt Thierry Breton, die aan de basis van de wetgeving lag.
09/12/2023
Vier premiers vragen “krachtig standpunt” Europese Unie over Midden-Oosten
Brussel – De Belgische premier Alexander De Croo, de Spaanse premier Pedro Sanchez en hun Ierse en Maltese ambtgenoten Leo Varadkar en Robert Abela hebben een brief gestuurd naar de voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel, waarin ze oproepen tot een “ernstig debat” over de situatie in de Gazastrook tijdens de bijeenkomst van de Europese Raad op 14 en 15 december.
“Gezien de ernst van de situatie en de risico’s van escalatie op de Westelijke Jordaanoever en in de regio, is het absoluut noodzakelijk dat we een ernstig debat over de oorlog houden tijdens de volgende Europese Raad op 14 en 15 december. Wij doen een beroep op uw leiderschap om een dergelijke discussie te leiden, die erop gericht moet zijn om overeenstemming te bereiken over een duidelijke doelstelling en een krachtig standpunt van de Europese Unie”, schrijven ze in de boodschap.
“Wij herhalen onze krachtige veroordeling van de terroristische aanslagen die Hamas op 7 oktober heeft gepleegd en roepen op tot de onmiddellijke vrijlating van alle gijzelaars. We herhalen dat Israël het recht heeft om zich te verdedigen in overeenstemming met het internationaal recht en de internationale normen. Wij verwelkomen de humanitaire pauze. Maar we hebben een punt bereikt waarop de Europese Unie op drie punten verder moet gaan”, voegen ze eraan toe.
Voor de premiers “moet er eerst en vooral een dringende oproep komen aan alle partijen om een duurzaam humanitair staakt-het-vuren af te kondigen dat kan leiden tot een einde aan de vijandelijkheden”. Ten tweede “moeten er onmiddellijk maatregelen worden genomen om onschuldige burgers te beschermen”, vervolgen ze, verwijzend naar hun “diepe bezorgdheid over het ondraaglijke aantal slachtoffers in Gaza”. Tot slot “moeten we herhalen dat er dringend behoefte is aan een politiek proces dat gebaseerd is op de uitvoering van een tweestatenoplossing.”
“Dit zijn donkere uren voor miljoenen mensen in Palestina en Israël. In heel Europa hebben antisemitische incidenten opnieuw de kop opgestoken en dit kan niet worden getolereerd. Het is tijd dat de Europese Unie optreedt. Onze geloofwaardigheid staat op het spel”, concluderen de vier leiders.
09/12/2023
EU zet top van Qassam-brigades op terreurlijst
Brussel – De Europese Unie heeft twee topfiguren van de Qassam-brigades, de gewapende tak van de extremistische Palestijnse beweging Hamas, aan haar terreurlijst toegevoegd. Het gaat om algemeen bevelhebber Mohammed Deif en zijn adjudant Marwan Issa. De beslissing werd vrijdag genomen door de 27 EU-lidstaten.
Op haar terreurlijst vult de Europese Unie de namen van personen en groeperingen in die volgens haar betrokken zijn bij terroristische activiteiten. Hamas en zijn Qassam-brigades staan al langer op de lijst.
Mohammed Deif en Marwan Issa worden nu ook persoonlijk aan de lijst toegevoegd vanwege “de dreiging die van Hamas uitgaat” en zijn “brutale en willekeurige terroristische aanvallen op Israël op 7 oktober”.
De Europese terreurlijst werd in het leven geroepen na de aanslagen van 11 september 2001 tegen de Verenigde Staten. Wie op de lijst staat, kijkt tegen Europese sancties aan. Zo worden hun tegoeden op Europese bodem bevroren en mogen Europese personen en entiteiten hen geen financiële middelen ter beschikking stellen.
Er staan in totaal 15 personen en 21 groeperingen op de EU-terreurlijst.
08/12/2023
Deze compilatie is een redactionele selectie gebaseerd op de Europese berichtgeving van Belga. Deze wordt minstens tweemaal per week gepubliceerd, op maandag en donderdag.