Have the article read by OpenAI (Beta). Please note that AI translations may take some time to process.

Brussel – De Europese ministers van Energie vergaderen donderdag over de invoering van een plafond op de groothandelsprijs van gas. Als het van de Europese Commissie afhangt, wordt de prijs afgetopt op 275 euro/MWh, maar voor de landen die al maanden pleiten voor zo’n marktinterventie, is dat niet ambitieus genoeg. “Een prijsplafond op een niveau tussen 150 en 200 euro is realistischer. Dat zou de gas- en dus ook de elektriciteitsprijs omlaag brengen, zowel deze als volgende winter”, verklaarde de Griekse minister Konstantinos Skrekas voor aanvang. Ook voor Belgisch minister Tinne Van der Straeten gaat het Commissievoorstel “onder de lat”.

Het ‘marktcorrectiemechanisme’ zou automatisch geactiveerd worden als de futurescontracten die een maand vooruit worden gesloten op de Nederlandse TTF-beurs (de belangrijkste Europese marktplaats) twee weken lang hoger liggen dan 275 euro/MWh en als tegelijk de ‘spread’ met de referentieprijs voor lng op de globale markt oploopt tot 58 euro of meer. Maar de Commissie moest deze week toegeven dat zelfs een piek in de gasprijs zoals Europa die eind augustus gekend heeft, niet tot de activering van het mechanisme zou hebben geleid.

De Spaanse minister Teresa Ribera noemde het voorstel woensdag al een “grap” en haar Griekse collega Skrekas ging donderdag nog een stap verder. “Een plafond op 275 euro/MWh zetten is geen echt plafond, de Commissie had met een realistischer correctiemechanisme moeten komen.” Skrekas wil het plafond op een niveau tussen 150 en 200 euro/MWh leggen.

“De Commissie had met een realistischer correctiemechanisme moeten komen.”

Grieks minister van Energie Konstantinos Skrekas

Tinne Van der Straeten is het ermee eens dat wat de Commissie op tafel heeft gelegd onvoldoende is en “onder de lat gaat”. Wat voor België een aanvaardbaar prijsplafond is, wilde ze niet preciseren, maar in het huidige Commissievoorstel zijn de modaliteiten alvast onvoldoende verfijnd, zei de federale minister van Energie. “Wij zijn voorstander van een mechanisme dat kan ingrijpen wanneer de prijs effectief te hoog is. Wat nu voorligt, biedt niet de garantie dat het in de praktijk zal werken.”

Samen met Griekenland, Italië en Polen trekt België al maanden aan de kar voor een marktinterventie. Uiteindelijk zorgden die zogenaamde cockpitlanden ervoor dat alles samen zestien lidstaten de druk op de Commissie zo hoog opvoerden dat ze wel met een voorstel moest komen. Commissaris van Energie Kadri Simson is namelijk een erg koele minnaar van een gasprijsplafond en waarschuwt net als Duitsland, Nederland en Denemarken voor de Europese gasbevoorradingszekerheid. Maar net door het plafond zo hoog te leggen, zou dat risico vermeden moeten zijn, verdedigde ze donderdagochtend haar voorstel.

Van der Straeten wees erop dat het garanderen van de bevoorradingszekerheid een van de voorwaarden is waar ook zij rekening mee houdt – en zelfs móét houden, op uitdrukkelijk verzoek van de Europese staatshoofden en regeringsleiders. Precies daarom vindt ze dat het gasprijsplafond niet los kan worden gezien van de andere voorstellen die donderdag op de tafel van de energieministers liggen: Europese groepsaankopen voor gas, verplichte solidariteit tussen de lidstaten in geval van leveringstekorten en snellere vergunningsprocedures voor de uitrol van installaties voor hernieuwbare energie, zoals zonnepanelen. “We kunnen over niets beslissen zolang niet over alles kan worden beslist”, zei Van der Straeten.

“We kunnen over niets beslissing zolang niet over alles kan worden beslist.”

Belgisch minister van Energie Tinne Van der Straeten over het marktcorrectiemechanisme én de andere energiedossiers op de tafel van de ministers

Ze hamerde voor de televisiecamera’s op de nood aan solidariteit. “België is de toegangspoort naar Europa en exporteert maximaal gas naar Duitsland en Nederland, en elektriciteit naar Frankrijk. Wij zijn solidair als het over moleculen gaan, we moeten ook solidair zijn als het over de prijs gaat die onze burgers in Europa betalen.” Van der Straeten heeft er vertrouwen in dat de 27 lidstaten een “gebalanceerd” akkoord zullen kunnen bereiken, maar niet noodzakelijk vandaag al.

De Tsjechische voorzitter van de ministerraad, Jozef Sikela, verwacht op basis van wat hij de emotionele reacties op het Commissievoorstel noemde, een “spicy” discussie. Als de ministers zoals verwacht geen akkoord vinden, wil hij “zoveel ministerraden als nodig” bijeenroepen om de 27 neuzen alsnog in dezelfde richting te krijgen. Op 19 december stond sowieso al een volgende energieraad gepland.

24/11/2022

Europees Parlement brandmerkt Rusland als “staatssponsor van terrorisme”

Straatsburg – Rusland is een staat die het terrorisme steunt en die “zijn toevlucht zoekt tot terroristische middelen”. Dat zegt het Europees Parlement in een resolutie die woensdag in Straatsburg is aangenomen. De tekst heeft geen rechtstreeks effect, maar heeft wel een grote symbolische en politieke waarde in de context van de oorlog in Oekraïne.

De resolutie werd met een grote meerderheid goedgekeurd. Van de aanwezige parlementsleden stemden er 494 voor en 58 tegen, 44 onthielden zich. Enkel de extreemlinkse fractie (waar de Belgische PVDA deel van uitmaakt), extreemrechts (met het Vlaams Belang) en de fractieloze ‘niet ingeschreven’ parlementsleden stemden in de regel niet voor. Marc Botenga (PVDA) stemde tegen, Vlaams Belang onthield zich.

Ondanks het feit dat de groene parlementsleden gevraagd was voor te stemmen, hebben ook Saskia Bricmont en cofractievoorzitter Philippe Lamberts (beiden Ecolo) zich onthouden. Bricmont zegt dat ze twijfels op juridisch vlak had, omdat er geen Europese definitie van terrorisme bestaat en “de oorlogsmisdaden die Rusland ten laste worden gelegd al gedefinieerd worden in de context van het internationaal recht”.

Sara Matthieu (Groen) stemde wel voor. “Deze resolutie is een belangrijk signaal vanuit het Europees Parlement waarin we Poetins wreedheden en oorlogsmisdaden naar de burgers van Oekraïne als terrorisme veroordelen”, zegt ze. Maar net omdat er geen juridische basis voor bestaat, is de tekst vooral van symbolische waarde, aldus Matthieu. “Europa heeft immers geen zwarte lijst met terroristische landen zoals de VS, aan deze veroordeling hangen dus geen concrete gevolgen vast.”

“Deze resolutie is een belangrijk signaal vanuit het Europees Parlement waarin we Poetins wreedheden en oorlogsmisdaden naar de burgers van Oekraïne als terrorisme veroordelen.”

Europees Parlementslid Sara Matthieu

Voor Tom Vandenkendelaere (CD&V) lijdt het geen twijfel dat Rusland gebrandmerkt moet worden als “staatssponsor van terrorisme”. “Rusland valt meedogenloos burgerdoelen aan, van ziekenhuizen en scholen tot schuilkelders en energiecentrales – daden die het internationaal recht schenden. Daarom geeft het Europees Parlement vandaag een duidelijk politiek signaal.”

Kort nadat het parlement zijn resolutie woensdag had aangenomen, werd de website van de instelling het mikpunt van een cyberaanval. Volgens voorzitter Roberta Metsola werd de aanval opgeëist door “een pro-Kremlingroep”.

23/11/2022

Europese Commissie vraagt België primaire uitgaven “binnen de perken te houden”

Brussel – België kleurt met zijn begroting voor 2023 gedeeltelijk buiten de Europese lijntjes. Dat stelt de Europese Commissie dinsdag in haar analyse van de ontwerpbegroting die een paar weken geleden werd ingediend. Tegen de afspraken in laat ons land de primaire uitgaven te hoog oplopen. De Commissie wijst de automatische indexering van de ambtenarenlonen en de uitkeringen met de vinger, en heeft ook kritiek op de brede energiesteun. Sancties komen er niet, maar de Commissie vraagt België wel om die uitgaven “binnen de perken te houden”.

Voor haar analyse baseert de Commissie zich op de beleidsaanbevelingen die op Europees niveau zijn goedgekeurd, en waarvoor dus ook België zijn fiat gaf. Er was gevraagd om in 2023 een “prudent” begrotingsbeleid te voeren, wat er in de feiten op neerkomt dat de groei van de primaire uitgaven (dus zonder rentelasten) lager moet zijn dan de verwachte economische groei. Dat is cruciaal voor landen die al met een hoge schuldgraad kampen. Twee weken geleden nog maar voorspelde de Commissie dat de Belgische schuld volgend jaar zal oplopen tot ongeveer 108 procent, terwijl het begrotingstekort op 5,8 procent zou afklokken.

De Commissie stelt nu vast dat het Belgische budget slechts gedeeltelijk de Europese aanbevelingen volgt. Ons land hanteert een zogenaamd expansief begrotingsbeleid, waarbij de tekorten oplopen. Niet alleen liggen de primaire uitgaven hoger dan de voorspelde groei, die uitgaven zijn bovendien niet het resultaat van de energiesteun aan gezinnen en bedrijven en van de steun aan Oekraïense vluchtelingen – redenen waarom de Commissie de toepassing van de Europese begrotingsregels tijdelijk heeft opgeschort.

Net omwille van die opschorting, waardoor lidstaten hun tekort mogen laten oplopen tot boven de 3 procent van het bbp en hun schuldgraad even niet hoeven af te bouwen, hoeft België geen sancties te vrezen. Wel wil de Commissie met de regering in overleg gaan over het “binnen de perken houden” van de primaire uitgaven, luidt het in het Berlaymontgebouw.

Wat ligt dan wel aan de basis van de groei van de primaire uitgaven? Die heeft volgens de Commissie veel te maken met de automatische indexering van ambtenarenlonen, pensioenen en uitkeringen. Ook is de energiesteun – net als in de meeste andere lidstaten – niet gericht genoeg. “Omdat we verwachten dat de energieprijzen ook volgend jaar hoog zullen blijven en steunmaatregelen verlengd zullen worden, moeten die maatregelen dringend worden aangepast om een onnodige druk op de openbare financiën te vermijden”, merkt Europees commissaris voor Economie Paolo Gentiloni op. Over het algemeen moeten de Europese landen ook aanzetten tot het verder terugdringen van het gebruik van fossiele brandstoffen.

“Omdat we verwachten dat de energieprijzen ook volgend jaar hoog zullen blijven en steunmaatregelen verlengd zullen worden, moeten die maatregelen dringend worden aangepast om een onnodige druk op de openbare financiën te vermijden.”

Europees commissaris voor Economische Zaken Paolo Gentiloni

Specifiek voor België waarschuwt de Commissie dat een verlenging van de huidige energiemaatregelen (denk aan de btw-verlaging voor elektriciteit, gas en warmte, de accijnsverlaging op diesel en benzine en de uitbreiding van het sociaal tarief tot 31 maart 2023) of het nemen van nieuwe maatregelen de uitgaven nog meer zal doen stijgen en dus ook het begrotingstekort en de schuldgraad zal doen oplopen. “Het is daarom belangrijk dat de lidstaten zulke maatregelen meer op de meest kwetsbare gezinnen en bedrijven richten”, luidt het.

Nog dit: in haar analyse merkt de Commissie nog op dat slechts zes eurolanden in 2023 een schuldgraad zullen hebben die hoger is dan 100 procent van het bbp: België, Griekenland, Spanje, Frankrijk, Italië en Portugal. Maar enkel in België dreigt die schuld nog te stijgen.

22/11/2022

Deze compilatie is een redactionele selectie gebaseerd op de Europese berichtgeving van Belga. Deze wordt gepubliceerd op maandag en donderdag.