De nieuwe leider van de Europese diplomatie, Kaja Kallas, en de nieuwe voorzitter van de Europese Raad, Antonio Costa, zijn vandaag in Kiev aangekomen voor een symbolisch bezoek ter ondersteuning van Oekraïne op de eerste dag dat ze hun taken opnemen.
Dit bezoek vindt plaats op een moment dat de spanningen tussen Moskou en het Westen zeer gespannen zijn, nadat Oekraïne Amerikaanse en Britse raketten heeft gebruikt om diep op Russisch grondgebied aan te vallen en Rusland een nieuwe hypersonische raket heeft gelanceerd tegen een Oekraïense stad.
De nieuwe Europese Commissie wil haar krachtige steun aan Oekraïne tonen terwijl de Oekraïense troepen zich aan het front terugtrekken en de wereld zich voorbereidt op de nieuwe ambtstermijn van Donald Trump als president van de VS, die zorgen baart over een mogelijke stopzetting van de Amerikaanse hulp aan Kiev.
“We zijn hier om een duidelijk signaal te sturen: we staan aan de zijde van Oekraïne en blijven onze steun bieden”, verklaarde Costa aan de journalisten die hem vergezelden.
“Vanaf de eerste dag van de oorlog stond de EU aan de zijde van Oekraïne”, postte Costa op X samen met een foto van hemzelf, Kallas en de Europese commissaris voor Uitbreiding Marta Koc toen ze met de trein in Kiev arriveerden.
“Vanaf de eerste dag dat we onze taken opnamen, herhalen we onze onwankelbare steun aan het Oekraïense volk”, voegde hij eraan toe.
“Op de eerste dag dat ik mijn taken opnam, is mijn boodschap duidelijk: de EU wil dat Oekraïne deze oorlog wint”, benadrukte Kallas op X. “We zullen doen wat nodig is daarvoor”.
Naast de moeilijkheden aan het front is Oekraïne de afgelopen weken het doelwit geweest van hevige luchtaanvallen op zijn energie-infrastructuur, die uitgebreide stroomonderbrekingen hebben veroorzaakt terwijl de winter nadert.
“De situatie in Oekraïne is zeer ernstig, maar het is duidelijk dat het ook hoge kosten heeft voor Rusland”, schatte Kallas, voormalig premier van Estland en bekend voorstander van het handhaven van een harde lijn tegen Moskou.
Kallas en Costa, die de twee belangrijkste posities binnen de EU bekleden na de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen, verwachten gesprekken te hebben met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky.
Zelensky, die al meer dan twee jaar categorisch weigerde met Rusland te onderhandelen, leek zijn standpunt de laatste tijd te verzachten.
Op vrijdag vroeg hij de NAVO om bescherming te bieden aan de door Kiev gecontroleerde gebieden van Oekraïne om zo “het hete fase van de oorlog te beëindigen” en hintte hij erop dat Kiev niet direct zal proberen de gebieden die Rusland heeft ingenomen te heroveren.
“Als we praten over een wapenstilstand, (hebben we garanties nodig dat (de Russische president Vladimir) Poetin niet terugkeert”, benadrukte Zelensky in een verklaring aan het Britse televisienetwerk Sky News.
Van zijn kant eist Poetin dat Oekraïne vier provincies overhandigt, in het zuidelijke en oostelijke deel van het land, die gedeeltelijk onder controle van Russische troepen zijn, naast de Krim die Moskou in 2014 annexeerde. Hij is ook tegen de toetreding van Oekraïne tot de NAVO.
Kallas benadrukte van haar kant dat “de sterkste veiligheidswaarborg de toetreding (van Oekraïne) tot de NAVO is”.
“Als Oekraïne besluit ergens een grens te trekken, hoe kunnen we dan de vrede garanderen zodat Poetin niet verder gaat?”, vroeg ze zich af.
Diplomaten bij de NAVO schatten dat er niet veel kans is dat de Alliantie Oekraïne op korte termijn lidmaatschapsstatus zal bieden, gezien de tegenstand van een groot aantal landen die vrezen dat ze daardoor in een rechtstreekse oorlog met Rusland worden meegesleurd.
Volgens Kallas mag de EU “niets uitsluiten” met betrekking tot de inzet van Europese troepen op Oekraïens grondgebied om de naleving van een eventuele overeengekomen wapenstilstand te garanderen, nog een maatregel die een directe confrontatie met Rusland zou kunnen veroorzaken. “We moeten strategische ambiguïteit over het onderwerp behouden”, benadrukte Kallas.
Sinds het begin van de Russische invasie in 2022 heeft Europa in totaal ongeveer 125 miljard dollar uitgegeven ter ondersteuning van Oekraïne, terwijl de VS meer dan 90 miljard dollar hebben bijgedragen, volgens een rapport van het Kiel Instituut.
Maar de toekomst van de Amerikaanse steun staat ter discussie aangezien Trump deze heeft bekritiseerd en heeft gesuggereerd dat hij de eindiging van het conflict zo snel mogelijk wil.
Kallas verzekerde dat de EU zal proberen de Republikein te overtuigen dat de steun aan Kiev in het belang is van de VS.
“De hulp aan Oekraïne is geen liefdadigheid. Een overwinning van Rusland zou China, Iran en Noord-Korea ongetwijfeld versterken”, schatte ze.
Volgens haar zal de EU blijven streven naar een “sterke” positie voor Kiev in geval van onderhandelingen met Rusland. Ze gaf echter toe dat het “steeds moeilijker” wordt voor de 27 lidstaten om overeenstemming te bereiken over nieuwe maatregelen om hun steun aan Oekraïne te versterken.
“Deze oorlog duurt al enige tijd en het wordt steeds moeilijker om het aan onze medeburgers uit te leggen”, merkte ze op, voordat ze toevoegde: “maar ik zie geen andere oplossing”. (01/12/2024)
EM