go to the original language article
Brussel (dpa) – De EU moet zich volgens de Europese Commissie onmiddellijk voorbereiden op de reële mogelijkheid van een grootschalige oorlog met Rusland. «De geschiedenis zal ons passiviteit niet vergeven», waarschuwt de instantie onder leiding van Ursula von der Leyen in een nieuw strategiedocument over de toekomst van de Europese defensie. Als Rusland zijn doelen in Oekraïne bereikt, zal het land zijn territoriale ambities verder uitbreiden. Als mogelijke periode hiervoor wordt het jaar 2030 genoemd.
Achtergrond van de nieuwe strategie zijn met name ook de aankondigingen van de Amerikaanse president Donald Trump, waarna de nucleaire supermacht VS voortaan niet meer onvoorwaardelijk als garantie voor vrede in Europa beschikbaar zal zijn. «De veiligheidsarchitectuur waarop we hebben vertrouwd, kan niet langer als vanzelfsprekend worden beschouwd», verklaarde von der Leyen bij de presentatie van het zogenaamde Witboek. Men moet nu de eigen capaciteiten versterken en in defensie investeren.
Zeven sleutelgebieden
Om Rusland en andere agressieve actoren effectief af te schrikken, is het volgens de EU-Commissie nu noodzakelijk om zo snel mogelijk bestaande militaire capaciteitslacunes in zeven sleutelgebieden te dichten. Tot deze behoren volgens het nieuwe strategiedocument de luchtverdediging en raketafweer, maar ook artilleriesystemen, drones en militaire transportcapaciteiten. De Commissie vindt dat de EU-landen nauw moeten samenwerken bij de aanschaf en minstens 40 procent van de benodigde goederen gezamenlijk moeten bestellen.
«De gezamenlijke inkoop is het meest efficiënte middel voor de aanschaf van grote hoeveelheden «verbruiksgoederen» zoals munitie, raketten en drones. Maar de gezamenlijke inkoop is ook cruciaal voor de implementatie van complexere projecten», staat er in het Witboek.
Om herbewapening te financieren, zijn volgens reeds twee weken geleden gepubliceerde voorstellen van de Commissie onder andere EU-kredieten ter hoogte van 150 miljard euro en uitzonderingen op de strikte EU-schuldregels gepland. De plannen moeten het ook mogelijk maken om de door Rusland aangevallen Oekraïne in de toekomst nog sterker militair te ondersteunen.
Delicaat onderwerp VS
Aanzienlijk minder uitgesproken dan aanvankelijk door de EU-Buitenlandvertegenwoordiger Kaja Kallas en EU-defensiecommissaris Andrius Kubilius voorzien, wordt in de strategie voor de afhankelijkheid van de VS gewaarschuwd. Overeenstemmende expliciete passages uit een oudere tekstontwerp haalden na tussenkomst van het kabinet van Ursula von der Leyen de eindversie niet.
Vanuit het Europees Parlement komt daar kritiek op. «Een Witboek over de Europese defensie is alleen zinvol als het de werkelijkheid erkent – en dat omvat een eerlijke herbeoordeling van de trans-Atlantische betrekkingen», zei het Duitse Groene lid van het Europees Parlement Hannah Neumann. Dit leidt tot de conclusie dat we niet langer op de VS kunnen vertrouwen, maar dat we voor essentiële capaciteiten bijna volledig van hen afhankelijk zijn. (19 maart)