go to the original language article
Όταν το Socialdemokratiet το 2018 πρότεινε να δημιουργηθεί ένα δανικό κέντρο υποδοχής για αιτούντες άσυλο στο εξωτερικό, αυτό προκάλεσε αμέσως μαζική κριτική. Και στις Bruxelles.
Τώρα όμως υπάρχουν ενδείξεις ότι η ιδέα ίσως μπορέσει να γίνει ευρέως αποδεκτή στην ΕΕ.
Τη Δευτέρα ο υπουργός Μετανάστευσης και Ένταξης Rasmus Stoklund (S) θα προεδρεύσει της τελευταίας και καθοριστικής υπουργικής συνάντησης στον τομέα του στο πλαίσιο της δανικής προεδρίας της ΕΕ.
Η συνάντηση μπορεί να καταλήξει σε μια συμφωνία μεταξύ των χωρών της ΕΕ για τη δημιουργία της νομικής βάσης για κέντρα υποδοχής εκτός ΕΕ.
– Υπάρχει λόγος να είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι, γιατί όλο και περισσότερες χώρες της ΕΕ εκφράζουν τώρα ότι σκέφτονται προς την ίδια κατεύθυνση και ενδιαφέρονται να δημιουργήσουν κέντρα υποδοχής εκτός Ευρώπης, λέει ο Rasmus Stoklund.
Η ιδέα με τα κέντρα υποδοχής είναι ότι η εξέταση των αιτήσεων ασύλου στο μέλλον θα γίνεται εκτός ΕΕ.
Αυτό θα πρέπει να περιορίσει τη ροή προς την Ευρώπη και να διασφαλίσει ότι άτομα που λαμβάνουν απορριπτική απόφαση για άσυλο δεν θα παραμένουν απλώς στην Ευρώπη χωρίς νόμιμη βάση παραμονής – όπως συμβαίνει συχνά σήμερα.
Οι κανόνες ασύλου της ΕΕ δίνουν ήδη στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να αρνηθούν να εξετάσουν μια αίτηση ασύλου, εάν ο αιτών μπορεί να παραπεμφθεί σε μια ασφαλή τρίτη χώρα, όπου έχει τη δυνατότητα να ζητήσει άσυλο.
Αυτό θα μπορούσε κατ’ αρχήν να ανοίξει τον δρόμο για κέντρα υποδοχής σε τρίτες χώρες.
Οι κανόνες της ΕΕ θέτουν όμως μια σειρά προϋποθέσεων για τη σύνδεση μεταξύ του αιτούντος άσυλο και της τρίτης χώρας, οι οποίες στην πράξη καθιστούν δύσκολη τη μεταφορά αιτούντων άσυλο για εξέταση των αιτήσεών τους εκτός Ευρώπης.
Γι’ αυτό ήταν η ρήτρα εξαίρεσης της Δανίας στον τομέα της δικαιοσύνης που έδωσε στη μονοκομματική τότε κυβέρνηση του Socialdemokratiet τη δυνατότητα να προχωρήσει με την ιδέα.
Ο Rasmus Stoklund ελπίζει ότι τη Δευτέρα θα καταφέρουν οι χώρες της ΕΕ να συμφωνήσουν στη χαλάρωση των κανόνων της ΕΕ, ώστε μια ενιαία ΕΕ ή μια σειρά χωρών της ΕΕ να μπορέσουν να συνεργαστούν για τη μεταφορά αυθόρμητων αιτούντων άσυλο από την ΕΕ σε κέντρα υποδοχής εκτός Ευρώπης.
– Υπήρξε ένα νομικό εμπόδιο στους κανόνες της ΕΕ, το οποίο από δανική πλευρά έχουμε ηγηθεί της προσπάθειας να λυθεί. Θα είναι ένα πολύ μεγάλο βήμα, αν αυτό πετύχει, λέει ο Rasmus Stoklund.
Από εκεί και πέρα, ωστόσο, υπάρχει ακόμη μακρύς δρόμος μέχρι τα κέντρα υποδοχής να γίνουν πραγματικότητα.
Εάν επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ των χωρών της ΕΕ, οι κανόνες θα πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, προτού καταστούν ισχύουσα νομοθεσία.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ήταν τυπικά πιο επιφυλακτικό απέναντι στη σκλήρυνση των κανόνων ασύλου από ό,τι οι χώρες της ΕΕ.
Μετά τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πέρυσι, η συντηρητική ομάδα EPP της Ursula von der Leyen απέκτησε όμως μια νέα δυνατότητα να συγκροτήσει μια πλειοψηφία στα δεξιά, παρακάμπτοντας τον κεντρώο συνασπισμό που έφερε τη von der Leyen στην εξουσία.
Εάν καταστεί δυνατό να τεθεί σε ισχύ η νομική βάση, το επόμενο βήμα είναι να βρεθεί μία ή περισσότερες χώρες εκτός ΕΕ, που να είναι τόσο πρόθυμες να δεχθούν αιτούντες άσυλο όσο και ικανές να διασφαλίσουν τα ανθρώπινα δικαιώματά τους.
Ένα έργο που, όπως έχουν επισημάνει επανειλημμένα οι ειδικοί, είναι πολύ δύσκολο.
– Σε αυτού του είδους τη συνεργασία πρέπει μερικές φορές να οπλίζεται κανείς με λίγη υπομονή.
– Αντίθετα, είμαι πεπεισμένος ότι τα δικαστήρια δεν θα μπορέσουν να το σταματήσουν. Διότι οι χώρες της ΕΕ υποχρεούνται να προσφέρουν στους ανθρώπους προστασία, αλλά αυτό δεν χρειάζεται να είναι, για παράδειγμα, στη Δανία.
– Γι’ αυτό μπορούμε να δημιουργήσουμε μια συνεργασία για κέντρα υποδοχής και ταυτόχρονα να ανταποκριθούμε στις διεθνείς μας υποχρεώσεις, λέει ο Rasmus Stoklund.