go to the original language article
Jana Poczobut, de dochter van de in Belarus gevangen gehouden journalist Andrzej Poczobut, heeft dinsdag in het Europees Parlement in Straatsburg namens haar vader de Sacharovprijs voor de Vrijheid van Denken 2025 in ontvangst genomen. Namens de gevangen Georgische journaliste Mzii Amaglobeli nam een andere journaliste, Irma Dimitradze, de prijs in ontvangst.
Poczobut werd voor de prijs genomineerd door de fractie van de Europese Volkspartij, waartoe het Platforma Obywatelska en het Polskie Stronnictwo Ludowe behoren, evenals door de fractie van de Europese Conservatieven en Hervormers, waartoe Prawo i Sprawiedliwość behoort. De winnaars werden in oktober gekozen door de Conferentie van voorzitters van het Europees Parlement, waarin de voorzitter van het Europees Parlement Roberta Metsola en de leiders van de politieke fracties zitting hebben.
– Het is een grote eer om hier vandaag te staan en deze prijs in ontvangst te nemen namens mijn vader. Al bijna vijf jaar leeft mijn familie in het teken van stilte en onzekerheid, zonder de persoon van wie we houden. Vandaag wil ik mijn diepe dankbaarheid uitspreken aan het Europees Parlement voor het in herinnering houden van hem – en voor het in herinnering houden van alle families die met dezelfde onbeantwoorde vragen leven – zei Jana Poczobut in het Europees Parlement.
Dimitradze las de toespraak van Mzii Amaglobeli voor, gericht aan de Europarlementariërs. – Ik neem (deze prijs) in ontvangst namens mijn collega-journalisten, die vandaag in Georgië vechten voor het behoud van de journalistiek. Zij werken onvermoeibaar, zodat u de stem van verzet van Georgische burgers kunt horen en zodat de waarheid niet het zwijgen wordt opgelegd – benadrukte zij.
Amaglobeli verwees in haar brief ook naar de autoriteiten van Georgië. – Dit regime is meedogenloos (…). Het vernietigt de vrije journalistiek, schakelt oppositiepartijen uit en zet hun leiders gevangen, demonteert doeltreffend niet-gouvernementele organisaties en bestempelt de mensen die daar werken als buitenlandse agenten (…). Het is er echter niet in geslaagd de protesten het zwijgen op te leggen – schreef zij.
Andrzej Poczobut, journalist en activist van de Poolse minderheid in Belarus, werd in maart 2021 gearresteerd en op 8 februari 2023 veroordeeld voor “activiteiten die de belangen van de staat schaden” (onder meer omdat hij de aanval van de Unie van Socialistische Sovjetrepublieken op Polen in 1939 een agressie noemde en vanwege materiaal dat de protesten in 2020 documenteerde) tot acht jaar strafkolonie met verzwaard regime.
Polen eist van de autoriteiten van Belarus de vrijlating van Poczobut en andere politieke gevangenen.
Mzia Amaglobeli is een Georgische journaliste en hoofd van de onafhankelijke nieuwsportalen Batumelebi en Netgazeti. Zij werd in januari van dit jaar gearresteerd wegens deelname aan anti-regeringsprotesten in Georgië. In augustus werd zij veroordeeld tot twee jaar gevangenisstraf.
Zij wordt beschouwd als de eerste politieke gevangene in Georgië sinds het land zijn onafhankelijkheid heeft verworven. Als verdediger van de vrijheid van meningsuiting is Amaglobeli uitgegroeid tot een symbool van de prodemocratische protestbeweging in Georgië, die zich verzet tegen het bewind van de pro-Russische partij Georgisch Droom na de parlementsverkiezingen van oktober 2024, die volgens de oppositie vervalst zijn.
De naar Andrieja Sacharowa vernoemde prijs, ingesteld in 1988, is de hoogste onderscheiding van de Europese Unie op het gebied van mensenrechten. Hij wordt toegekend aan personen en organisaties die zich verdienstelijk hebben gemaakt voor de verdediging van de vrijheid van meningsuiting, de mensenrechten en de democratie. Tot de eerdere laureaten behoren onder meer de voormalige president van Zuid-Afrika, die een einde maakte aan de apartheid, Nelson Mandela, de organisatie Verslaggevers Zonder Grenzen (RSF), de leider van de anti-Kremlin-oppositie in Rusland Aleksiej Nawalny en de activist voor de rechten van de Oeigoerse minderheid in China Ilham Tohti.
Leden van het Europees Parlement hebben al verschillende resoluties aangenomen waarin zij de repressie in Belarus veroordelen. Zij eisen daarin de vrijlating van politieke gevangenen (hun aantal wordt geschat op meer dan 1000), veroordelen de medeplichtigheid van president Aleksandra Łukaszenki aan de oorlog van Rusland tegen Oekraïne en roepen op tot verscherping van de sancties en steun aan de Belarussische democratische krachten, onafhankelijke media en mensenrechtenverdedigers.
Wat Georgië betreft, dat sinds 2023 kandidaat-lidstaat van de Europese Unie is, hebben de Europarlementariërs in resoluties de achteruitgang van de democratie in dat land en de repressieve regelgeving (zoals de wet op “buitenlandse agenten”), de aanvallen op de vrijheid van meningsuiting en de pers en de repressie tegen vreedzame protesten krachtig veroordeeld. Zij hebben ook opgeroepen om de verkiezingen van oktober 2024, waarin de regerende partij Georgisch Droom de overwinning uitriep, opnieuw te houden. (16.12.2025)