Brussel – De lidstaten van de Europese Unie zijn het dinsdag eens geraakt over een vrijwillige vermindering van het gasverbruik met 15 procent. Dat moet de afhankelijkheid van Russisch gas doen afnemen. Het akkoord voorziet ook in de mogelijkheid om een alarm te activeren over de bevoorradingszekerheid, waardoor de afname van de vraag naar gas verplicht zou worden.
Dat werd dinsdag bekendgemaakt na afloop van een vergadering van de Europese ministers van Energie. “De EU is verenigd en solidair. De beslissing van vandaag toont duidelijk aan dat de lidstaten pal zullen staan tegen elke Russische poging om de EU te verdelen door de energiebevoorrading als wapen in te zetten”, verklaarde de Tsjechische minister van Industrie en Handel Jozef Sikela na afloop.
“De EU is verenigd en solidair. De beslissing van vandaag toont duidelijk aan dat de lidstaten pal zullen staan tegen elke Russische poging om de EU te verdelen door de energiebevoorrading als wapen in te zetten.”
Jozef Sikela, Tsjechisch minister van Industrie en Handel
Dat het tot een akkoord kwam, was niet zo vanzelfsprekend. Verschillende landen hadden twijfels geuit over het voorstel dat de Europese Commissie vorige week lanceerde. Anderen waren gewoon tegen het plan en ook België plaatste voorbehoud. “Het bleek toch geen mission impossible”, tweette het Tsjechische voorzitterschap.
De 27 kwamen overeen hun vraag naar gas met 15 procent te doen dalen tussen 1 augustus 2022 en 31 maart 2023 met maatregelen die ze zelf mogen invullen, en dat vergeleken met het gemiddelde van de afgelopen vijf jaar. Elk land zal zich inspannen om dat doel te bereiken. De Raad voorziet echter in een aantal uitzonderingen en mogelijkheden om een afwijking te vragen. Op die manier wil de Raad rekening houden met de specifieke situatie van lidstaten en wil hij verzekeren dat gasverminderingen effectief zijn in de toename van de bevoorradingszekerheid. Zo kunnen lidstaten een afwijking vragen indien ze een beperkte interconnectiviteit hebben met andere lidstaten en als ze kunnen aantonen dat hun exportcapaciteit of binnenlandse LNG-infrastructuur worden gebruikt om gas ten volle naar andere landen te vervoeren. België valt als doorvoerland onder die voorwaarde.
Een afwijking is ook mogelijk als lidstaten hun opslagdoelstelling hebben overschreden, als ze sterk afhankelijk zijn van gas als grondstof voor hun kritische industrie of als hun consumptie het voorbije jaar met minstens 8 procent is toegenomen vergeleken met het gemiddelde van de voorbije vijf jaar.
Bij de keuze van maatregelen om het verbruik te doen dalen, zullen de lidstaten de voorrang geven aan ingrepen die geen impact hebben op gezinnen en diensten die essentieel zijn om de samenleving te laten draaien, zoals kritieke infrastructuur, gezondheidszorg en defensie. Het is de bedoeling dat de lidstaten hun nationale noodplannen updaten, waarin de maatregelen staan die ze plannen om het verbruik te doen dalen, en dat ze regelmatig verslag uitbrengen bij de Europese Commissie over de geboekte vooruitgang. Het akkoord is een uitzonderlijke maatregel, die voor een beperkte periode zal gelden. Voorlopig geldt het voor een jaar. Tegen mei 2023 zal de Commissie nagaan of een verlenging nodig is en dat in het licht van de toestand op dat ogenblik.
Van de 27 lidstaten was enkel Hongarije tegen het akkoord. “Het is een niet te rechtvaardigen, zinloos, ontoepasbaar en schadelijk voorstel dat de nationale belangen volledig naast zich neerlegt”, verklaarde minister van Buitenlandse Zaken Peter Szijarto achteraf.
“Het is een niet te rechtvaardigen, zinloos, ontoepasbaar en schadelijk voorstel dat de nationale belangen volledig naast zich neerlegt. Gaat iemand in Brussel de Hongaren uitleggen dat er gas in Hongarije is dat de gezinnen en bedrijven niet mogen gebruiken?”
Hongaars minister van Buitenlandse Zaken Peter Szijarto
Hij twijfelt daarbij aan de wettelijke basis van de tekst. De bevoorradingszekerheid is “de verantwoordelijkheid van de nationale regeringen”, luidt het. “Gaat iemand in Brussel de Hongaren uitleggen dat er gas in Hongarije is dat de gezinnen en bedrijven niet mogen gebruiken?” Boedapest is voor een groot deel afhankelijk van Russische olie en gas. Het kondigde halfweg juli de noodtoestand af te midden van de energiecrisis. Tegen het Europese beleid in om minder afhankelijk te worden van Moskou, trok Szijarto vorige week naar de Russische hoofdstad om er te praten over de aankoop van 700 miljoen kubieke meter extra gas, bovenop de 4,5 miljard die Boedapest elk jaar kreeg voor de start van de oorlog in Oekraïne.
26 juli 2022
Van der Straeten: “akkoord is goede zaak voor Belgische gezinnen en bedrijven”
Brussel – Het akkoord over de daling van het gasgebruik is een heel goede zaak voor onze gezinnen en bedrijven. Dat heeft minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) dinsdag verklaard na de vergadering met haar Europese collega’s. “Als we als geheel naar een vermindering met 15 procent gaan, dan wordt de komende winter geen probleem en zal alles rustig blijven”, verzekerde de minister.
België was een van de landen die een kanttekening hadden geplaatst bij het voorstel dat de Europese Commissie vorige week lanceerde om het verbruik van gas in de Europese Unie de komende maanden met 15 procent te doen dalen. Ons land heeft maar 5 procent gas uit Rusland. De meerderheid is afkomstig uit Noorwegen en Engeland, of komt binnen via de terminal in de haven van Zeebrugge. Het leeuwendeel aan gas dat binnenkomt, exporteren we nadien naar Frankrijk en Duitsland: grosso modo twee- tot driemaal het eigen verbruik. Het was voor België van belang dat we die rol kunnen blijven spelen, legt Van der Straeten uit.
“Alle landen, ook België, hebben een winterplan klaar waar die maatregelen al inzitten en dat verder wordt uitgerold.”
Federaal minister van Energie Tinne Van der Straeten
De uitzondering die ons land verkreeg, houdt in dat het gas dat we importeren om nadien weer uit te voeren, niet in rekening wordt gebracht. “Op die manier kunnen we te allen tijde onze infrastructuur gebruiken om minder afhankelijk te zijn van Russisch gas”, zegt Van der Straeten. Het akkoord slaat in eerste instantie op vrijwillige maatregelen. Indien vijf landen een alarm afkondigen en aangeven dat ze in de problemen raken, treedt de verplichting in werking. “Alle landen, ook België, hebben een winterplan klaar waar die maatregelen al inzitten en dat verder wordt uitgerold”, aldus de minister.
Het gasverbruik in ons land is sinds begin dit jaar met 22 procent gedaald. In datzelfde winterplan wordt de elektriciteitsproducenten gevraagd of het geplande winteronderhoud tot het voorjaar kan worden uitgesteld. Volgens Van der Straeten heeft de kernexploitant Engie-Electrabel dat intussen toegezegd voor de kerncentrale Doel 2. Het onderhoud dat tussen 18 februari en 23 maart zou plaatsvinden, staat een maand later geprogrammeerd.
26 juli 2022
Oekraïense onafhankelijkheidskolom ingehuldigd in Mini-Europa
Brussel – De Onafhankelijkheidskolom die op het Maidanplein in de Oekraïense hoofdstad Kiev staat, heeft dinsdag ook een plek gekregen in Mini-Europa. De nieuwe maquette werd ingehuldigd in aanwezigheid van minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib en Natalia Anoshyna, zaakgelastigde van Oekraïne in België.
Mini-Europa toont normaal gesproken enkel monumenten met een verhaal van voormalige of huidige lidstaten van de Europese Unie, maar in dit geval maakt het miniatuurpark een uitzondering. Het wil ook stilstaan bij de oorlog in Oekraïne en al de gevolgen voor de EU.
De nieuwe maquette bestaat uit vier taferelen. De twee meter hoge Onafhankelijkheidskolom vormt het middelpunt van de opstelling. Aan de voet ervan vindt een pro-Europees protest met Oekraïense en Europese vlaggen plaats, net zoals in 2013 op het Maidanplein. Op de voorgrond van het plein ontvangt Europees Commissievoorzitster Ursula von der Leyen uit handen van Oekraïens president Volodimir Zelenski zijn formele aanvraag voor toetreding tot de EU.
“We willen tot de EU behoren en vechten voor een gezamenlijke toekomst zonder een dictatuur.”
Natalia Anoshyna, zaakgelastigde van Oekraïne in België
Naast de kolom worden de gevolgen van de Russische inval gesymboliseerd door een colonne aan vrachtwagens met hulpgoederen en de eerste Oekraïense vluchtelingen die de Poolse grens oversteken. Mini-Europa twijfelde niet toen Natalia Anoshyna een maand geleden de aanvraag voor een Oekraïense maquette indiende. “We willen tot de EU behoren en vechten voor een gezamenlijke toekomst zonder een dictatuur”, zegt Anoshyna. “Ik hoop dat we snel, na het winnen van deze oorlog, naar een vredevol Oekraïne en Kiev kunnen om het originele monument te zien.”
26 juli 2022
Deze compilatie is een redactionele selectie gebaseerd op de Europese berichtgeving van Belga. Deze wordt gepubliceerd op maandag en donderdag.