Brussel waarschuwt Portugal voor netto-uitgaven boven de aanbevolen niveaus

De Europese Commissie heeft vandaag gewaarschuwd dat Portugal “het risico loopt om aanzienlijk” de maximale limiet voor netto-uitgaven, vastgesteld onder het middellangetermijnplan, te overschrijden, hoewel het spreekt van een “bijna evenwichtige” begrotingssituatie in 2026.
“De Commissie merkt op dat Portugal het risico loopt om aanzienlijk de maximale groei van de netto-uitgaven, zoals aanbevolen door de Raad die het middellangetermijnplan goedkeurt, te overschrijden”, geeft de Europese uitvoerende macht aan in een opinie over de Staatsbegroting voor 2026 (OE2026), in het kader van het herfstpakket van het Europees Semester dat vandaag is gepubliceerd.
Volgens de Europese Commissie wordt geschat dat de netto-uitgaven van Portugal, in cumulatieve termen, dat wil zeggen ten opzichte van het basisjaar 2023, met 26% zullen toenemen in 2026, een bedrag dat hoger is dan de maximale cumulatieve groeivoet van 23,4% die door de Raad van de Europese Unie wordt aanbevolen, en gelijkstaat aan een cumulatieve afwijking van 0,7% van het Bruto Binnenlands Product (BBP), ook boven de limiet van 0,6% die rekening houdt met een versoepeling van de communautaire begrotingsregels.
Volgens de herfstprognoses van de Europese Commissie, die vorige week zijn gepubliceerd, wordt verwacht dat de netto-uitgaven van Portugal in 2025 met 5,8% zullen toenemen, een bedrag dat hoger is dan de maximale groeivoet van 5,0% die door de Raad wordt aanbevolen en dat overeenkomt met een afwijking van 0,3% van het BBP dit jaar.
Voor 2026 wordt geschat dat de netto-uitgaven met 5,2% zullen toenemen, boven de maximale groeivoet van 5,1% die door de Raad wordt aanbevolen, wat overeenkomt met een afwijking van minder dan 0,1% van het BBP in het volgende jaar.
In januari van dit jaar heeft de Raad van de EU een aanbeveling aangenomen dat de groei van de Portugese netto-uitgaven niet meer dan 5,0% in 2025, 5,1% in 2026, 1,2% in 2027 en 3,3% in 2028 mag bedragen.
Dit komt overeen met de maximale cumulatieve groeipercentages berekend met referentie naar 2023, van 17,4% in 2025, 23,4% in 2026, 24,8% in 2027 en 28,9% in 2028.
Toch is Portugal een van de 16 EU-landen die heeft verzocht en toestemming heeft gekregen om de waarborgclausule onder de begrotingsregels te activeren om meer in defensie te kunnen investeren.
Deze goedkeuring stelt Portugal in staat om gedurende de periode 2025-2028 af te wijken van en de maximale groeipercentages van de netto-uitgaven die worden aanbevolen te overschrijden, zolang de afwijking niet meer dan 1,5% van het BBP bedraagt.
Gelet op de nu toegestane flexibiliteit, wordt de verwachte cumulatieve afwijking voor 2026 (op basis van de huidige projecties voor defensie-uitgaven) geschat op 0,7% van het BBP, boven de drempel van 0,6% van het BBP, volgens de Europese Commissie.
Ondanks de waarschuwingen benadrukt de instelling nog dat “de begrotingspositie voor 2026 dicht bij het evenwicht moet liggen, wat bijdraagt aan een vermindering van de publieke schuld als percentage van het BBP”.
De positie komt na het feit dat de Europese Commissie ongeveer een jaar geleden goedkeuring heeft gegeven voor het eerste middellangetermijnbegrotingsplan met doelstellingen voor uitgaven en investeringen en hervormingen onder de nieuwe begrotingsregels van de EU.
Volgens schattingen van de Europese uitvoerende macht, in de Staatsbegroting voor 2026 (OE2026), vermindert de globale impact van de discrétionaire maatregelen de netto-uitgaven en het tekort van de publieke administraties met 0,3% van het BBP in 2026, waarbij de vermindering van de IRS en de IRC en de geleidelijke afschaffing van het indirecte systeem van belastingincentives voor onderzoek en bedrijfsontwikkeling aan de orde zijn.
Wat betreft de uitgaven, omvatten de maatregelen verhogingen van de loonsom van de publieke sector en de versterking van de solidariteitsbijdrage voor ouderen.
Wat betreft de uitgaven van het land voor defensie, vertegenwoordigde dit 0,8% van het BBP in 2021 en 0,9% van het BBP in 2024.
Volgens de herfstprognoses van de Europese Commissie wordt verwacht dat dit percentage in 2025 en 2026 op 0,9% van het BBP blijft, wat overeenkomt met een verwachte stijging van 0,1 procentpunt van het BBP in 2026 ten opzichte van 2021.
Het Europees Semester is een jaarlijkse oefening in de coördinatie van economisch beleid.
Het pakket van vandaag werd gepresenteerd aan de marge van de plenaire zitting van het Europees Parlement in de Franse stad Straatsburg.