De kracht van Europa en de solidariteit worden vandaag in Brussel op de proef gesteld – PM

De eerste minister, Luís Montenegro, zei vandaag dat “de kracht van Europa en de Europese solidariteit op de proef worden gesteld” op de Europese top in Brussel, waar de leiders van de Europese Unie (EU) zullen beslissen over de financiële steun aan Oekraïne tot 2027.
“Ik zou zeggen dat dit een van de meest beslissende [Europese] Raden is van de afgelopen jaren. Ik denk dat dit echt zo’n moment is waarop we kunnen zeggen dat de kracht van Europa en de Europese solidariteit vandaag op de proef worden gesteld en, vanuit ons oogpunt, kan Europa niet, mag Europa niet falen en onze overtuiging is dat de vergadering hard zal zijn, intens zal zijn, maar dat het mogelijk is tot een akkoord te komen”, verklaarde Luís Montenegro bij zijn aankomst op de Europese top in Brussel.
“We worden op de proef gesteld, dat moet worden erkend”, benadrukte de regeringsleider, die de beschuldigingen van de Amerikaanse president, Donald Trump, die de Europese leiders zwak noemde, als “ongepast” bestempelde.
De EU-leiders, die vandaag in Brussel bijeen zijn, zullen de financiële steun aan Oekraïne in 2026 en 2027 bespreken en beslissen of zij een herstelkrediet goedkeuren op basis van bevroren Russische activa, wat door België wordt verworpen.
Voor Portugal, aldus Luís Montenegro, “is de ideale oplossing het gebruik van de bevroren Russische activa”, hoewel het land “openstaat voor andere oplossingen of zelfs voor een combinatie van meer dan één oplossing”, in een verwijzing naar een ander voorgesteld initiatief, dat verband houdt met de gemeenschappelijke schuld.
De regeringsleider concludeerde dat “dit niet een van die Europese Raden is waar de zaken vooraf gegarandeerd en geregeld zijn”, maar eerder een top “die nu begint, maar waarvan men niet weet wanneer die zal eindigen”.
In een van de belangrijkste vergaderingen van de Europese Raad, gezien de urgentie om middelen voor Oekraïne voor de komende twee jaar veilig te stellen, zullen de regerings- en staatshoofden van de 27 EU-lidstaten proberen een politiek akkoord te bereiken over een van de opties die op tafel liggen: een herstelkrediet gebaseerd op in de Gemeenschap bevroren Russische goederen (de optie die de meeste steun geniet, een gekwalificeerde meerderheid vereist en minder begrotingsinspanning vraagt, ondanks de Belgische tegenstand) of een gezamenlijke schulduitgifte (die niet door iedereen wordt gesteund en unanimiteit vereist).
Op dit moment vinden er in de EU gesprekken plaats om de opties voor Europese financiering voor het land dat in februari 2022 door Rusland werd binnengevallen, vlot te trekken.
De maatregel die in de EU de meeste steun krijgt, betreft een herstelkrediet aan Oekraïne, maar stuit op verzet van België, het land dat het grootste deel van de bevroren Russische goederen herbergt via Euroclear, een instelling voor de bewaring van effecten, gevestigd in Brussel, die 185 miljard euro van de in totaal 210 miljard euro aan bevroren activa in Europa beheert.
De Belgische regering eist garanties en duidelijke toezeggingen van de andere lidstaten om zich juridisch te beschermen, aangezien zij niet het risico wil lopen zonder de middelen te komen zitten als Rusland geen herstelbetalingen doet.
Het herstelkrediet zou inhouden dat de Europese Commissie leningen aangaat bij Europese financiële instellingen die over bevroren saldi van activa van de Russische Centrale Bank beschikken, en zou dus een krediet zijn dat gebaseerd is op de in de EU bevroren Russische activa als gevolg van de Europese sancties tegen Moskou wegens de invasie van Oekraïne.
Voor Portugal zou dit begrotingsgaranties van 3,3 miljard euro betekenen.
Het andere voorstel is een gezamenlijke schulduitgifte om geld voor Oekraïne te mobiliseren, waarbij de begrotingsmarge wordt gebruikt als garantie zodat Brussel naar de markten kan gaan, maar dit vereist de goedkeuring van de 27 lidstaten (en niet alleen een gekwalificeerde meerderheid, zoals bij het vorige voorstel).
Het Internationaal Monetair Fonds schat dat de behoeften van Oekraïne voor de komende twee jaar ongeveer 137 miljard euro bedragen, en de EU wil daarop reageren met bijna twee derde daarvan.