Brussel – Van IJsland en het Verenigd Koninkrijk, tot Turkije en Azerbeidzjan: donderdag blazen de leiders van meer dan veertig Europese landen verzamelen in Praag voor de eerste bijeenkomst van de Europese Politieke Gemeenschap, een nieuw politiek overlegforum dat tegen de achtergrond van de oorlog in Oekraïne de stabiliteit en veiligheid op het oude continent moet bevorderen.
“De ambitie is om leiders samen te brengen op voet van gelijkheid en de politieke dialoog en samenwerking te bevorderen op domeinen van gemeenschappelijk belang, zodat we samen werken aan de versterking van de veiligheid, stabiliteit en welvaart van heel Europa”, zo vatte de Europese Raadsvoorzitter Charles Michel de opzet samen in zijn uitnodigingsbrief.
Het was Emmanuel Macron die in mei het idee had gelanceerd. Tegen de achtergrond van de Russische invasie in Oekraïne brak de Franse president een lans voor een forum waarin niet enkel de 27 lidstaten van de Europese Unie, maar ook andere Europese landen samen nadenken over grote strategische kwesties, zoals veiligheid, migratie, energie en klimaat.
Sommigen lazen in het voorstel van Macron een poging om Oekraïne en andere landen die azen op het lidmaatschap alvast sterker aan de Europese Unie te binden. Het toetredingsproces vormt immers een complexe en bureaucratische aangelegenheid die vele jaren en zelfs decennia kan aanslepen en bijzonder ontmoedigend kan werken.
Deze landen tekenen present in Praag, ook nadat hen op het hart is gedrukt dat het nieuwe forum zeker geen valstrik is om hun weg naar het lidmaatschap op een zijspoor te plaatsen. Oekraïne wordt vertegenwoordigd door premier Denys Sjmyhal, terwijl president Volodimir Zelenski via videoconferentie ingeschakeld zal worden.
Maar ook landen die niet de ambitie koesteren om lid te worden, zoals Noorwegen, IJsland en Zwitserland, ontvingen een uitnodiging. Net als het Verenigd Koninkrijk, dat ruim twee jaar na de brexit opnieuw een brug naar het vasteland lijkt te willen slaan. Meer zelfs, de Britten hebben al aangeboden om volgend jaar een tweede editie van de vergadering te organiseren. In totaal ontvingen 44 landen een uitnodiging. De Deense premier Mette Frederiksen moet om binnenlandse politieke redenen verstek laten gaan.
De bijeenkomst gaat om 13.00 uur van start met een plenaire openingszitting. Nadien vinden er rondetafelgesprekken plaats, gevolgd door allerhande bilaterale gesprekken. Zo is na de recente heropleving van het burenconflict een ontmoeting gepland tussen de Azerbeidzjaanse president Ilham Aliev en de Armeense premier Nikol Pasjinian, in het bijzijn van Michel en Macron. De top wordt afgerond met een diner.
De leiders van de 27 EU-lidstaten blijven vrijdag in Praag. Ze zullen er een informele top houden, met de oorlog in Oekraïne en de energiecrisis als dominante thema’s.
05/10/2022
Prijsplafond gas “moet nu echt concreet worden”, zegt De Croo
Brussel – Premier Alexander De Croo is tevreden dat de Europese Commissie de deur lijkt te openen voor de tijdelijke invoering van een algemeen plafond op de gasprijzen. “Dit is een belangrijke stap vooruit, maar nu moet het echt wel concreet worden”, zo reageerde hij. Ook minister van Energie Tinne Van der Straeten spreekt van “een stap vooruit”.
Samen met enkele andere lidstaten dringt België al maanden aan op een interventie op de gasmarkt om de torenhoge facturen in te dammen, maar de Commissie heeft een algemeen prijsplafond tot dusver afgehouden. In het Europees Parlement in Straatsburg leek voorzitter Ursula von der Leyen woensdagochtend echter toch bereid een voorstel op tafel te leggen, als tijdelijke oplossing in afwachting van een nieuwe prijsindex.
“Wij maken al langer het punt dat er een noodzaak is om tussen te komen op de gasmarkt, om alle andere markten en de samenleving te beschermen. Dit is een belangrijke stap vooruit, maar nu moet het echt wel concreet worden”, reageerde premier De Croo op de toespraak van von der Leyen.
“Dit is een belangrijke stap vooruit, maar nu moet het echt wel concreet worden.”
Premier Alexander De Croo
Minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) spreekt van “een stap vooruit in ons pleidooi voor Europese actie tegen de hoge gasprijzen”. De flexibele prijscorridor voor gas die België samen met veertien andere Europese lidstaten voorstelt “is essentieel om de gasprijs te temperen en tegelijkertijd de bevoorrading te verzekeren”, zegt ze. Van der Straeten overlegt de komende dagen verder met haar Europese collega’s.
“Een flexibele gascorridor is essentieel om de gasprijs te temperen en tegelijkertijd de bevoorrading te verzekeren.”
Minister van Energie Tinne Van der Straeten
Von der Leyen zal haar voorstellen om de energiemarkt te hervormen in de context van de huidige crisis verder toelichten in een brief aan de Europese staatshoofden en regeringsleiders, die vrijdag voor een informele top bijeenkomen in de Tsjechische hoofdstad Praag.
05/10/2022
België heeft uitzicht op 282 miljoen euro bijkomende steun voor energietransitie
Brussel – De Europese ministers van Financiën zijn het dinsdag eens geraakt over de uitvoering van REPowerEU, het plan om Europa onafhankelijk te maken van Russische fossiele brandstoffen en de groene energietransitie versneld door te voeren. Ze vonden een akkoord over een extra financieringslijn van 20 miljard euro, waarvan 282 miljoen euro voor België bestemd zou zijn. Over het plan moet wel nog onderhandeld worden met het Europees Parlement.
De Europese Commissie stelde REPowerEU begin dit jaar voor. Aan de hand van bijkomende energiebesparingen, het diversifiëren van de energievoorziening en het versneld uitrollen van hernieuwbare energie moet het mogelijk zijn de EU ruim voor 2030 te doen afkicken van fossiele brandstoffen uit Rusland en de klimaatcrisis nog actiever aan te pakken, legde bevoegd commissaris Frans Timmermans toen uit. Bij de gedetailleerde uitwerking van het plan werd hij concreter: tegen 2027 moet de Russische import volledig uitgefaseerd worden. Daar is zijn extra investeringen ten belope van 210 miljard euro voor nodig.
REPowerEU moet goedgekeurd worden door zowel de Raad (de lidstaten) als het Europees Parlement. Op hun vergadering in Luxemburg hebben de ministers van Financiën dinsdag alvast het mandaat aangenomen waarmee ze naar de onderhandelingstafel trekken. Ze steunen het idee om de leningen die voor de lidstaten gereserveerd waren in het kader van het coronaherstelfonds maar niet opgenomen zijn (goed voor ongeveer 225 miljard euro) aan te spreken voor het energieplan. EU-landen moeten de keuze krijgen of ze die steun aanvragen, vinden ze.
Ze zijn het ook eens om daarbovenop 20 miljard euro aan niet-terugvorderbare subsidies voor investeringen klaar te houden. Dat geld moet voor 75 procent uit het ETS-innovatiefonds komen en voor 25 procent uit het versnel beschikbaar stellen van ETS-emissierechten. De Commissie had het volledige bedrag bij de verkoop van rechten uit de marktstabiliteitsreserve gezocht, maar de lidstaten deinzen ervoor terug de werking van het hele emissiehandelssysteem te verstoren.
Wat de verdeling van die subsidies over de lidstaten betreft, is een verdeelsleutel overeengekomen die rekening houdt met het bestaande cohesiebeleid, de afhankelijkheid van elke lidstaat van fossiele brandstoffen en de stijging van de investeringskosten. Concreet wil dat zeggen dat België uitzicht heeft op 1,41 procent van de 20 miljard euro aan beschikbare subsidies, of iets meer dan 282 miljoen euro. Polen en Italië hebben elk uitzicht op 2,76 miljard euro, ook Spanje, Frankrijk en Duitsland zouden meer dan 2 miljard euro Europees geld toegeschoven krijgen.
Het is nu aan het Europees Parlement om zijn standpunt over REPowerEU te bepalen.
04/10/2022
Europees Parlement keurt invoering universele oplader eind 2024 goed
Straatsburg – Een grote meerderheid van de leden van het Europees Parlement heeft dinsdag de invoering goedgekeurd van een universele lader voor smartphones en andere kleine elektronica. Vanaf eind 2024 moeten die toestellen verplicht met een USB-C-poort uitgerust zijn. Consumenten zullen dan kunnen kiezen of ze samen met hun toestel een nieuwe oplader aanschaffen of niet.
Met de goedkeuring – met 602 stemmen voor, 13 tegen en 8 onthoudingen – bekrachtigt het Parlement het akkoord dat voor de zomer met de lidstaten gesloten werd. Binnenkort zullen ook de 27 EU-landen het akkoord bevestigen. Voor de meeste toestellen moeten de nieuwe regels dan binnen de 24 maanden in werking treden.
De Europese Unie maakt zich sterk dat consumenten de opladers die ze al hebben door de richtlijn langer zullen gebruiken. Dat moet een besparing van 250 miljoen euro op de onnodige aankoop van zulke opladers opleveren. Momenteel zijn weggegooide en ongebruikte laders goed voor zowat 11.000 ton aan elektronisch afval per jaar.
04/10/2022
Eurolanden engageren zich tot coördinatie van steunmaatregelen
Luxemburg – De landen van de eurozone zullen de maatregelen die ze nemen om burgers en bedrijven te beschermen tegen de schok van de hoge energieprijzen, op elkaar afstemmen. Dat zeggen hun ministers van Financiën maandagavond in een gemeenschappelijke verklaring na afloop van hun maandelijkse eurogroep.
Uit verschillende hoeken was de voorbije dagen kritiek gekomen op het “afweerscherm” dat Duitsland optrekt om zijn gezinnen en bedrijven te beschermen. Niet elk land kan zich een maatregel van die omvang – 200 miljard euro – permitteren, luidde het. De Europese interne markt dreigt verstoord te geraken.
Op de eurogroep hebben de verschillende ministers van Financiën meer uitleg gegeven bij de steunmaatregelen die ze al genomen hebben. Zo ook de Duitse minister Christian Lindner. Na afloop verspreiden de negentien ministers een gemeenschappelijke verklaring waarin ze zeggen hun maatregelen te beperken tot “uitzonderlijke, tijdelijke en doelgerichte” ingrepen die met name de meest kwetsbaren moeten helpen.
“Gezien de sterke overlap van de Europese energiemarkten, zullen we onze maatregelen coördineren om het gelijke speelveld en de integriteit van de interne markt te vrijwaren, ook door niet tot schadelijke belastingingrepen over te gaan”, leest de verklaring. De financiënministers willen ook maatregelen vermijden die de inflatie nog verder de hoogte injagen.
Op de afsluitende persconferentie zei Europees commissaris voor Economische en Financiële Zaken Paolo Gentiloni dat de eurolanden hun gecoördineerde optreden van tijdens de coronacrisis als voorbeeld kunnen nemen, maar dat de economische context vandaag wel helemaal anders is dan twee jaar geleden. “De inflatie is hoog, we moeten oppassen dat het begrotingsbeleid het monetair beleid niet bemoeilijkt… We kunnen niet dezelfde initiatieven nemen, ook al zijn de bezorgdheden dezelfde.”
“We kunnen niet dezelfde initiatieven nemen (als tijdens de coronacrisis), ook al zijn de bezorgdheden dezelfde.”
Europees commissaris Paolo Gentiloni
Van kritiek op Duitsland wilde Gentiloni niet weten. “Dit is niet het moment om deze of gene lidstaat te bekritiseren, wel het moment om onze gemeenschappelijke inspanning op te voeren.”
03/10/2022
Deze compilatie is een redactionele selectie gebaseerd op de Europese berichtgeving van Belga. Deze wordt gepubliceerd op maandag en donderdag.