Brussel – Op hun zomertop in Brussel zijn de 27 Europese staatshoofden en regeringsleiders er omwille van het verzet van Hongarije en Polen niet in geslaagd een unanieme verklaring over hun gemeenschappelijk migratiebeleid aan te nemen. De 25 overige lidstaten hebben de violen wel kunnen stemmen.
De Hongaarse premier Viktor Orban en zijn Poolse collega Mateusz Morawiecki wilden niet weten van een gedeelde tekst waarin vooral de nadruk op de samenwerking met derde landen wordt gelegd. Minder dan met de inhoud van die verklaring, hadden ze vooral een probleem met het feit dat ze drie weken geleden buitenspel gezet werden op de Europese ministerraad Binnenlandse Zaken. Daar keurde een gekwalificeerde meerderheid van de lidstaten een felbevochten migratieakkoord goed, waarbij Boedapest en Warschau als enigen tegenstemden.
Ondanks verwoede pogingen van de Italiaanse premier Giorgia Meloni om Orban en Morawiecki aan boord te krijgen, konden zij geen gedeelde tekst steunen. Na een felle discussie die donderdagavond en -nacht urenlang aansleepte en een ultieme poging vrijdagochtend om de twee protagonisten van gedacht te doen veranderen, stemden uiteindelijk 25 van de 27 lidstaten dan maar in met een tekst die formeel niet van hen, maar van voorzitter Charles Michel afkomstig is.
Inhoudelijk brengt die tekst niets nieuws, maar in diplomatieke middens wordt erop gewezen dat de overgrote meerderheid van de EU-landen nu tenminste vooruit kunnen met het akkoord van begin juni. Het zou ongezien zijn mochten de leiders hun eigen ministers teruggefloten hebben, luidt het.
Als het nieuwe asiel- en migratiepact eenmaal goedgekeurd zal zijn, zullen Boedapest en Warschau daar wellicht verzet tegen aantekenen bij het Hof van Justitie, verwacht een bron. “Maar tegen dan zijn we alweer een aantal jaren verder. Intussen kan de karavaan verder trekken.”
Ook volgens Belgisch premier Alexander De Croo moet het standpunt van Polen en Hongarije “niet geproblematiseerd worden”. “25 landen zijn mee, het werk gaat verder. De enorme stappen vooruit van de voorbije weken draaien we niet terug.”
“25 landen zijn mee, het werk gaat verder. De enorme stappen vooruit van de voorbije weken draaien we niet terug.”
Belgisch premier Alexander De Croo
De Croo benadrukte dat de migratiedeal een goede zaak is voor landen als Nederland en België die nu een disproportioneel deel van de asielzoekers in Europa opvangen, net als voor de asielzoekers die recht hebben op opvang.
Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen wees erop dat de “externe dimensie” van het migratiebeleid er vooral op moet neerkomen dat de netwerken van de mensensmokkelaars worden gebroken. In die zin is de samenwerking met derde landen cruciaal. De Commissie legt de laatste hand aan een partnerschapsakkoord met Tunesië, waarin ook aandacht moet worden besteed aan groene energie, opleidingen en andere investeringen.
Zoals Von der Leyen enkele dagen geleden al schreef in een brief aan de Europese leiders, moet dit akkoord met Tunesië – dat eerstdaags wordt voorgesteld – als blauwdruk dienen voor afspraken met andere landen.
30/06/2023
Europese leiders onderschrijven “risicovrij” Chinabeleid
Brussel – De Europese Unie wil haar toeleveringsketens meer gaan diversifiëren en zich economisch minder kwetsbaar opstellen. Daar engageren de Europese leiders zich toe, na een strategisch debat over hun relaties met China op de EU-top in Brussel. De leiders kiezen voor een “risicovrij” Chinabeleid, maar benadrukken dat ze zich daarmee niet willen isoleren van de grootmacht.
Op die manier bevestigen ze de strategie van Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. “De-risking, not de-coupling”, omschrijft ze de voorgestelde aanpak van China nu al enkele maanden. In de context van de geopolitieke en economische spanningen en de invloedrijke rol van China op het wereldtoneel drong een grondig Chinadebat onder de Europese kopstukken zich op.
Ze bevestigen dat de Europese Unie stabiele relaties met China nastreeft, dat ze omschrijven als “tegelijk een partner, een concurrent en een systemische rivaal”. Zoals Belgisch premier Alexander De Croo het al meermaals zei, hamert de EU wel op het belang van een gelijk speelveld en wederkerigheid. “Europese bedrijven moeten in China kunnen doen wat Chinese bedrijven hier kunnen doen”, vindt De Croo.
“De Europese Unie zal haar kritieke afhankelijkheid en haar kwetsbaarheden verder blijven afbouwen, onder meer op het vlak van haar bevoorradingsketens, en zal waar nodig en gepast een meer risicovrije en gediversifieerde aanpak nastreven”, zeggen de leiders in hun conclusies. Maar “de EU heeft niet de bedoeling zich te isoleren of zich naar binnen te keren”. Die aanpak gaat over meer dan China alleen, maar het mag duidelijk zijn dat Peking bij de leiders top-of-mind was.
“De EU heeft niet de bedoeling zich te isoleren of naar binnen te keren.”
Uit de conclusies van de Europese top
Ze vinden dat China druk moet uitoefenen op Rusland om zijn oorlog in Oekraïne stop te zetten en er zijn troepen weg te trekken. De EU bevestigt haar een-Chinabeleid, waarbij Taiwan als onderdeel van de Chinese Volksrepubliek wordt beschouwd, maar verzet zich tegen “unilaterale pogingen om de status quo met geweld of dwang te veranderen”. Gevolgen als dit toch zou gebeuren, worden daar voorlopig niet aan gekoppeld.
China wordt gevraagd de mensenrechten te respecteren. In die context is de EU “bezorgd” over de toepassing van dwangarbeid en de behandeling van mensenrechtenactivisten en minderheden, en over de situatie in Tibet, Xinjiang (de regio waar een Oeigoerse moslimminderheid woont) en Hongkong.
30/06/2023
België wil 1 à 2 extra zetels in Europees Parlement
Brussel – België vraagt voor de verkiezingen van 2024 één à twee extra zetels in het Europees Parlement. Het Parlement stelde zelf voor om elf bijkomende zitjes te verdelen over negen lidstaten, waar België geen deel van uitmaakte, maar daar is ons land het dus niet mee eens.
Het Europese verdrag bepaalt dat het Europees Parlement maximaal 750 leden en een voorzitter mag tellen. Momenteel zijn 705 zetels bezet, maar de Europarlementsleden willen dat na de verkiezingen van juni 2024 naar 716 brengen om rekening te houden met de meest recente bevolkingscijfers.
In het voorstel van het Parlement zouden Nederland en Spanje elk twee extra Europese volksvertegenwoordigers krijgen. Oostenrijk, Denemarken, Finland, Slovakije, Ierland, Slovenië en Letland zouden er één zetel bij krijgen. Ons land zou blijven steken op 21.
Over de samenstelling van het Europees Parlement beslist echter niet het Parlement zelf, maar wel de staatshoofden en regeringsleiders in de Raad. België betwist nu de formule aan de hand waarvan het Parlement de bijkomende zitjes wil verdelen. Volgens een diplomaat is de bevolkingsgroei hier voldoende groot om één à twee extra Europese zetels te kunnen claimen.
België is trouwens niet alleen in zijn verzet. Frankrijk eist tot vier extra zetels in het Europees Parlement. Dat maakt Duitsland dan weer nerveus, dat zijn numerieke overwicht in het halfrond wil vrijwaren.
29/06/2023
Europese leiders engageren zich tot veiligheidsgaranties voor Oekraïne
Brussel – Oekraïne moet veiligheidsgaranties kunnen krijgen, waarmee het zich op lange termijn kan verdedigen tegen aanvallen en pogingen tot destabilisatie van Rusland. Dat zeggen de Europese leiders. Nu is het kwestie die principiële toezegging te vertalen in concrete modaliteiten. De EU kijkt daarbij vooral naar de NAVO.
Op hun top in Brussel praatten de leiders donderdag uitgebreid over de oorlog in Oekraïne, tegen de achtergrond van de mislukte muiterij van de Wagner-militie in Rusland. Via een videoverbinding sprak ook de Oekraïense president Volodimir Zelenski de vergadering toe.
De 27 beseffen dat de oorlog nog een hele tijd kan duren en dat elk engagement jarenlang volgehouden moet worden. De militaire, financiële en humanitaire steun wordt dan ook niet in vraag gesteld, het is nu zaak Oekraïne op lange termijn ook veiligheidsgaranties te bieden. Het is een kwestie die Frankrijk op tafel heeft gelegd.
Dat de Europese Unie het debat over de modaliteiten van die garanties nu wil aangaan, is geen toeval. Over twee weken vindt in Vilnius een belangrijke NAVO-top plaats, en het is finaal enkel die alliantie die garant kan staan voor de veiligheid van Oekraïne. Het is evenwel geen eenvoudig debat. “De enige veiligheidsgarantie die de NAVO kan bieden, is de toepassing van artikel 5 van haar verdrag”, zegt een diplomatieke bron, verwijzend naar het principe dat een aanval op één NAVO-lidstaat als een aanval op alle leden wordt beschouwd.
Maar precies daarom kan er geen sprake van zijn Oekraïne tot de NAVO toe te laten treden zolang de oorlog met Rusland woedt.
Bovendien wordt enkel het bieden van een nucleaire paraplu als een geloofwaardige garantie gezien. “Al de rest is bijzaak”, luidt het. De Verenigde Staten willen de formele discussie daarover uit de NAVO weghouden, terwijl Frankrijk zich naar verluidt niet geheel comfortabel voelt in de nieuwe trans-Atlantische alliantie met de VS, het VK en Duitsland (‘Quad’) die zich over de actuele veiligheidskwesties buigt.
Maar naast het bewandelen van de NAVO-piste, doen de EU-landen zelf ook inspanningen om in te staan voor de veiligheid van Kiev. Het ultieme engagement daar is het toekennen van lidmaatschap van de Unie. Verwacht wordt dat de Europese Commissie na de zomer met een rapport komt waarin zwart-op-wit staat dat Oekraïne zijn voorgenomen hervormingen heeft uitgevoerd, zodat tegen het einde van het jaar het toetredingsproces formeel kan worden opgestart.
Daarmee zullen de leiders de bal echter ook opnieuw in hun eigen kamp leggen, want de EU zal zich erop moeten voorbereiden een land met meer dan 40 miljoen inwoners te ‘absorberen’. Bovendien zal een EU met Oekraïne (en Moldavië) de politieke balans naar Oost-Europa doen overhellen.
29/06/2023
EU-leiders willen “dringende maatregelen” om beschikbaarheid medicijnen te verzekeren
Brussel – De Europese leiders vragen de Europese Commissie om dringend met maatregelen te komen om de beschikbaarheid van de meest kritieke geneesmiddelen in Europa te verzekeren en de productie ervan dus opnieuw meer in eigen handen te nemen.
De afgelopen decennia heeft de Europese Unie de productie van medicijnen en actieve ingrediënten steeds meer gedelokaliseerd richting Azië. De arbeidskosten zijn er lager, en de regelgeving rond de extreem vervuilende geneesmiddelenproductie minder streng. Als gevolg van die verhuis kampt de EU steeds vaker met tekorten aan bepaalde geneesmiddelen. De voorbije jaren was dat onder meer het geval voor bloedverdunners.
De Europese leiders gaan de Commissie nu vragen om dringende maatregelen voor te stellen om de productie en beschikbaarheid van de meest kritieke geneesmiddelen en geneesmiddelencomponenten in Europa te verzekeren, en om de internationale aanvoerketens te diversifiëren, zo staat te lezen in de conclusies van de EU-top in Brussel. Tegelijkertijd moeten het Europees Parlement en de Raad hun werkzaamheden rond de hervorming van de Europese geneesmiddelenwetgeving versnellen.
Belgisch federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit), die bij de EU-leiders aandrong tot actie, is opgetogen met die conclusies. “Een nieuwe en eensgezinde Europese aanpak was nodig om de Europese bevoorradingszekerheid te verzekeren”, zegt hij. “De Commissie kan er nu mee aan de slag, en dat is hard nodig, want anders zullen de grotere Europese landen weer eigen plannen ontwikkelen om hun buitenlandse afhankelijkheid af te bouwen.” België is volgens de socialistische vicepremier te klein om op dat vlak alleen het verschil te maken.
“Een eensgezinde Europese aanpak was nodig. Want anders zouden de grotere Europese landen weer eigen plannen ontwikkelen om hun buitenlandse afhankelijkheid af te bouwen.”
Belgische minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit)
De geneesmiddelendiscussie maakte deel uit van een breder debat rond de Europese economie. De 27 staatshoofden en regeringsleiders willen de competitiviteit en productie in de Europese interne markt op peil houden en tegelijkertijd strategische afhankelijkheid van derde landen afbouwen, zeker in kritieke domeinen als energie of telecom.
In de conclusies van de top is onder meer sprake van artificiële intelligentie (AI), waar de Europese Unie “een ontwikkelingshub” moet worden en “snel de kansen en risico’s verbonden aan het gebruik van AI” in rekening moet nemen.
30/06/2023
Deze compilatie is een redactionele selectie gebaseerd op de Europese berichtgeving van Belga. Deze wordt gepubliceerd op maandag en donderdag.