go to the original language article
ZAGREB – Punëtoria e tretë e Projektit Dones, nisma më e madhe evropiane në fushën e energjisë së fuzionit, e cila organizohet nga institutet kryesore shkencore spanjolle dhe kroate dhe mbledh ekspertë dhe inxhinierë ndërkombëtarë të fuzionit, filloi të martën në Zagreb.
Drejtori i Institutit Ruđer Bošković (IRB) David M. Smith tha se IRB ka nderin të luajë një rol kyç në koordinimin e kërkimeve të fuzionit në Kroaci, në projektin që në vitin 2018 u shpall si infrastrukturë shkencore e një rëndësie strategjike për Bashkimin Evropian.
Ai theksoi se projekti tejkalon kornizat e thjeshta të energjisë dhe përfshin bio-mjekësinë, prodhimin e izotopëve, fizikën bërthamore, shkencën e materialeve dhe astrofizikën. Gjithashtu shtrihet deri në aplikimet industriale si tomografia e neutronëve, trajtimin e metaleve të lëngshëm, robotikën e avancuar dhe sistemet e sensorëve.
Kryetarja e Përfaqësisë së Komisionit Evropian në Kroaci, Zrinka Ujević, tha se projekti është i rëndësishëm në përpjekjet për të arritur një të ardhme të qëndrueshme me përmbajtje të ulët të karbonit dhe se është prova e potencialit të bashkëpunimit evropian, i cili tejkalon kufijtë evropianë.
Ambasadori spanjoll në Kroaci, Juan González-Barba, uroi drejtuesit e bashkëpunimit, fizikantin Tonči Tadić nga Instituti Ruđer Bošković dhe drejtorin e konsorciumit Ifmif-Dones, Ángel Ibarra Sánchez, për zhvillimin e bashkëpunimit shkencor të avancuar i cili është bërë fusha më premtuese e bashkëpunimit dypalësh të të dy shteteve.
Projekti Dones është nisma më e madhe evropiane në fushën e energjisë së fuzionit, kyç për zhvillimin e centraleve të ardhshme të fuzionit, në të cilën Kroacia, së bashku me Spanjën, ka një rol kyç.
Me iniciativë të Kroacisë dhe Spanjës, në vitin 2018 u shpall si infrastrukturë shkencore e një rëndësie strategjike për BE-në, në kuadër të Forumin Evropian Strategjik për Infrastruktura Kërkimore (ESFRI). Kjo e bën projektin prioritet për financim nga fondet evropiane dhe kombëtare, por gjithashtu detyrohet të organizojë Rrjetin e tij të Përdoruesve në nivel të BE-së. (1 tetor 2024.)