go to the original language article
“`html
Mbarë BE-ja/Brukseli/Strasburgu – Shtetet nënshkruese të Konventës së Bernës kanë ulur statusin e mbrojtjes së ujkut nga “rreptësisht i mbrojtur” në “i mbrojtur”. Kjo u bë e ditur nga departamenti i shtypit të Këshillit të Europës në Strasburg të martën. Propozimi për të ulur statusin e mbrojtjes erdhi nga BE-ja, e cila tani në një hap tjetër lejohet të ulë mbrojtjen e ujkut në Direktivën për Habitatin e Fauna-Flora (Direktiva FFH). Ministri i Bujqësisë Totschnig (ÖVP) përshëndeti uljen që ai kërkonte.
Nuk u bë e ditur se si votuan vendet e ndryshme. Komisioni i BE-së, i cili flet në Strasburg në emër të 27 vendeve anëtare të BE-së, me gjasë ka votuar për propozimin. Po ashtu edhe Zvicra, e cila tashmë në vitin 2022 kishte bërë përpjekje për një ulje – por asokohe dështoi ndër të tjera për shkak të “Ne”-së së BE-së.
Meqë BE-ja dhe shtetet e saj anëtare janë palë kontraktuese të marrëveshjes ndërkombëtare të Bernës për ruajtjen e bimëve dhe kafshëve të egra të Europës dhe habitatet e tyre natyrore, statusi në nivelin e BE-së nuk mund të ndryshohej pa një ndryshim të statusit të mbrojtjes në marrëveshje. Ndryshimi hyn në fuqi tre muaj pas votimit të sotëm. Deri atëherë, teorikisht një e treta e shteteve nënshkruese mund të vendosë një veto – por kjo është e pashpresë, pasi për vendimin e sotëm ishte e nevojshme një shumicë dy të tretave.
Sipas Ministrisë së Bujqësisë, 38 nga gjithsej 50 shtetet kontraktuese të Bernës votuan për propozimin. Pas kësaj, Komisionit të BE-së i kërkohet të ndryshojë anekset e Direktivës FFH. Një status i ulur mbrojtjeje do t’u jepte shteteve të BE-së më shumë fleksibilitet për të lejuar gjuetinë e ujqërve, por pa hequr plotësisht mbrojtjen – gjendja e popullatës së ujqërve nuk duhet të vihet në rrezik, thuhet në një njoftim për shtyp nga Këshilli i Europës.
Rritja e popullatës së ujqërve çon në konflikte
Komisioni i BE-së në dhjetor të vitit 2023 propozoi uljen e statusit të mbrojtjes së ujkut nga “rreptësisht i mbrojtur” në “i mbrojtur”. Rikthimi i ujkut në rajonet e BE-së ku për një kohë të gjatë nuk ishte parë më, po ashtu si edhe rritja e popullatës së saj në zona të reja ka çuar në vështirësi dhe konflikte, argumenton komisioni për vendimin e tij. Pas miratimit nga shtetet e BE-së në shtator, BE-ja prezantoi një propozim ndryshimi për Konventën e Bernës. Presidentja e Komisionit të BE-së, Ursula von der Leyen, shprehu sot kënaqësinë e saj: “Na duhet një qasje e ekuilibruar mes mbrojtjes së kafshëve të egra dhe mbrojtjes së burimeve tona të jetesës.”
“Sot kemi hapur një mileston të rëndësishëm për një rregullim më të lehtë të ujkut, një kafshë e madhe grabitqare. Fakti është se ujku në Europë nuk është më në rrezik zhdukjeje dhe riprodhohet tani çdo vit deri në 30 për qind. Problemi me ujkun tejkalon dëmtimet e kafshëve, sepse ujku po humb gjithnjë e më shumë frikën ndaj njeriut. Ne nuk duhet, si përgjegjës politikanë, të lejojmë që të ndodhin sulme nga ujku. Pikërisht për këtë arsye, kam luftuar prej vitesh për një ulje të statusit të mbrojtjes,” përshëndeti Ministri i Bujqësisë Norbert Totschnig (ÖVP) vendimin në një komunikatë.
Kryetari i Tirolit, Anton Mattle (ÖVP), u ndje i konfirmuar nga miratimi i ndryshimit të kërkuar gjithashtu nga Tirol. “Ujku nuk është më në rrezik zhdukjeje”, theksoi Mattle si përgjigje ndaj APA-së, ulja e statusit të mbrojtjes është “pasojë logjike” e kësaj. Nëse Komisioni i BE-së tani ndryshon edhe Direktivën FFH, ulja do të jetë përfundimisht “e mbajtur në të zezë mbi të bardhë”.
“Duke qenë se bujqësia dhe kullotat tona alpinë janë shumë më të rrezikuara sesa ujku që bredh me dhjetëra mijëra në Europë, vendimi i sotëm i Konventës së Bernës është një fitore e rëndësishme me hapa për të ardhmen dhe vitalitetin e zonës rurale,” nënvizon Presidenti i Dhomës së Bujqësisë të Austrisë, Josef Moosbrugger. “Vendimi është një sukses për mbrojtjen e llojeve në Austri dhe tregon qartë se popullata e ujkut në shumë vende të Europës ndodhet në një nivel të lartë dhe po rritet në mënyrë të vazhdueshme,” thekson Presidenti i Gjuetisë të Austrisë, Maximilian Mayr Melnhof në një deklaratë.
“Ulja e statusit të mbrojtjes është një përparim i rëndësishëm për të ruajtur balancën midis mbrojtjes së natyrës dhe nevojave të bujqësisë sonë alpine si dhe të turizmit,” thotë zv.kryetari i Salzburgut, Marlene Svazek (FPÖ). Edhe deputeti i BE-së nga FPÖ, Roman Haider, përshëndet uljen e statusit të mbrojtjes së ujkut qartësisht: “Kjo lejon një bashkëjetesë pozitive mes njeriut, kafshës shtëpiake dhe kafshës së egër në natyrën tonë.”
Mbrojtësit e kafshëve kritikojnë vendimin
“Ky vendim është një kthim mbrapa për mbrojtjen e llojeve dhe një shembull i dështimit të demokracisë,” kritikon ndërkohë Madeleine Petrovic, Presidente e Austria për Mbrojtjen e Kafshëve. “Tregon se sa shpesh njohuritë shkencore dhe vullneti i shumicës shpërfillen në favor të interesave të veçanta të lobimeve.” Si studimi i parë për ujin ashtu edhe sondazhi i Komisionit të BE-së për uljen e statusit të mbrojtjes çuan në rezultatin: Shumica (77 për qind në raportin për ujin dhe 71 për qind në studimin e BE-së) përkrahnë mbajtjen e statusit të mbrojtjes së rreptë ekzistues të ujkut.
“Politika qeverisëse nuk e bën detyrën e saj dhe nis në vend të kësaj një sulm populist ndaj mbrojtjes së llojeve. Në të vërtetë, nevojitej një ofensivë mirë e planifikuar për mbrojtjen e kopeshave,” thotë eksperti i WWF, Christian Pichler. Veprimet nuk mbështeten shkencërisht dhe mund të rezultojnë kontraproduktive në tërësi. Si kafshë të egra vendase dhe grabitqare, ujqërit janë një kontribut natyror në diversitetin e llojeve. Ata parandalojnë përhapjen e sëmundjeve dhe forcojnë, në mënyrë ideale, pyjet e rëndësishëm mbrojtëse, pasi ata mund të reduktojnë numrin e lartë të faunës së egër.
Thomas Waitz, zëdhënës i bujqësisë për të Gjelbrit në Parlamentin e BE-së, thotë: “Ulja bazohet jo në njohuritë shkencore, por në populizmin e pastër. Ujku i shërben konservatorëve si dordolec dhe përdoret për të larguar vëmendjen nga dështimet e tij në zonat rurale në të gjithë Europën. Ka frikë se tani me ndryshimin e Direktives për Mbrojtjen e Natyrës nuk rrezikon më vetëm ujku të humbasë kokën, por edhe kafshë të tjera të rrezikuara si kastori, utri, breshkat e detit, fokët ose lurëzat të humbin statusin e tyre të mbrojtjes.” (03.12.2024)
“`