go to the original language article
Bruksel – Çekia ka avancuar ndjeshëm në ndarjen e ngarkesës mjedisore nga rritja ekonomike gjatë dekadave të fundit. Shteti megjithatë mbetet një nga ekonomitë më të kërkuara të BE-së në aspektin e konsumit të energjisë, karbonit dhe burimeve, veçanërisht për shkak të bazës së fortë industriale dhe varësisë nga karburantet fosile. Kjo del nga raporti më i plotë raporti i Agjencisë Evropiane të Mjedisit (EEA) mbi gjendjen e mjedisit, i cili publikohet një herë në pesë vjet.
Transformimi i gjelbër sjell një sërë sfidash për Republikën Çeke, të cilat i kanë përkeqësuar agresioni rus ndaj Ukrainës, i cili ka një ndikim të rëndësishëm në Çekinë, shkruhet në një nga pjesët e dokumentit. Megjithë këto pengesa, vendi vazhdon të përpiqet për dekarbonizimin e ekonomisë së tij dhe përmbushjen e objektivave evropiane për klimën deri në vitin 2030. Politikat e reja për mbështetje të transportit të qëndrueshëm, rinovimin e ndërtesave dhe investimet në energjinë e pastër dhe riciklimin luajnë një rol kyç. Strategjia kombëtare në fushën e energjisë përqendrohet në kufizimin e varësisë nga karburantet fosile ruse dhe forcimin e prodhimit të energjisë së pastër vendase. “Këto hapa janë të nevojshme për të siguruar sigurinë energjetike të vendit dhe për të përshpejtuar kalimin në teknologji më të pastra,” thotë raporti i EEA.
Kur përshkruan situatën në Çeki, raporti thotë se sektori energjetik çek gradualisht po kalon nga karburantet fosile të ngurta në rritjen e përdorimit të burimeve të rinovueshme të energjisë, ndërsa vazhdon të mbështetet në energjinë bërthamore. “Megjithatë, është ende e nevojshme të përmirësohet efikasiteti energjetik dhe konsumimi,” shton dokumenti. Emisionet e gazrave serë janë ulur me 47.8 përqind që nga viti 1990 dhe Republika Çeke, sipas raportit, po punon për të përmbushur objektivin e BE-së për uljen e emisioneve deri në vitin 2030 me të paktën 55 përqind.
Rreth 14 përqind e familjeve çek ende përdorin karburante fosile të ngurta për ngrohje, ndërsa qymyri përbën rreth 12 përqind të karburantit për ngrohje, thotë agjencia EEA. Kriza e fundit energjetike ka bërë që disa familje të vazhdojnë ose të kalojnë në përdorimin e qymyrit për shkak të kostove të larta të mënyrave alternative të ngrohjes. Sektori i transportit është më pak i avancuar në aspektin e dekarbonizimit, me rritjen e konsumit të energjisë dhe një varësi prej më shumë se 90 përqind nga karburantet fosile. Sipas një raporti të ri, Çekia ka pjesën e tretë më të ulët të regjistrimeve të automjeteve elektrike me bateri në vendet anëtare të BE-së.
Raporti mbi mjedisin në Evropë publikohet nga Agjencia Evropiane për Mjedisin (EEA) çdo pesë vjet. Raporti Mjedisi i Evropës 2025 është raporti i shtatë në këtë seri, që EEA e publikon që nga viti 1995. (29 Shtator)