go to the original language article
Bruksel – Bashkimi Evropian nuk ka mbetur pas, po bën mjaft për Ukrainën, por është e nevojshme të ruhet mbështetja maksimale dhe të përqendrohet edhe në inovacionet mbrojtëse dhe kërkimet. Në një intervistë me ČTK, tha drejtori ekzekutiv i Agjencisë Evropiane të Mbrojtjes (EDA) Jiří Šedivý, i cili është një nga çekët më të lartë në Bruksel. Sipas tij, është e rëndësishme që shtetet anëtare të BE-së t’i japin kontrata industrisë evropiane të mbrojtjes, sepse atje janë kapacitetet prodhuese të papërdorura.
“Së pari, Bashkimi Evropian dhe shtetet e tij anëtare ishin të parat që filluan të furnizonin Ukrainën me armë. Së dyti, kur shikoni në totalin e mjeteve, jemi në rreth 150 miliardë euro, që është më shumë se (dhanë) Shtetet e Bashkuara,” tha Šedivý. Afërisht 50 miliardë euro shkuan sipas tij për material ushtarak, financa të tjera për ndihma humanitare apo sanimin e buxhetit ukrainas. “Kështu që Bashkimi Evropian në asnjë mënyrë nuk ka mbetur pas. Natyrisht, të gjithë mund të bëjmë më shumë, por le të kujtojmë se për gjashtë muaj ishin ngrirë 60 miliardë dollarë për mbështetjen e Ukrainës në Kongresin amerikan,” shtoi ish-ministri çek i mbrojtjes dhe ambasadori çek në NATO.
Çfarë ka ndryshuar për Agjencinë Evropiane të Mbrojtjes, e cila është një nga agjencitë e BE-së, pikërisht pas fillimit të luftës në Ukrainë? “Më i dukshëm ishte kontributi ynë në blerjen e municioneve për Ukrainën. Kam nënshkruar rreth 60 kontrata kuadër me më shumë se 20 kompani të prodhimit të armëve në BE në lidhje me blerjen e municioneve,” përshkroi Šedivý. Me këto kontrata kuadër u blenë municione për rreth dhjetë shtete anëtare me vlerë rreth 350 miliardë euro. “Një pjesë shkoi për Ukrainën, një pjesë për sanimin e rezervave vendase,” shtoi. Sipas Šedivý, nuk duhet gjithashtu të harrohet se BE ka krijuar një mision trajnimi, përmes të cilit kanë kaluar tashmë rreth 70,000 ushtarë ukrainas.
Në lidhje me rritjen e buxheteve mbrojtëse, për të cilën tani po flasin shtetet e BE-së, përmendi nevojën për investime më të mëdha. “Është e nevojshme t’u jepen kontrata industrisë evropiane të mbrojtjes,” tha. “Kam përmendur tashmë se kemi bërë kontrata kuadër për blerjen e municioneve kalibër 155 mm për artilerinë e rëndë dhe janë kryer kontrata për 350 milionë euro. Ne komunikojmë me industrinë e mbrojtjes dhe e dimë se atje është një kapacitet i papërdorur për pothuajse një miliard euro të tjera. Nëse shtetet anëtare lidhin kontrata me ta,” shtoi Šedivý. “Nga njëra anë janë deklaratat politike të larta ose ambiciet, por kur vjen puna te realizimi, ai ngec,” shtoi.
Sipas drejtuesit të agjencisë EDA, tani është pa dyshim më e rëndësishme të ruhet mbështetja për Ukrainën. “Dhe nëse nga ai model bien Shtetet e Bashkuara, atëherë të bëjmë maksimumin që të jemi në gjendje të kompensojmë atë mungesë të mundshme të mbështetjes nga SHBA,” tha Šedivý. Sipas tij, potenciali në Bashkimin Evropian është sigurisht, por shumë më e vështirë do të jetë arritja e unitetit dhe vendimit të përbashkët në kuadër të bashkësisë së tanishme prej 27 shteteve. Sepse mbrojtja në fund të fundit është në duart e shteteve anëtare dhe secili prej tyre ka të drejtën e vetos. (14 mars)