go to the original language article
Rikuperimi i tokave të dëmtuara ose të ndotura nëpërmjet bimëve ose mikroorganizmave që heqin ndotësit është qëllimi i një projekti evropian që do të zhvillohet në bregdetin e Alentejos, me një financim global prej pesë milionë eurosh dhe qëllimi i rritjes së sipërfaqes bujqësore evropiane dhe prodhimit njëkohësisht të biomasës.
Projektit, i quajtur IASIS, i përket Fakulteti i Shkencave dhe Teknologjisë i Universitetit të Nova Lisbona (Nova FCT), që përbën konsorciumin evropian IASIS, që ka një financim të Bashkimit Evropian prej pesë milionë euro për katër vjet.
Gjatë kësaj periudhe, sipas një komunikate të fakultetit, synohet rikuperimi i tokave të ndotura nga metalet e rënda, pesticidet, ose me nivele të larta të salinitetit, që çojnë në degradimin e tokave dhe në një produktivitet më të ulët bujqësor. Qëllimi është rritja kështu e sipërfaqes bujqësore evropiane dhe prodhimi njëkohësisht i biomasës.
Projekti përfshin 18 partnerë nga shtatë vende dhe do të përdorë një proces të quajtur “phytomanagement”, që konsiston në “aplikimin e bimëve dhe mikroorganizmave që janë të aftë të tolerojnë dhe heqin ndotësit nga toka, njëkohësisht që rigjenerojnë vetitë e saj”.
Zgjidhja do të testohet në vende-pilot të ndryshme vendeve, duke qenë në Portugali e aplikuar në zonat e bregdetit të Alentejos, sipas burimeve të lidhura me iniciativën.
Në ato vende do të mbillen specie të zgjedhura për aftësinë e tyre për t’i rezistuar salinitetit ose disa ndotësve, me mbështetjen e mikroorganizmave që rrisin kapacitetin e përthithjes së lëndëve ushqyese nga bimët dhe ndihmojnë në stabilizimin e tokës.
Ana Luísa Fernando, nga Departamenti i Kimisë i NOVA FCT, do të punojë në identifikimin e kombinimeve më të mira të bimëve dhe mikroorganizmave që mund të aplikohen për rikuperimin e tokave, dhe do të monitorojë rezultatet e arritura në vendet-pilot.
“IASIS sjell me vete një seri përfitimesh afatgjata, veçanërisht për bujqësinë dhe ekonominë portugeze. Duke rehabilituar toka që deri tani konsideroheshin të pazbatueshme ose jo produktive, hapet mundësia e rritjes së zonës së kultivimit që është veçanërisht e rëndësishme në një vend si Portugalia, ku desertifikimi i tokës po rritet për shkak të ndryshimeve klimatike”, tha studiuesja e cituar në komunikatë.
Grumbullimi i kripërave në tokë dhe ndotja nga substancat kimike rezultojnë, shumë herë, nga praktika bujqësore intensive, ndotja industriale ose fenomene natyrore si erozioni dhe desertifikimi.
Hulumtimi synon rigjenerimin e tokave por gjithashtu transformimin e këtyre zonave në zona prodhuese për qëllime të tjera, siç është prodhimi i biomasës. Biomasa e gjeneruar nga bimë jo ushqimore (industriale), mund të përdoret si lëndë e parë për krijimin e produkteve me bazë biologjike, duke përforcuar bioekonominë dhe ekonominë rrethore.