Agjencia e BE-së për të Drejtat Themeltare: Qendrat e kthimit duhet të respektojnë të drejtat themelore

Bruksel (APA) – Agjencia e BE-së për të Drejtat Themelore (FRA) paralajmëron në një dokument të publikuar të enjten, qendrat e kthimit (“qendrat e kthimit”) të planifikuara nga BE-ja në shtete të treta duhet të respektojnë të drejtat themelore të migrantëve. Ajo kërkon marrëveshje ligjërisht detyruese për mbrojtjen e të drejtave të tyre dhe krijimin e sistemeve të mbikëqyrjes së pavarur. Komisionari i BE-së për Migracionin Magnus Brunner do të paraqesë mes marsit një propozim për legjislacionet e reja të BE-së për kthimet.

“Ndërsa BE-ja dhe shtetet anëtare përpiqen të gjejnë zgjidhje për menaxhimin e migracionit, ata nuk duhet të harrojnë detyrimet e tyre për mbrojtjen e jetës dhe të drejtave të njerëzve. Qendrat e planifikuara të kthimit nuk duhet të bëhen zona pa ligj. Ato do të ishin të pajtueshme me ligjin e BE-së vetëm nëse do të përfshinin garanci të forta dhe efikase të të drejtave themelore,” deklaroi drejtori i FRA-së Sirpa Rautio në një deklaratë për shtyp.

Komisioni i BE-së dëshiron të bëjë procesin e kthimit më efikas dhe më të shpejtë

Presidentja e Komisionit të BE-së Ursula von der Leyen i kishte dhënë Brunner-it që në letrën e tij të misionit në shtator detyrën prioritar të zhvillonte një “qasje të re, komunitare për kthimin e migrantëve të parregullt” për zbatimin e paktit të azilit. Propozimi për një rregullore të rishikuar pritet për 11 mars. Objektivi i Komisionit është që të bëjë procesin e kthimit më efikas dhe më të shpejtë, si dhe të japë “detyrime të qarta për bashkëpunimin për personat e kthyer”.

Italia është shteti i parë i Bashkimit Evropian që dëshiron të vendosë refugjatët në Shqipëri në kampe jashtë BE-së. Atje, aplikimet e tyre do të shqyrtohen nga zyrtarët italianë me procedurë të shpejtë: kush ka të drejtë për azil, mund të vijojë për në Itali; kush refuzohet, duhet të kthehet pas. Megjithatë, qeveria italiane deri tani ka dështuar në përpjekjen për të zbatuar “modelin e Shqipërisë”, pasi gjykata e apelit në Romë e ka referuar çështjen në Gjykatën Evropiane të Drejtësisë (GjED). Vendimi i GjED për veprimet e autoriteteve italiane pritet ende për shkurt. Pavarësisht kësaj, disa shtete të BE-së tashmë janë të hapura për qendrat evropiane të kthimit; edhe ish-kancelari Karl Nehammer (ÖVP) është shprehur për to në samitin e fundit të BE-së.

Kusht është “vendimi ligjor dhe i zbatueshëm”

Në dokumentin e pozicionimit të FRA-së përmenden disa kushte që qendrat e kthimit duhet të respektojnë të drejtat themelore dhe të jenë në përputhje me ligjin e BE-së. Kështu, duhet të respektohen direktivat aktuale të BE-së për kthimet. Ligji i BE-së ndalon, ndër të tjera, ndalimin arbitrar ose transferimin e njerëzve që do të ishin të ekspozuar ndaj kërcënimeve serioze. Fëmijët nuk duhet të vendosen kurrë në qendra kthimi, thekson FRA.

Nje “vendim ligjor dhe i zbatueshëm”, që refuzon hyrjen ose urdhëron personin të largohet nga BE-ja, është kushti për vendosjen e tij në “qendrat e kthimit”. Për t’iu përmbajtur ligjit ndërkombëtar dhe të BE-së, duhet të respektohen standardet minimale për kushtet dhe trajtimin e shtetasve jo-BE. Për të zvogëluar rreziqet e shkeljeve të të drejtave themelore, rregullorja e re duhet gjithashtu të përfshijë dispozita për mekanizma efektivë dhe të pavarur të mbikëqyrjes.

Nje grup i iniciuar nga Austria kishte kërkuar tashmë në maj të vitit të kaluar në një letër për Komisionin e BE-së zbatimin e qasjeve të reja si qendrat e kthimit ose procedurat e azilit në shtetet e treta, tha për APA kohët e fundit Ministria e Brendshme. Polonia e ka shpallur shqyrtimin e “zgjidhjeve të reja inovative” si një nga prioritetet e presidencës së saj të Këshillit që nga 1 janari. Përveç kësaj, në programin e presidencës polake të BE-së do të jetë edhe puna për dëbime më efektive. (07.02.2025)