Komisioni Evropian do të mbështesë, me 35.5 milionë euro, ndërlidhjet e hidrogjenit në Gadishullin Iberik, duke përfshirë 7.2 milionë për një ndërkonjeksion midis Celorico da Beira dhe Zamora dhe pjesën tjetër për një ndërkonjeksion midis Spanjës dhe Francës.
Njoftimi u bë sot në Bruksel nga ekzekutivi komunitar, i cili në një komunikatë zbulon një total prej 1.25 miliardë eurosh në grante nga Mekanizmi Ndërlidhës i Evropës për 41 projekte ndërkufitare të infrastrukturave energjetike me status të projekteve me interes të përbashkët, njëri prej të cilëve është H2med, një iniciativë transnacionale për të ndërlidhur rrjetet e hidrogjenit të Gadishullit Iberik me Veri dhe Qendër të Evropës.
Sipas listës së propozimeve të zgjedhura për grante, tani e disponueshme, H2med mund të alokohet deri në 35.5 milionë euro: për një ndërlidhje hidrogjeni H2Med CelZa (7.2 milionë euro) dhe për një tjetër ndërkonjeksion midis Barcelonës dhe Marsejës (28.3 milionë euro).
Është përzgjedhur gjithashtu një projekt tjetër që përfshin Portugalinë, për kryerjen e studimeve për iniciativën European Hydrogen Backbone që synon krijimin e një rrjeti transevropian të hidrogjenit të përbërë nga rreth 28.000 kilometra në vitin 2030 (ku atje do të jenë të disponueshme 2.8 milionë euro).
Është në diskutim projekti H2med, i ndërlidhjeve energjetike midis Portugalisë, Spanjës dhe Francës.
Sipas informacionit të disponueshëm në faqen e tij të internetit, H2med përfshin pesë partnerë në Evropë (duke përfshirë REN – Redes Energéticas Nacionais) dhe ka një buxhet global prej 2.500 milionë eurosh, që parashikon që, deri në vitin 2030, të furnizohet hidrogjen i gjelbër me një kosto të përballueshme për Evropën nga 2030 e tutje.
Që nga ajo datë, do të ketë një kapacitet vjetor të transportit prej dy milionë tonësh hidrogjeni “të gjelbër” (çka përfaqëson 10% të konsumimit të vlerësuar në Evropë në vitin 2030).
Në tetor të vitit 2022, qeveritë e Portugalisë, Francës dhe Spanjës arritën një marrëveshje për të përshpejtuar ndërkonjeksionet në Gadishullin Iberik, duke braktisur projektin ekzistues të destinuar vetëm për gaz për një tjetër që parashikon një gazsjellës detar që, përveç së transportuar këtë lëndë djegëse fosile, të destinohet në të ardhmen për hidrogjen “të gjelbër”.
Tre vendet vendosën të avancojnë me një “Korridor të Energjisë së Gjelbër”, përmes detit, midis Barcelonës dhe Marsejës (BarMar) dhe arritën një marrëveshje për nevojën për të përfunduar ndërlidhjet e ardhshme të gazit të ripërtëritshëm midis Portugalisë dhe Spanjës, veçanërisht lidhjen e Celorico da Beira dhe Zamora (CelZa).
Qysh në atë kohë, u pranua se projekti mund të financohet plotësisht nga fondet evropiane, përmes Mekanizmit Ndërlidhës të Evropës.
Në janar të vitit 2023, Gjermania vendosi të mbështesë dhe të bashkohet me këtë iniciativë për korridorin e hidrogjenit.
Ideja është që infrastrukturat e reja në Gadishullin Iberik të lejojnë shpërndarjen e hidrogjenit “të gjelbër” dhe që të jenë teknikisht të përshtatura për të transportuar gazra të tjerë të ripërtëritshëm.
Hidrogjeni përfaqëson rreth 2% të koshit energjetik të BE-së dhe pothuajse i gjithë ekzistuesi (95%) prodhohet nga lëndë djegëse fosile, të cilat lëshojnë çdonjë disa qindra deri në njëqind milionë tonë dioksid karboni (CO2) në vit.
Hidrogjeni “i gjelbër”, nga ana tjetër, është prej burimeve të ripërtëritshme, kështu që nuk lëshon CO2 dhe shkarkon sasi të vogla ndotjesh të ajrit.
Mund të përdoret si lëndë e parë, lëndë djegëse dhe vektor transporti ose magazinimi të energjisë dhe të aplikohet në sektorët e industrisë, transportit, energjisë dhe ndërtesave.