go to the original language article
Barcelona – Nxehtësia shkaktoi mbi 47,000 vdekje në Evropë në 2023 dhe Greqia, Bullgaria, Italia dhe Spanja ishin disa nga vendet më të prekura, sipas një studimi të Institutit të Shëndetit Global të Barcelonës (ISGlobal), qendër e promovuar nga Fondacioni La Caixa.
Hulumtimi, i publikuar në ‘Nature Medicine’, bazohet në regjistrimet e temperaturës dhe vdekshmërisë nga 823 rajone të 35 vendeve evropiane, dhe siguron që 2023 ishte viti “më i nxehtë i regjistruar në nivel global dhe i dyti në Evropë”.
Studimi numëron një total prej 47,690 vdekjesh si pasojë e temperaturave të larta, prej tyre 47,312 ndodhën mes 29 majit dhe 1 tetorit, periudha “më e nxehtë” e vitit.
Rezultatet identifikojnë vendet e Evropës Jugore si “më të prekura”, pasi që paraqesin normat më të larta të vdekshmërisë së lidhur me nxehtësinë: Greqia (393 vdekje për milion banorë), Bullgaria (229), Italia (209), Spanja (175), Qipro (167) dhe Portugalia (136).
ISGlobal realizoi një studim të këtyre karakteristikave në 2022, në të cilin numëroi mbi 60,000 vdekje nga nxehtësia gjatë verës së 2022 dhe, në raportin e 2023, synonte gjithashtu të vlerësonte nëse ka pasur një “ulje të ndjeshmërisë ndaj nxehtësisë” në Evropë, proces që përfshinë një përshtatje ndaj rritjes së temperaturave.
Studiuesit kanë llogaritur se, nëse temperaturat e regjistruara në 2023 do të kishin ndodhur mes viteve 2000-2004, vdekshmëria e parashikuar e lidhur me nxehtësinë do të kishte tejkaluar 85,000 vdekje, çka përfaqëson një 80% më shumë se ndjeshmëria ndaj nxehtësisë mes viteve 2015-2019.
Studiuesja e ISGlobal Elisa Gallo ka shpjeguar se këto të dhëna tregojnë se si kanë ndodhur proceset e adaptimit të shoqërisë ndaj temperaturave të larta gjatë këtij shekulli, “që kanë ulur në mënyrë drastike ndjeshmërinë ndaj nxehtësisë dhe ngarkesën e vdekshmërisë së verërave të fundit”.
Gallo e lidh uljen e ndjeshmërisë ndaj nxehtësisë me “përparimin socio-ekonomik të përgjithshëm, përmirësimet në sjelljen individuale dhe masat e shëndetit publik, siç janë planet e parandalimit të nxehtësisë të vendosura pas verës rekord të vitit 2003”.
Studimi gjithashtu paralajmëron se gratë dhe ata mbi 80 vjet paraqesin popullatën me ndjeshmërinë më të lartë ndaj nxehtësisë, duke konkretizuar se, në 2023, shkalla e vdekshmërisë së lidhur me nxehtësinë ishte 55% më e lartë te gratë se te burrat dhe 768% më e lartë te ata mbi 80 vjet se te personat nga 65 deri në 79. (12 gusht)