go to the original language article
Rruga për përdorimin e fondeve të BE-së për rikuperimin nga fatkeqësitë natyrore është hapur nga Parlamenti Evropian pas miratimit të dy akteve legjislative përkatëse sot nga Prezenca e Asamblesë që mblidhet në Strasbourg.
Sapo këto të miratohen edhe nga Këshilli i BE-së, fondet nga Fondet e Zhvillimit Rajonal do të mund të përdoren në mënyrë më elastike për rikuperimin e dëmeve pas fatkeqësive natyrore dhe fondet sociale do të mund të financojnë kujdesin shëndetësor dhe nevojat bazë, ndërsa dëmet për fermerët, pylltarët dhe bizneset e vogla e të mesme në sektorin e bujqësisë dhe pylltarisë do të mund të kompensohen.
Qëllimi i të dy akteve legjislative është arritja e “financimit të shpejtë të BE-së të masave të rikonstruksionit pas fatkeqësive natyrore që ndodhën pas datës 1 janar 2024”, siç thuhet në njoftimin përkatës. Gjithashtu, të dy propozimet për këto akte legjislative evropiane janë paraqitur “në pasqyrën e përmbytjeve dhe zjarreve në Evropën Qendrore, Lindore dhe Jugore në shtator të 2024”.
Financimi për rikonstruksion
Specifikisht, propozimi i Përkrahjes Rajonale Emergjente për Rikonstruksionin (“RESTORE”) lejon vendet e BE-së të kanalizojnë më lehtë burimet nga fondet evropiane të zhvillimit rajonal (ERDF) dhe fondet e kohezionit për rikonstruksionin e fatkeqësive. Në këtë kuadër, burimet e BE-së mund të financojnë projekte rikonstruksioni deri në 95% të kostos së përgjithshme të tyre, ndërsa për të ofruar likuiditet të shpejtë për ata që kanë nevojë, do të ofrohet gjithashtu një parabazë shtesë deri në 25% të shumës së përgjithshme.
Propozimi do të lejojë përdorimin më elastik të fondeve të Fondit Social Evropian+ për të financuar programe të punës afatshkurtra, mbështetur qasjen në kujdesin shëndetësor dhe mbulimin e nevojave bazë.
Masa fleksibiliteti do të vlejnë për fatkeqësitë që kanë ndodhur në 2024 ose 2025. Në vitin 2025, ndryshimet që sjell legjislacioni pritet të mobilizojnë financim prej 3 miliardë eurosh, me pagesa të avancuara për periudhën 2025-2027.
Propozimi “RESTORE” u miratua me 638 vota pro, 10 kundër dhe 5 abstenime.
Rikuperim për bujqësinë dhe pylltari
Për më tepër, vendet e BE-së me para të pa shpenzuara nga programet e zhvillimit rural do të jenë në gjendje të përshpejtojnë përdorimin e këtyre fondeve për të kompensuar humbjet e fermerëve, pylltarëve dhe bizneseve të vogla e të mesme që operojnë në këto sektorë dhe kanë pësuar dëme të paktën 30% të kapacitetit të tyre prodhues. Këto para do të paguhen me pagesa një herë dhe do të mbulohen plotësisht nga fondet e BE-së. Pagesat tek përfituesit do të realizohen deri në fund të vitit 2025.
Propozimi për përforcim nga Fondi Evropian për Zhvillim Rural (EAFRD) u miratua me 644 vota pro, 6 kundër dhe 3 abstenime.
Të dy aktet legjislative duhet të miratohen zyrtarisht nga Këshilli dhe rregullorja “RESTORE” do të hyjë në fuqi një ditë pas publikimit të saj në Gazetën Zyrtare të BE-së dhe legjislacioni për EAFRD ditën e publikimit të saj.
Deklaratat e ekspertëve
“Ky legjislacion është shumë i rëndësishëm për autoritetet rajonale dhe lokale në zonat që preken nga fatkeqësitë natyrore”, theksoi bashkëraportuesi për rregulloren “RESTORE”, anëtari i Parlamentit Evropian nga Polonia dhe Grupi i PPE-së, Andrzej Buła. “Tregon se BE-ja mund të veprojë shpejt dhe me fleksibilitet dhe se ne mund të japim ndihmë reale për bashkëqytetarët tanë evropianë. Kjo ndihmë tani mund të bëhet menjëherë e disponueshme”, tha ai.
“Një ditë pasi Parlamenti shprehu mbështetjen e tij të pakushtëzuar për viktimat e një cikloni të paprecedent në Majote, ne miratuam rregulloren RESTORE për të siguruar që jemi në gjendje të ndihmojmë viktimat e kësaj fatkeqësie dhe të tjera si kjo, që të rindërtojnë ato që kanë humbur”, tha bashkëraportuesi për rregulloren “RESTORE”, anëtari i Parlamentit Evropian nga Franca dhe Grupi i të Majtës, Younous Omarjee. “Ne duhet të përshtatim reagimin tonë ndaj fatkeqësive dhe politikën tonë rajonale me realitetet e reja të ndryshimit të klimës. Rikuperimi do të na lejojë të reagojmë shpejt dhe me efektivitet ndaj fatkeqësive të ardhshme”, shtoi ai.
“Disa vende u goditën nga fatkeqësitë natyrore në 2024. Ndihma e prekshme që ofron BE-ja është absolutisht e nevojshme si për shtetet anëtare ashtu edhe për qytetarët. Vendimi i sotëm do të ndihmojë shumë shtete anëtare të lirojnë më shpejt fondet e pa përdorura për ata që i kanë më shumë nevojë”, deklaroi relatorja për rregulloren për Fondin Evropian për Bujqësi dhe Zhvillim Rural, anëtarja e Parlamentit Evropian nga Çekia dhe Grupi i Konservatorëve, Veronika Vreciova. (17/12/2024)
Chrys. Bikatjik
Fotografë: EP/Qendra Multimediale