Брисел – Европската комисија во вторникот предложи нов предлог за поефикасни процедури за азил и безбедни трети земји. На земјите членки на ЕУ ќе им биде олеснето да префрлаат во безбедни трети земји. Поврзувањето помеѓу подносителот на барањето и соодветната безбедна трета земја во иднина не треба да биде потребно. Веќе самото транзитирање, според предлогот, треба да биде доволно за примената на концептот на безбедни трети земји.
Целта, според австрискиот комесар за миграција на ЕУ, Магнус Брунер (ÖVP), е да се направат процедурите за азил поефикасни со почитување на основните права и да се олеснат националните власти. Концептот на безбедна трета земја им овозможува на земјите членки да го сметаат барањето за азил за неважечко, ако подносителите можат да добијат ефективна заштита во безбедна трета земја. За да може да се применува овој концепт, азилните власти според правото на ЕУ во моментов мора да докажат поврзаност помеѓу подносителот на барањето и третата земја. Тековниот предлог предвидува дека таква поврзаност во иднина не е повеќе задолжителна. Земјите членки на ЕУ можат сами да одлучат дали сакаат да го применуваат овој критериум или не.
Веќе самото транзитирање преку безбедна трета земја, според денешниот предлог, треба да биде доволно за примената на концептот. Понатаму, примената треба да биде можно и кога договор помеѓу земја членка на ЕУ и безбедна трета земја осигурува дека таму може да се изврши проверка на потребата за заштита. Оваа можност не важи за непратени малолетници, нагласува комисијата. За да се спречат одложувања и злоупотреби, комисијата исто така предлага правните средства против одлуките за неважност на основа на концептот на безбедна трета земја да немаат автоматска одложувачка сила.
Листата на безбедни земји на потекло на ЕУ во моментов вклучува седум земји
Косово, Бангладеш, Колумбија, Египет, Индија, Мароко и Тунис треба да важат како безбедни земји на потекло во цела ЕУ: Оваа прва, важечка листа на ниво на ЕУ ја предложи Европската комисија средината на април во Брисел. Со тоа треба да се забрзаат постапките, бидејќи барањата за азил од овие земји имаат само мали шанси за успех. Националните листи треба да продолжат да важат покрај тоа.
“Да се обезбеди заштита е глобална одговорност – и ЕУ ја презема оваа одговорност. Земјите членки се под значителен миграционен притисок веќе повеќе од една деценија. Со Пактот за миграција и азил, комисијата, земјите членки и Европскиот парламент се договорија за заеднички систем за справување со овој притисок. Преработениот концепт на безбедна трета земја е уште еден инструмент кој им помага на земјите членки да ги обработуваат барањата за азил поефикасно – и тоа во целосна согласност со вредностите и основните права на ЕУ”, изјави Брунер според соопштението.
Пактот за азил на ЕУ мора да биде реализиран до јуни 2026 година
Сите договори или регулативи со трети земји треба да бидат пријавени пред нивното склучување на комисијата и на останатите земји членки, за да се осигура транспарентност и почитување на прописите на правото на ЕУ, велат Бриселските власти. Предлозите на Европската комисија мора да бидат преговарани и одобрени од земјите членки на ЕУ и Европскиот парламент пред да стапат на сила. Пактот за азил и миграција на ЕУ мора да биде реализиран до јуни 2026 година. Реформата на системот за азил на ЕУ предвидува бројни заострувања на досегашните правила. Целта е да се намали ирегуларната миграција.
Министерот за внатрешни работи, Герхард Карнер (ÖVP) го поздрави предлогот. “Можноста за водење на постапки за азил надвор од Европа долго време се бара од Австрија. Тоа е неопходно за строга, тешка и со тоа и праведна политика за азил. Благодарност до комесарот Магнус Брунер за доследното следење на патот што го избра Австрија”, изјави Карнер во соопштение.
И Лука Мандл, безбедносен портпарол на ÖVP во Европскиот парламент, го поздрави предлогот. “Новите правила за враќање предложени под водство на комесарот Магнус Брунер се добри. Клучен аспект е можноста за депортација на лица без право на престој во безбедни трети земји. Ако за тоа би била потребна индивидуална поврзаност на овие лица со соодветната трета земја, системот би се довел до апсурд”, изјави Мандл во соопштение.
“Новиот предлог на Магнус Брунер ги нарушува основните права на лицата кои бараат заштита”, критикуваше пак, Томас Ваитц, лидер на делегацијата на Зелените во Европскиот парламент, во соопштение. “‘Од очи – од ум’ не треба да биде основа на политиката за миграција на ЕУ. Правото на заштита во ЕУ сега делумно се прави невозможно. Новиот пакт за азил и миграција сега се имплементира, новите правила тука само создаваат повеќе конфузија и правна несигурност.” (20.05.2025)