Мадрид – Шпанија се обврза на Европската Унија со среднорочен план за структурно фискално прилагодување, кој вклучува фиксна просечна стапка на раст на нето примарните трошења од 3% во временски хоризонт од седум години, во согласност со новите фискални правила на ЕУ.
“Ова е трошокот што го имаме како референца напред и што ќе мораме, транспарентно, да го исполнуваме од година во година за да бидеме во линија со фискалните правила”, објасни министерот за економија, трговија и бизнис на Владата на Шпанија, Карлос Куерпо, на прес-конференција по Советот на министри.
Иако, по дифолт, плановите за прилагодување се изработуваат на четири години, државите членки на ЕУ можат да побараат продолжување на периодот на фискално прилагодување од четири на максимално седум години, ако спроведат одредени реформи и инвестиции што ја подобруваат отпорноста и потенцијалот за раст и ја поддржуваат фискалната одржливост и се адресираат заедничките приоритети.
Шпанската влада избра да го продолжи хоризонтот на прилагодување на седум години, со среднорочен план кој е придружен со програма за реформи и инвестиции, која вклучува фискални мерки, на еколошка транзиција, дигитална трансформација и физички и човечки капитал.
Министерот на Шпанија прецизираше, сепак, дека не треба да се меша периодот на прилагодување, кој е седум години за време на кој треба да се направи тој напор во однос на трошоците, со периодот на планот, кој се однесува само на првите четири години.
За време на стриктниот период на планот – од 2025 до 2028 година – Владата предвидува просечен раст од 3,4%, додека просекот за периодот 2025-2031 е 3%. Во конкретниот случај, Владата проценува дека растот на примарните трошоци ќе биде на ниво од 3,7% во 2025; 3,5% во 2026; 3,2% во 2027; и 3% во 2028 и 2029; 2,5% во 2030 и 2,4% во 2031.
“Како компаративна, ако се вратиме на периодот 2014-2018, компаративната еволуција на истиот овој трошок, на оваа истата променлива, во просек беше 2,5%, наспроти овие 3,4%”, објасни економскиот одговорник на Шпанија, по нагласувањето дека ова значи дека Шпанија може да троши 6.000 милиони евра повеќе годишно споредено со периодот кога владата беше во рацете на ПП.
Куерпо инсистираше дека нема да има кратења, бидејќи оваа капацитетност на трошење која ќе ја има Шпанија ќе биде удвоена со силен економски раст и, оттаму, и на јавните приходи.
Во секој случај, министерот увери дека Шпанија има простор во однос на европскиот просек на фискален притисок, што дава “патека за можноста за реализација на мерки или реформи во област на приходите без да се оштети растот”.
Во оваа смисла, министерот вклучи дека се води дискусија со Европската комисија за мерките поврзани со фискалната реформа која е обврзана во петтата исплата на фондовите ‘Next Generation EU’, која опфаќа продолжување на даноците за електричните компании и финансискиот систем, и други што не биле прецизирани.
Траекторијата треба да гарантира дека, на крајот на периодот на прилагодување, јавниот долг се наоѓа на веродостојна опаѓачка линија, или се одржува на разумни нивоа под 60% од БДП на среден рок, и дека дефицитите не ги надминуваат праговите од 3% од БДП и исто така го одржуваат тоа однесување на среден рок.
Според шпанската влада, исполнувањето со правилото за трошоци предложени во нејзиниот план за прилагодување гарантира континуитет на стратегијата на фискална одговорност. Перспективите на владата го ставаат јавен дефицит на опаѓачка линија, претворајќи го од 3% од БДП во 2024 година, на 2,5% во 2025 и на 2,1% во 2026. Според проекциите на долг рок, дефицитот ќе се постави на 0,8% од БДП во 2031.
Што се однесува до долгот, Владата предвидува дека односот во однос на БДП ќе се спушти од 102,5% во 2024, на 98,4% во 2027, на 90,6% во 2031 и на 76,8% во 2041. Иако постои опаѓачка линија во текот на следните години, не се специфицира во проекциите на извршната власт кога Шпанија ќе успее да го намали својот долг под “разумните” нивоа од 60% поставени од Брисел.
Како претходен чекор кон ова претставување на планот за прилагодување, Шпанија одржа тековен технички дијалог со Европската комисија за патеката на повеќегодишните нето трошоци. Како почетна точка, Брисел веќе ја комуницираше патеката за референца за оние земји со јавен долг кој надминува 60% од БДП, како Шпанија, или јавен дефицит кој го надминува 3% од БДП.
Откако ќе ги добие нацртите на плановите за фискално прилагодување, европската извршна власт ќе ги разгледа и ќе ја објави својата евалуација во рок од шест недели од приемот и до 30 ноември како краен рок.
Паралелно со фискалниот план, кој се претставува секои четири години, Шпанската влада ќе мора да го достави својот годишен буџетски план, но проектот доцни.
Во секој случај, Европската комисија ја предупреди Шпанија дека постојат “граници” на флексибилност во роковите што ги имаат владите за да го презентираат својот нацрт буџетски план за 2025 година, кој треба да го комплементира со структурните среднорочни фискални планови за да ги исполнат новите фискални правила повратени по четири години пандемија. (15 октомври)