Вонреден состанок на ЕУ, Британија и НАТО за европската одбрана

Лидерите на Европската Унија, на Обединетото Кралство и Г.С. на НАТО ќе се сретнат на 3 февруари во Белгија за вонреден Самит, посветен на европската одбрана, објави претседателот на Европскиот Совет Антонио Коста.
„Верувам дека ги делиме истите грижи за заканите со кои се соочува Европа“, вели Коста во писмото за покана до европските лидери за неформалниот Самит на тема одбрана, што ќе се одржи во „Château de Limont“, близу до Брисел.
„Агресијата на Русија против Украина го врати високото интензивно војување на нашиот континент – кршејќи ги основните принципи на меѓународното право и заканувајќи ја европската безбедност – во комбинација со растечки хибридни закани и сајбер напади на земјите членки, на нивните економии и општества. Мирот во Европа зависи од тоа да се осигура Украина целосен, праведен и одржлив мир. Оваа геополитичка рамка, која исто така е обележана од состојбата на Блискиот Исток, ќе биде полна со предизвици во блиска иднина“, подвлекува А. Коста во своето писмо.
Како што самиот вели, целта на оваа средба е да се подготви терен за одлуките што треба да се донесат, предвид претставувањето на „Белата книга“ за иднината на европската одбрана, што ќе ја подготват Комисијата и Високиот претставник. По прашањето за одбраната ќе се врати Европскиот Совет во јуни.
Антонио Коста предлага дискусијата на неформалниот Самит да се базира на две клучни принципи: Прво, Европа треба да преземе поголема одговорност за својата одбрана и второ, земјите-членки секогаш ќе бидат одговорни за своите вооружени сили.
А. Коста подвлекува дека европската одбрана и безбедност треба да станат поиздржливи, поефективни, автономни и доверливи. Со тоа, Европа „ќе стане и посилен трансатлантски партнер, меѓу другото во рамките на НАТО, со целосно почитување на политиката за безбедност и одбрана на некои земји членки и земајќи ги предвид безбедносните и одбранбените интереси на сите земји членки“.
Тој исто така напоменува дека во последните години, земјите членки веќе ги зголемија своите национални одбранбени трошоци, но потребни се „значителни дополнителни одбранбени инвестиции за да се пополнат резервите, за да се подобри нашата одбранбена подготвеност против широка палета закани – фокусирајќи се на стратешки приоритети и критични слабости на капацитетите – и за да се зајакне Европската Технолошка и Индустриска Основна за Одбрана соодветно“.
Претседателот на Европскиот Совет предлага дискусијата да се фокусира на клучни прашања, како: Кои треба да бидат -и како ги дефинираме- одбранбените способности што треба да ги развиваме со приоритет на соработнички начин? Дали се согласуваме да трошиме повеќе и поефективно заедно? Како можеме да го забрзаме мобилизирањето на приватните финансии и преку кои средства на ЕУ? Како можеме да го користиме подобро буџетот на ЕУ, краткорочно, среднорочно и долгорочно?
Средбата на лидерите ќе започне подоцна наутро, ќе следува ручек на „27“ со Генералниот секретар на НАТО и втора средба на вечера со британскиот премиер, Киър Стармер. „Ќе биде првпат британскиот премиер да се сретне со 27-те лидери на ЕУ. Обединетото Кралство е клучен партнер на ЕУ, особено во областа на одбраната“, напоменува Антонио Коста.

(13/01/2025)