go to the original language article
Европскиот парламент ја отвора патеката за користење на фондовите на ЕУ за обновување на природни катастрофи, по усвојувањето на две релевантни законодавства денеска од целото Собрание, кое заседава во Стразбур.
Веднаш штом ќе бидат одобрени од Советот на ЕУ, фондовите од Регионалните развојни фондови ќе можат да се користат по пофлексибилен начин за обновување на штетите по природни катастрофи и социјалните фондови ќе можат да ја финансираат здравствената заштита и основните потреби, додека штетите за земјоделците, шумарите и малите и средни претпријатија во секторите на земјоделство и шумарство ќе можат да се надоместат.
Целта на двете законодавства е постигнување на „брзо финансирање од ЕУ на мерките за реконструкција по природни катастрофи кои се случија по 1 јануари 2024“, како што се наведува во релевантното известување. Всушност, двете предлози за овие европски законодавства беа поднесени „по поплавите и пожарите во Централна, Источна и Јужна Европа во септември 2024 година“.
Финансирање за реконструкција
Конкретно, предлогот за Упатство за регионална поддршка за реконструкција („РЕКОНСТРУИРАЈ“ или RESTORE) им овозможува на земјите од ЕУ да ги насочуваат ресурсите полесно од европските регионални развојни фондови (ЕФРР) и кохезиските фондови во реконструкцијата на катастрофите. Во овој контекст, ресурсите на ЕУ би можеле да финансираат проекти за закрепнување до 95% од вкупните трошоци, додека за обезбедување на брза ликвидност на оние кои имаат потреба, ќе се обезбеди и дополнително предфинансирање до 25% од вкупниот износ.
Предлогот ќе овозможи пофлексибилна употреба на фондовите на Европскиот социјален фонд+ за финансирање на краткорочни работни програми, поддршка на пристапот до здравствената заштита и покривање на основните потреби.
Мерките за флексибилност ќе се применуваат за катастрофите кои се случија во 2024 или 2025 година. Во 2025 година се очекува промените на законодавството да мобилизираат финансирање од 3 милијарди евра, со предвремени исплати за периодот од 2025-2027.
Предлогот „РЕКОНСТРУИРАЈ“ беше одобрен со 638 гласа „за“, 10 „против“ и 5 воздржани.
Обнова за земјоделството и шумарството
Понатаму, земјите од ЕУ со неискористени средства од програми за рурален развој ќе можат да го забрзаат користењето на овие фондови за компензација на загубите на земјоделците, шумарите и малите и средни претпријатија кои делуваат во овие сектори и претрпеа штета од најмалку 30% од нивните производни капацитети. Овие средства ќе се исплатуваат со еднократни плаќања и ќе бидат целосно покриени од фондовите на ЕУ. Исплатите кон корисниците ќе се остварат до крајот на 2025 година.
Предлогот за поддршка од Европскиот земјоделски фонд за рурален развој (ЕЗФРР) беше одобрен со 644 гласа „за“, 6 „против“ и 3 воздржани.
Двете законодавни дејства мора да бидат официјално одобрени од Советот и регулативата „РЕКОНСТРУИРАЈ“ ќе стапи на сила еден ден по нејзиното објавување во Службениот весник на ЕУ, а законодавството за ЕЗФРР на денот на нејзиното објавување.
Изјави на известувачите
„Ова законодавство е многу важно за регионалните и локалните власти во области кои се погодени од природни катастрофи“, нагласи ко-известувачот за регулативата „РЕКОНСТРУИРАЈ“, европратеник од Полска и Групата на ЕЛК, Андржеј Була. „Тоа покажува дека ЕУ може да се движи брзо и флексибилно и дека можеме да дадеме реална помош на нашите европски граѓани. Оваа помош сега може да стане веднаш достапна“, изјави тој.
„Еден ден откако Парламентот ја изрази својата безрезервна поддршка на жртвите на невиден циклони во Мајот, го одобривме регулативата РЕКОНСТРУИРАЈ за да обезбедиме дека сме во можност да им помогнеме на жртвите на оваа и други такви катастрофи, за да можат повторно да изградат она што го загубија“, рече ко-известувачот за регулативата „РЕКОНСТРУИРАЈ“, европратеник од Франција и Групата на Левицата, Юнус Омари. „Треба да ја приспособиме нашата реакција на катастрофите и регионалната политика на новите реалности на климатските промени. Реконструкцијата ќе ни овозможи да реагираме брзо и ефикасно на идните катастрофи“, додаде тој.
„Неколку земји беа погодени од природни катастрофи во 2024 година. Оваа конкретна помош што ја обезбедува ЕУ е апсолутно неопходна и за земјите-членки и за граѓаните. Денешната одлука ќе им помогне на многу земји-членки да ги ослободат неискористените средства побрзо за оние кои итно ги потребуваат“, изјави известувачот за регулативата за Европски земјоделски фонд за рурален развој, европратеник од Чешка и Групата на Конзервативците, Вероника Вречова. (17/12/2024)
Хрис. Бикацик
Слика: EP/Мултимедијален центар