Експертка: во 2024 г. Унијата претрпе пораз во борбата со дезинформациите

“`html

Руската интервенција во изборите во Романија, Молдавија и Грузија покажа дека ЕУ ја губи битката со дезинформациите на интернет – смета Alice Stollmeyer од тинк тенкот Defend Democracy. Модерацијата на содржината не е доволна; потребни се пошироки акции, како построги санкции за хибридни напади – оцени експертот во разговор со PAP.

Иако Европската унија имплементира нови механизми за да се бори против дезинформациите на интернет, вклучително и правила за дигитални услуги (DSA) и код на практики за дезинформации, претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен објави дека еден од приоритетите на новата ЕК ќе биде Европскиот штит за демократија, односно стратегија за заштита на демократијата од странски влијанија, последните изборни настани во Романија, исто така и во Молдавија и Грузија, покажаа дека Унијата засега ја губи битката со дезинформациите на интернет.

Во Романија, апликацијата TikTok беше обвинета за поддршка на проруските кандидати на радикалната десница Calinowi Georgescu за време на претседателските избори. Таквите практики направија таков непознат политичар одеднаш да добие популарност и да победи во првиот круг на изборите, но нивниот резултат беше конечно поништен. Претходно, есента, Русија направи неуспешни обиди за интервенција во претседателските избори во Молдавија, вклучувајќи дезинформациски кампањи на интернет кои оцрнуваат сегашната (и повторно избрана) претседателка Маја Санду и ширење лажни вести за ЕУ и Западот. Москва успешно интервенираше и во октомвриските парламентарни избори во Грузија, победени од партијата Грузијски сон, која е про-руска.

Според Stollmeyer, шефицата на бриселскиот тинк-тенк Defend Democracy, ЕУ сака да се пофали со своите достигнувања во борбата против дезинформациите, но, всушност, не може да предочи конкретни податоци кои докажуваат нејзината ефикасност. “Да си поставиме прашања: дали бројот на лаги и дезинформацијски пораки на интернет во последните месеци се намалил? А бројот на лажни сметки и манипулирачки кампањи?” – прашала аналитичарката во разговор со PAP.

Според неа, додека ЕУ не почне да ги адресира причините на дезинформациите, наместо нејзините појави, таа нема да биде ефикасна. “Ни требаат пошироки активности. Дезинформацијата е само едно од воените алатки кои Кремљ ги користи. Во Молдавија и Грузија се користи многу повеќе од само дезинформации. Тоа беше цело спектар на хибридни напади” – забележала Stollmeyer.

Експертот забележал дека ЕУ не може да си дозволи Европскиот штит за демократија кој го представи фон дер Лајен да биде ограничен само на борба против дезинформациите. “Дури и ако ја прошириме оваа стратегија и на странски влијанија и интервенции, како што сака Европската служба за надворешна акција (ЕЕАС), сепак ќе пропуштиме да го постигнеме целта. По повеќе од деценија институционални игри на гличка, фокусирани на проверка на фактите и блокирање на содржини што веќе се појавиле, би требало да знаеме дека тоа не е доволно. Поекономично и побрзо спроведување на DSA и правилата за заштита на дигиталните податоци е добар почеток, но ни треба и закон за дигитална чесност кој ќе го намали поларизирачкиот алгоритам и дизајнот на социјалните медиуми што ги зависува корисниците” – аргументирала аналитичарката.

Задачата на Stollmeyer за ЕУ е исто така итно да создаде европска дигитална инфраструктура што го става во преден план јавниот добар, да усвои комплетна политика за одбрана од хибридни закани, и да ја поврзе Европскиот штит за демократија со новата ЕУ стратегија за подготвеност. “Тоа ќе и овозможи на Унијата да ги примени сите алатки за борба против заканите за демократијата” – оценила.

Stollmeyer предупредила дека треба да се дејствува брзо, бидејќи дезинформациските напади само ќе се зголемуваат и ќе користат нови технологии како AI, чатботови или виртуелна реалност. “Проблемот ќе се влошува, бидејќи нашите противници, антимократските сили, сè повеќе и полесно ја користат технологијата како оружје. Министерите за одбрана и тајните служби исто така предупредуваат за зголемените обиди за саботажа низ цела Европа и оценуваат дека Русија би можела да ја ескалира својата империјална војна на една или повеќе НАТО земји во следните неколку години. Ако иднината на нашите демократии зависи од нашата подготвеност и издржливост, мора да започнеме со работа уште денес” – апелирала. (28.12.2024)

“`