Можности и предизвици за конкурентноста на ЕУ: Што следува за Грција?

Ден на конференција за грчкиот План за закрепнување и отпорност (Грција 2.0), кој е финансиран од ЕУ преку иницијативата NextGenerationEU, беше организиран во Атина од страна на Европската комисија во соработка со Институтот за економски и индустриски истражувања (IOBE). Насловот на конференцијата беше „Можности и предизвици за конкурентноста на ЕУ: Што следува за Грција?”

Конференцијата започна со поздравен говор на шефицата на Претставништвото на Европската комисија во Грција, Ниови Ригу, која се осврна на новата патна карта за обновување на конкурентноста во Европа, „компас на конкурентноста“ („Competitiveness Compass“), истакнувајќи дека „Европската комисија ја постави конкурентноста во центарот на својата економска агенда, за зајакнување на европските претпријатија на глобалниот пазар и за социјалната благосостојба во ЕУ“.

Исто така, г-ѓа Ригу забележа дека „повеќе од 18 милијарди евра веќе се издвојуваат за Грција во рамките на Механизмот за закрепнување и отпорност“ и потенцираше дека „е критично да се забрза стапката на спроведување на националниот План за закрепнување и отпорност, со цел да се обезбеди неговото навремено завршување“.

Н. Папатанасис: „Конкурентноста е сржта на економскиот развој и благосостојба“

Конференцијата исто така беше поздравена и од заменик министерот за национална економија и финансии, г. Никос Папатанасис, кој, меѓу другото, истакна дека „конкурентноста е сржта на економскиот развој и благосостојба“, додавајќи дека „како земја веќе забележавме значителен напредок во структурните реформи, привлекувањето инвестиции и зелениот и дигиталниот трансформација“.

Дополнително, забележа дека зајакнувањето на конкурентноста на Европа бара интегриран пристап – пристап кој го вклучува иновацијата, дигиталната трансформација, одржливоста, човечкиот капитал и економската интеграција, и дека Европскиот компас за конкурентност претставува амбициозен план.

Тој, исто така, нагласи дека „претстојната Меродавна буџетска рамка нуди одлична можност да ја разгледаме структурата и распределбата на буџетот на ЕУ за поддршка на приоритетите што ги поставува конкурентноста. Прилагодувањето кон глобалните предизвици, ефективното користење на финанските инструменти на ЕУ и посветеноста за реформи се одредувачки фактори за успех“.

„Во време на глобални предизвици, сите заедно треба да ги споиме нашите сили за да градиме конкурентна, иновативна и одржлива иднина – иднина која ќе обезбеди дека ЕУ ќе остане лидер во глобалната економија“, рече според соодветната најава.

Деклан Костело: „Грција има постигнато значителен напредок споредено со претходната деценија“

Грција има постигнато значителен напредок споредено со претходната деценија, која беше одбележана со екстремна економска криза, забележа во своето воведно обраќање заменикот генеральен директор на Генералната дирекција за економски и финансиски работи (ECFIN), Деклан Костело (Declan Costello), според соодветната најава.

Конкретно, меѓу другото, забележа дека „грчката економија забележа постојан раст на БДП во реални термини од 2018 година, со стапката на зголемување која достигна 9.2% од БДП, надминувајќи го многу просекот на ЕУ, со стапка од 6.3% од БДП“.

Г. Костело, исто така, забележа дека „и покрај позитивните случувања, Грција сѐ уште треба да се справи со обем на структурни слабости. На пример, реалниот БДП на земјата останува 17% под нивоата од 2007 година и покрај нагорниот тренд кој го забележува, Грција сѐ уште има значителна неусогласеност во продуктивноста споредено со просекот на ЕУ, што го оптоварува прогнозите за нејзиниот развој“.

Во оваа рамка.

Според г. Костело, „без оглед на предизвиците, е важно за Грција да ги продолжи напорите за подобрување на бизнис околината и зголемување на стапката на учество на пазарот на труд“ и, завршувајќи го обраќањето, истакна, според соодветната најава, дека „Грција е важно да ги заврши преостанатите реформи и инвестиции кои се дел од националниот План за закрепнување и отпорност, со цел да ги искористи сите достапни финансиски средства на ЕУ“.

Акис Скерцос: „Нашата амбиција не е само да се усогласиме со европските приходи“

Во главното обраќање на конференцијата, министерот на државата, Акис Скерцос, се осврна на досегашната успешна имплементација на националниот План за закрепнување и отпорност, кој има значително поттикнато напредокот и развојот на земјата. Дополнително, истакна: „Нашата обврска е да продолжиме со подобрување на секојдневниот живот на граѓаните, со подобри приходи, подобро јавно здравство и образование, и повеќе можности за добри работни места“.

Започнувајќи од микроекономското ниво, рече дека „ако не го искусиш како индивидуална оваа ветување на конкурентноста, отпорноста и благосостојбата, тогаш просто не постои“ и дека „во таа смисла, колку и да звучи сурово, перцепцијата е реалност“ и истакна дека „имаме обврска да го подобруваме постојано, ден за ден, секојдневниот живот на граѓаните – со повеќе безбедност, стабилност и прогнозност, подобри приходи, подобро јавно здравство и образование, повеќе можности за добри работни места и генерално благосостојба во нашата земја“.

Ова, според него, е задачата на политиката во една демократија, истакнувајќи дека ако сакаме да изградиме заедничка рамка на искрена и вистинска комуникација помеѓу владите, академските заедници, медиумите и општествата за реалната состојба на економијата, таа состојба може и треба да се мери со објективни индикатори кои никој не може да ги оспори.

Министерот на државата спомена конкретно кои се тие осум индикатори: фискална стабилност, трошоци за заем во споредба со други земји и инвестиционо рангирање, способноста на банковниот систем да функционира конкурентно и да ја финансира реалната економија и домувачките потреби на домаќинствата, нивото на екстровертност и уделот на извозот во БДП, нивото на јавен и приватен долг, способноста за управување и надминување на надворешните економски кризи, нивото на вработеност и невработеност и обемот на јавни и приватни инвестиции кои се реализираат на територијата.

„Во сите овие осум индикатори, грчката економија е докажала дека може да постави амбициозни цели – и да ги постигнува“, рече.

Министерот на државата истакна дека никогаш не би тврдел дека се решени сите структурни слабости на економијата, бидејќи, како што рече, имаме уште многу пат пред себе. „Постигнавме стабилност и, до одреден степен, економска отпорност во едно екстремно нестабилно глобално окруженје, но сѐ уште не сме обезбедиле распространување на благосостојбата. Благосостојбата се определува пред сѐ по нивото на приходите, обемот на социјалните и регионалните нееднаквости и квалитетот на јавните добра и услуги“.

„Сѐ уште имаме работа да направиме, но веќе гледаме резултати – во минималните и средните плати и пензиите, кои, првпат по многу години, бележат солидни зголемувања кои дури и малку го надминуваат инфлациoниот тренд“, истакна.

Дополнително, истакна дека мораме да забележиме понатамошен напредок во намалувањето на трговскиот наши дефицит и дека благодарение на брзата зелена транзиција, ова веќе е реалистична цел. Паралелно, рече дека големи напори се бараат за да продолжиме уште понатаму со реформите.

„Секако, непријателот на доброто е секогаш најдоброто“, рече меѓу другото, додека истакна дека не е реалистично да се очекува од земја која поминала речиси една деценија буквално на интензивна нега, сега да трча како 18-годишен спортист.

Министерот на државата подвлече дека архитектурата на Фондот за закрепнување и отпорност е критична и клучна бидејќи ги поврзува јавните инвестиции со неопходните реформи кои ја зајакнуваат нивната ефикасност. Секое евро, рече, кое се инвестира во економијата мора да се користи соодветно и да произведе најмалку двојна вредност.

„За жал, ова беше долгорочна слабост на Грција изминатите децении – и покрај употребата на над 170 милијарди евра преку поранешни европски структурни фондови, ние не успеавме да ја постигнеме посакуваната конвергенција со ЕУ, ниту да ја заштитиме нашата економија од банкрот и изолација од пазарите“, додаде.

Затоа, продолжи, рамката за управување со Фондот за закрепнување и отпорност, со неговите обврзувачки предуслови, кои се многу построги од оние на други европски финански програми, е вистинскиот механизам за зајакнување на дисциплината и продуктивноста во функционирањето на грчката јавна администрација. Објасни дека тоа обезбедува дека проектите и инвестициите се дизајнираат и реализираат навремено, согласно буџетот и според спецификациите.

„Ова е нашиот предизвик, и со поддршката на нашите европски партнери, ќе го завршиме успешно нашиот извонредно амбициозен национален план – најголемиот во ЕУ во однос на БДП и насочноста на средствата“, рече.

Лук Толонијат: „За повеќе од две децении, економскиот развој на Европа не се усогласува со другите големи економии“

„За повеќе од две децении, економскиот развој на Европа не се усогласува со другите големи економии“, истакна директорот на Генералната дирекција за економски и финансиски работи на Европската комисија (ECFIN), Лук Толонијат

Јоханес Лубкинг: Финансирањето што го доби Грција од Фондот за закрепнување и отпорност придонесе во зголемувањето на БДП на земјата за вкупно 3.2% до 2024 година

„За бизнисите, високите енергетски трошоци ја влијаат конкурентната позиција спрема индустриите надвор од ЕУ“, рече директорот на Специјалната група за реформи и инвестиции на Европската комисија (SG REFORM), Јоханес Лубкинг (Johannes Luebking). Дополнително, истакна дека „Грција сѐ уште покажува високи стапки на енергетска сиромаштија“, истакнувајќи дека „целта на Европската комисија е да ги постигне своите амбициозни климатски цели, додека истовремено минимизира регулаторните оптоварувања“.

Во однос на новиот индустриски план на Договорот за Чиста индустрија (Clean Industrial Deal), г. Лубкинг истакна дека тој „очекува да воведе конкретни акции за зајакнување на деловната активност во Европа: подобрување на пристапот до достапна енергија, материјали и цикличност, способности и финансирање“.

Завршувајќи го своето обраќање, истакна: „ЕУ веќе дава поддршка на Грција, зајакнувајќи ги напорите на нејзините индустрии за декарбонизација и придонесува регија за полевоен сектор во енергетскиот сектор, како на пример со давање поддршка за создавање на првата електрична единица за складирање на вода во Грција и инсталација за складирање на јаглеродна зафатување, која ќе биде првата ваква инсталација во Југоисточна Европа“.

Конференцијата заврши со резиме на заклучоците од Јоханес Лубкинг, кој се осврна на позитивниот влијание што го има Планот за закрепнување и отпорност врз Грција, и кој се очекува да стане уште појасен во наредните години. „Според проценките на Европската комисија, финансиските средства што ги доби Грција од Фондот за закрепнување и отпорност придонесоа во зголемување на БДП на земјата за вкупно 3.2% до 2024 година“.

Итостание

Според соодветните информации, „грешкиниот план за закрепнување и отпорност „Грција 2.0“ опфаќа 76 реформи и 105 инвестиции, со вредност од 35.95 милијарди евра, од кои 18.22 милијарди евра се грантови и 17.73 милијарди заеми од Фондот за закрепнување и отпорност.

Планот го поддржува зелениот транзиција на земјата и предназначува 38% од достапните фондови на мерки кои поддржуваат климатски цели. Планот исто така допринесува за дигиталната транзиција, за која предназначува 21.4 % од неговите фондови.

Преку широк спектар на инвестиции и реформи, очекува се дека ќе допринесе во економскиот развој, истовремено промовирајќи постабилен и инклузивен модел за развој. До денес, 18.21 милијарда евра се издадени во Грција (вклучувајќи пренатаму финансирање од 4.12 милијарди евра) како резултат на позитивните проценки за вкупно четири барања за плаќања и заеми што ги поднесла Грција во последните 3 години“.